AİHM'den Deniz Naki ve Amedspor Kararı

Deniz Naki’nin avukatı Diyarbakır Barosu’ndan Neşet Girasun, konuya ilişkin Twitter’dan yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı:

“AİHM, Deniz Naki ve Amedspor’un adil yargılanma ve ifade özgürlüğü haklarının ihlal edildiğine karar verdi. Amedspor’un yıllardır birçok hukuksuz uygulamaya maruz kaldığı AİHM kararı ile de tespit edildi. AİHM, başvuruculara 6058 Euro maddi ve 8.000 Euro manevi olmak üzere toplam 14.058 Euro tazminatın ödenmesine de karar verdi. Tahkim Kurulu başta olmak üzere TFF yapısı AİHM kararları doğrultusunda yeniden düzenlenmelidir.”

AİHM’in kararına ilişkin Twitter’dan değerlendirmede bulunan İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Profesör Burak Gemalmaz da "Sadece Türk sporu için değil dünya sporu için de büyük gün olabilir. Zira başvurulardan biri sporda kategorik bir yasak olan siyasi ifade/propaganda hakkında” dedi.

Ne olmuştu?

Türkiye Futbol Federasyonu (TFF) Tahkim Kurulu tarafından Amed Sportif Faaliyetler Kulübü (Amedspor) eski oyuncusu Deniz Naki’ye ve kulübe kesilen cezalara ilişkin Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne (AİHM) yapılan başvuru 18 Mayıs’ta karara bağlanacak.  Türkiye 2'nci Ligi'nde mücadele eden Amedspor, 31 Ocak 2016 tarihinde deplasmanda karşılaştığı Bursaspor'u 2-1 yenerek sahadan galip ayrılmış ve çeyrek finale yükselmeye hak kazanmıştı.

Amedspor oyuncularından Deniz Naki, sosyal medya hesabından şu mesajı paylaşmıştı: "Bizim için bugün çok önemli bir galibiyet oldu. Bize karşı yürütülen bu kirli oyundan alnımızın akı ile çıktık! Böylesi zor bir dönemde halkımıza ufak da olsa umut ışığı olabilmenin mutluluğunu ve gururunu yaşıyoruz. Amedspor olarak boynumuzu eğmedik ve eğmeyeceğiz de. Biz özgürlüğe olan inancımız ile çıktık sahaya ve kazandık. Çünkü biz özgürlüğe ve umuda fidanlarımızı ektik! Bizi yalnız bırakmayan bütün siyasetçilerimize, sanatçılarımıza, aydınlarımıza ve halkımıza teşekkürü borç biliyoruz ve bu galibiyeti topraklarımızda 50 günden fazladır süren zulümde hayatlarını kaybeden ve yaralılarımıza adıyoruz armağan ediyoruz. Her bijî Azadî"

Bursaspor maçının ardından 17 Nisan 2016 tarihinde oynanan Amedspor-Keçiörengücü müsabakasında taraftarlarının ideolojik tezahüratta bulundukları gerekçesiyle Tahkim Kurulu’nca yine Amedspor’a 3 puan silme cezası verilmişti.

TFF Tahkim Kurulu kararlarına karşı yargı yolunun kapalı olması, iç hukuk yollarının bulunmaması nedeniyle Amedspor avukatları Diyarbakır Barosu’ndan Soran Haldi Mızrak ve Neşet Girasun, Naki'nin görüşlerinden ötürü ayrımcılığa maruz kaldığı ve Amedspor'a haksız ceza verildiği gerekçesiyle AİHM’e ihlal başvurusu yaptı. Başvuru dilekçesinde, Naki'nin sporda siyasi ifade yasağının uygulandığı tek kişi olarak görüşlerinden dolayı ayrımcılığa maruz kaldığı belirtilerek, maçlarda ülkücü ve milliyetçi ideolojinin sembolleri olan bozkurt işareti ve asker selamına ise hiçbir ceza verilmediğine dikkat çekildi.

Başvuruda, bütün bu uygulamaların Naki’ye keyfi ve ayrımcı şekilde disiplin cezası verildiğinin göstergesi olduğuna işaret edildi. Naki’ye verilen cezanın Türkiye futbol tarihinde bir oyuncuya açıkladığı düşünceleri nedeniyle verilen en ağır ceza olduğu hatırlatılan başvuruda. “Yapılan bu ayrımcılığın haklı bir sebebi de bulunmamaktadır. Aslında başvuru Naki, Kürt toplumun haklarına yönelik açıklamada bulunduğu için ağır şekilde cezalandırılmıştır. Bu veri, PFDK ve Tahkim Kurulunun ceza verirken görüş farklılıkları üzerinden ırksal ayrımcılık yaptığına işaret etmektedir” denildi. Avukatlar başvurularında Deniz Naki ve Amedspor'un haklarının ihlal edildiğini belirterek, başvurucuların haklarının ihlali nedeniyle uğradıkları maddi ve manevi zararlara karşılık adil bir tazminata karar verilmesi talep etti.

AİHM, başvuruyu kabul ederek konuyla ilgili Türkiye’den savunma istedi. AİHM, davalı olan Türkiye’ye gönderdiği yazıda, başvurucuların Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin (AİHS) adil yargılama hakkını düzenleyen 6'ncı, ifade özgürlüğünü düzenleyen 10'uncu ayrımcılık yasağını düzenleyen 14'üncü ve etkili başvuru hakkını düzenleyen 13'üncü maddelerinde güvence altına alınan haklarının ihlal edilip edilmediğini sordu.

Deniz Naki geçen yazdan beri cezaevinde

Öte yandan Türkiye'de hakkında futboldan ömür boyu men kararı çıkan, kariyerinin başlarında Almanya'nın U21 takımında da oynayan Deniz Naki, Temmuz 2020'den beri Almanya'da tutuklu. Tutuksuz yargılanma talebi "kaçma ve delil karartma riski bulunduğu" gerekçesiyle reddediliyor.

TFF Tahkim Kurulu, bu paylaşımını "ideolojik propaganda ve sportmenliğe aykırı” bularak Deniz Naki’ye 12 resmi müsabakadan men cezası verirken, kulübü Amedspor’a ise 19 bin 500 lira para cezası kesti.