Middle East Eye "Referandumdan sonra bağımsızlık ilanı zaman alabilir"

Middle East Eye adlı haber sitesinde, Wladimir van Wilgenburg imzalı bir analizde, 25 Eylül'de gerçekleştirilecek olan referandumdan sonra bağımsızlık ilanının yılları alabileceği iddia edildi.

Başta Kürtler olmak üzere, Irak, İran Suriye ve Türkiye sorunları konusunda uzman olan ve Hewlêr'de yaşayan Wladimir van Wildenburg, Güney Kürdistan'ın önde gelen siyasi yetkilileriyle yaptığı görüşmelere dayanarak referandum sonrası süreç ve bağımsızlık ilanını değerlendirdi.

van Wilgenburg, görüştüğü siyasi yetkililerin, Bağdat'tan ayrılmak için yabancı ülkelerle olan karmaşık müzakere süreci nedeniyle, bağımsızlığın referandumdan yıllar sonra gerçekleşebileceğini kabul ettiklerini aktarıyor yazısında.

"Bağdat'la sorun yaşarsak, zaman alabilir"

Yazıda, KDP'nin dış ilişkileriden sorumlu Hoşyar Siwayli'nin görüşleri şöyle aktarılıyor: "Bir gün mü, bir ay mı, iki yıl mı, üç yıl mı, bunu kimse bilmiyor. Bu, Bağdat ve diğer ülkelerle yapılacak müzakerelere bağlı. Şayet, Bağdat ile ilk gün anlaşabilirsek, bağımsızlık bir günde gelebilir. Yok, Bağdat'la sorun yaşarsak, zaman alabilir.

Referandum'dan sonra, Bağdat, komşu ülkeler ve uluslararası camiayı barışçıl yollarla ikna çabaları başlayacak. Sonraki adım, bağımsızlık ilanı. Bağımsızlık ilanından sonra, uluslararası camia ile BM'i bizi tanımaları için ikna etmeye çalışacağız."

"Şimdi değil ise, ne zaman?"

Kürdistan Başkanı Mesud Barzani'nin danışmanı Hemin Hewrami'nin görüşleri şöyle: "Komşu ülkelerden her türlü tepkiyi bekliyoruz. Genel olarak olumsuz bakmıyoruz. Demokratik ilkelere karşı değiller, zamanlamaya karşılar. Zamanlamanın yanlış olduğunu söyleyenlere 'Şimdi değil ise, ne zaman?' diye soruyoruz."

Hewrami ayrıca, tüm siyasi partilerin katılımıyla kurulacak üst düzey bir referandum komitesinin, bölge ülkelerini ve başkentlerini ziyaret ederek haklılıklarını açıklayacağını belirtti.

"'Tek Irak' politikası Pandora'nın kutusudur, Kürdistan'ın bağımsızlığı değil"

"Irak'ın Arap tarafı birleşik mi ki?" diye soran Hewrami, Irak'taki Şii hükümet ile Sünni topluluk arasında varolan sorunları hatırlatıyor: "Irak'ın Arap kesimi zaten bölünmüş durumda. 'Tek Irak' politikasında ısrar, bölgesel istikrarsızlığa yol açan sorunlarına çözüm getirmeyecektir. 'Tek Irak' politikası Pandora'nın kutusudur, Kürdistan'ın bağımsızlığı değil."

'İyi tarafını görme'

Hewrami, daha fazla ülkeyi ziyaret edip, onlara güvence vermeleri gerektiğine inanıyor. Bizzat Türkiye konusunda, Kürdistan'ın, enerji güveniği konusunda daha fazla stratejik müttefik olacağı güvencesi verilecek. Referandum'un Irak Kürdistanı'nda gerçekleşeceği, Türkiye, Suriye ve İran'da olmadığı vurgulanacak. Ve dolayısıyla Irak Kürtleri referandumdan sonra daha dikkatli davranacak.

Hoşyar Siwayli'ye göre, referandumdan hemen sonra bağımsızlığın ilan edilmesi önerileri naif düşünceler. Referandumdan sonra, Bağdat ile konuşulmadan, sorunlar barışçıl çözüme kavuşmadan bağımsızlığın ilan edilmesinin zorluğuna dikkat çeken Siwayli, "Realist olmak zorundasınız, birşeyin sadece olumlu yanlarını üzerine düşünmek realiteden farklıdır. Bu aşamaya gelmemiz 100 yılı buldu." dedi.