İngiltere'den 'IŞİD' raporu: Silahlar nasıl temin edildi?
İngiltere merkezli Conflict Armament Research (CAR) adlı örgütün yayınladığı son rapor, Irak Şam İslam Devleti'nin (IŞİD) 2014 ve 2019 arasında tonlarca patlayıcı madde, elektronik ekipman ve insansız hava aracını uluslararası kamuoyunun dikkatini çekmeden nasıl edindiğini ortaya koydu.
Rapor, temin ve tedarik zincirinde IŞİD'in özellikle Türkiye'nin güneyinde birçok kişi ve küçük şirketle anlaştığını ileri sürüyor. Örnek olarak ise küçük bir telefon mağazasının 6 ton alüminyum hamuru sipariş etmesi ve bir tarım şirketinin füze fırlatımında kullanılan propergol adlı maddeden 78 ton ısmarlaması gösteriliyor.
2015 ile 2017 arasında terör örgütünün hakim olduğu bölgede yüzlerce bidon Çin yapımı alüminyum hamuru ele geçirildi.
Bununla birlikte raporda, aracıların malın kim için alındığı konusunda bilgileri olup olmadığının kanıtlanamadığına dikkat çekiliyor.
Rapor terör örgütünün elde ettiği tüm bu malzemelerle otomatik hava savunma sistemi üretmeyi denediğini de ileri sürerken başarılı olup olmadığının bilinmediğini ekliyor.
Dünyanın dört bir yanından ham madde temin etmeyi başaran IŞİD'in, 20 ülkede 50'den fazla şirketten oluşan bir ağ kurduğu da rapordaki çarpıcı bilgilerden bir diğeri.
Sistem yasal anlamda kayıtları yapılmış şirketlere, örgüt içinde başarılı bir lojistik desteğe, internet sitelerine, şifreli iletişim yollarına, internet üzerinden ödemelere ve banka transferlerine dayanıyor.
Daha önceki araştırmalar IŞİD güçlerinin İngiltere Türkiye, Suriye, İspanya ve Danimarka'da bulunan kişi ve şirketleri kullandığını gösteriyor.
Şimdi Durum Ne?
Raporunda siparişlerden şüphelenen bazı üreticilerin sözleşmelerine son verdiğini yazan sivil toplum kuruluşu, bazılarının durumu fark etmediğini ya da görmezden geldiğini belirtiyor. Rapor, her biri yasal olan şirketlerin ait oldukları ağın ortaya çıkarılmamasından dolayı da işlemlerin sorunsuz yapılabildiğini gösteriyor.
Rapora göre örgütün ilan ettiği "Halifelik" başlamadan son bulmuş da olsa IŞİD düşük yoğunlukta düzenli bir şekilde direnmeyi sürdürüyor.
Şu anda temin ve tedarik ağının ne durumda olduğu bilinmiyor. Suriye hakkında bağımsız uzmanlardan Sam Heller, durumu "az kaynak tüketen faaliyet" olarak tanımlıyor.
IŞİD'in sosyal ağlardaki Kasım 2019 tarihli videolarından birini izleyen uzman, savaşçıların teçhizatlarının "kolay ulaşılabilecek ucuz ürünler" olduğunu söylüyor. Bu tip bir direniş için ise bu yöntemi "kilit" olarak görüyor. Heller, bölgede güç dengelerinin değişmesi durumunda örgütün yeniden canlanma riskinin bulunduğunun da altını çiziyor.
