Diyarbakır'ın kalbi Sur'da 5 bin yıllık su akan kanal ve kanala ulaşan tünel tespit edildi

Diyarbakır'ın "kalbi" olarak nitelendirilen tarihi Sur ilçesindeki 5 bin yıllık Amida Höyük'te kazı çalışmasında höyüğün içinden geçen, yüzyıllardır su akan kanal ve kanala ulaşan tünel tespit edildi.

Diyarbakır'ın kalbi Sur'da 5 bin yıllık su akan kanal ve kanala ulaşan tünel tespit edildi

Diyarbakır'ın "kalbi" olarak nitelendirilen tarihi Sur ilçesindeki 5 bin yıllık Amida Höyük'te kazı çalışmasında höyüğün içinden geçen, yüzyıllardır su akan kanal ve kanala ulaşan tünel tespit edildi.

Hurri-Mitanniler, Urartular, Persler, Romalılar, Emeviler, Abbasiler, Mervaniler, Selçuklular ve Artukluların da aralarında yer aldığı birçok medeniyete ev sahipliği yapan Amida Höyük'te başta Artuklu Sarayı olmak üzere tüm değerlerin ortaya çıkarılması için Dicle Üniversitesi (DÜ) Eğitim Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. İrfan Yıldız başkanlığında başlatılan kazı çalışmaları sürüyor.

Prof. Dr. Yıldız, höyükte 1962’de yapılan ilk arkeolojik kazıda Artuklu Hükümdarı Melik Salih Nasıreddin Mahmud (1200-1222) dönemine ait sarayın temelleri ile renkli taş ve cam küplerden oluşan mozaik süslemelerin ortaya çıkarıldığını belirtti.

Bölgenin askeri alanda yer alması ve mülkiyetinin belediyeye ait olması dolayısıyla höyükte o tarihten bu yana kazı yapılamadığını aktaran Yıldız, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın kararıyla yaklaşık 2 ay önce kazıya başladıklarını hatırlattı.  

Çalışmalar sırasında İçkale girişinin kuzeybatı tarafında höyüğün içinden geçen bir su kanalı ve kanala ulaşan tünel tespit ettiklerini ifade eden Yıldız, varlığı bilinen bu tünelin önünün kapalı olması dolayısıyla fark edilmediğini dile getirdi.

Kaynaklarda ve seyyahların notlarında İçkale'de büyük bir su kaynağının varlığından bahsedildiğine işaret eden Yıldız, bu suyun Artuklular döneminde muhtemelen İslam alimi El-Cezeri'nin yaptığı suyu yukarı çıkaran sistemle Artuklu Sarayı'na ulaştırıldığını tahmin ettiklerini aktardı.

Yıldız, sarayın eyvanında bulunan selsebil, havuz ve doğudaki hamam kalıntısı ile kazıdan çıkan su künklerinin Artuklu Sarayı'na su çıkarıldığının kanıtı olduğunu vurguladı.

Prof. Dr. Yıldız, Artuklular döneminde bilim ve kültür merkezi olarak kullanılan sarayda ünlü İslam alimi El-Cezeri'nin bugünkü otomasyon sistemleri, sibernetik ve robot biliminin öncü çalışmalarını gerçekleştirdiğini söyledi.