BM: Milyonlarca ölümü engellemek için Taliban'la diyalog kurmalıyız

BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, Afganistan'da yönetimi ele geçiren Taliban ile diyalog kurulması gerektiğini dile getirdi.

BM: Milyonlarca ölümü engellemek için Taliban'la diyalog kurmalıyız

AFP’ye konuşan Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres, Afganistan’da milyonlarca kişinin hayatına mal olabilecek bir ekonomik çöküşten kaçınmak gerektiği uyarısını yaparak, "Taliban ile diyalogu, ilkelerimizi doğrudan ortaya koyarak ve Afgan halkıyla dayanışma duygusu içerisinde kurmalıyız" dedi.

Guterres, "Görevimiz, milyonlarca kişinin açlıktan ölme tehlikesi altında olduğu ülkede, büyük acılar çeken insanlara dayanışma eli uzatmak" diye konuştu.

BM Genel Sekreteri, Taliban ile görüşmelerden ne çıkabileceği konusunda "hiçbir garanti olmadığını" dile getirerek, "Eğer Afganistan'ın terörizm merkezi olmasını, kadınların ve kız çocuklarının bir önceki dönem sahip oldukları tüm hakları kaybetmelerini istemiyorsak, farklı etnik azınlıkların temsil edildiklerini hissetmelerini istiyorsak, diyalog bir zorunluluk" sözlerini sarf etti.

Guterres, koşulların uygun olması halinde bir gün Afganistan'a gitme ihtimalini de dışlamadı.

BM'nin Afganistan'da tüm toplumsal kesimlerin temsil edildiği "kapsayıcı bir hükümet" arzusunda olduğunu söyleyen Guterres, birkaç gün önce Taliban'ın açıkladığı yeni hükümetin "bu izlenimi yaratmadığını" ekledi.

Guterres, "İnsan haklarına, kadınlara saygıya ihtiyacımız var. Terörizm Afganistan'da başka ülkelere yönelik operasyonlar yapmak üzere barınmamalı. Taliban uyuşturucuyla mücadele konusunda işbirliği yapmalı" dedi.

Taliban'ın uluslararası tanınma, mali destek ve yaptırımların kalkması arayışında olduğunu söyleyen Guterres, "Bu, uluslararası topluma bir avantaj veriyor" dedi.

Guterres, ekonomik yaptırımların kalkması ya da Taliban'ın tanınmasından ziyade, "Afgan ekonomisinin nefes alması için atılabilecek adımlardan" bahsettiğini ekledi.

"Afgan Ekonomisinin Çökmemesi İçin Ülkeye Para Girişine İzin Veren Geçici Anlaşma Gerek" 

BM Afganistan Özel Temsilcisi Deborah Lyons ise, BM Güvenlik Konseyine Afganistan'daki gelişmeler hakkında verdiği brifingde, milyonlarca Afgan'ın hayatının, yönetimi ele geçiren Taliban'ın ülkeyi nasıl idare edeceğine bağlı olduğunu ifade etti.

Afganistan'daki yeni gerçek karşısında BM Güvenlik Konseyinin birlik olması gerektiğine dikkati çeken Lyons, Taliban'ın kapsayıcı bir hükümet kurmasını bekleyenlerin hayal kırıklığı yaşadığını belirtti.

Lyons, geçici hükümette kadınlara yer verilmediğini ve başbakan, iki başbakan yardımcısı ile dışişleri bakanı dahil hükümetin 33 üyesinin çoğunun BM'nin yaptırım listesinde olduğunu kaydetti.

Ülkede kötüye giden insani durumun yanı sıra yaklaşan diğer bir kriz konusunda uyarıda bulunan Lyons, "Uluslararası toplum (Afganistan'ın) milyarlarca dolar değerindeki mal varlığını ve fonlarını dondurdu. Taliban'ın bu fonlara erişiminin engellenmek istenmesi anlaşılır ancak kaçınılmaz sonucu ise ciddi bir ekonomik gerileme olacak ve bu durum, milyonları yoksulluğa ve açlığa itebilir, büyük bir mülteci dalgası yaşanabilir ve Afganistan nesiller boyu geriye gidebilir" dedi.

Lyons, şu ifadeleri kullandı:

"Ekonominin ve sosyal düzenin tamamen çökmesini önlemek için Afganistan'a hızlı bir şekilde para girişine izin veren geçici bir anlaşma gerek. Bu paranın harcanması gereken yerlere ayrılması ve Taliban tarafından kötüye kullanılmaması için koruyucu önlemler yaratılmalı. Ekonominin birkaç ay daha nefes almasına izin verilmeli. Bu da Taliban'a bu sefer özellikle insan hakları, cinsiyet eşitliği ve terörle mücadele konularında işleri farklı yapma iradesi ortaya koyup koymayacağına yönelik bir şans verecek.”

Taliban ve Geçici Hükümet

Taliban, 15 Ağustos'ta Afganistan'ın başkenti Kabil'i de ele geçirmişti. 20 yıl sonra yeniden yönetime gelen Taliban hafta başında yeni hükümette yer alacak isimleri açıkladı.

Taliban'ın yeni hükümeti, tamamen erkeklerden oluşuyor ve farklı etnik azınlıkları temsil etmiyor.

Afganistan Başbakanı Molla Muhammed Hasan Akhund, Birleşmiş Milletler'in kara listesinde. İçişleri Bakanı Siraceddin Hakkani ise Amerikan Federal Soruşturma Bürosu'nun (FBI) arananlar listesinde bulunuyor.