Irak'tan uluslararası şirketlere 'Kürdistan petrolünü satın almayın' çağrısı

SOMO Genel Müdürü Ela Yasiri dün gece Irak resmi ajansına yaptığı açıklamada, Irak Federal Yüksek Mahkeme'nin kararına göre, Kürdistan Bölgesi Hükümetinin petrol çıkarma ve ihracı için petrol şirketleri ile imzaladığı tüm sözleşmelerin “boş ve geçersiz” olduğunu ileri sürdü.

“Petrol Bakanlığı bu dosyayı (Kürdistan Bölgesi petrol dosyası) Irak Federal Hükümetine devretti” diyen SOMO Müdürü, “Ancak Kürdistan Bölgesi Hükümeti bunu onaylamadı. Bundan dolayı Petrol Bakanlığı yasal işlem başlattı” ifadelerini kullandı.

Kürdistan Bölgesi Hükümetinin Irak Federal Yüksek Mahkemesi’nin kararını uygulamaya “mecbur” olduğunu belirten Ela Yasiri, "SOMO şirketi, uluslararası petrol şirketlerinden Kürdistan Bölgesi topraklarındaki petrolü satın almamalarını talep ediyor" dedi.

SOMO yetkilisine göre Kürdistan Bölgesi önceki yıllarda günlük 420 bin varil petrol ihraç ederken, bu yılki günlük petrol ihracat oranı 355 bin varile düştü.

Kürdistan Bölgesi Hükümetinin Irak Federal Hükümetten daha ucuza petrol sattığını iddia eden SOMO Genel Müdürü Ela Yasiri,  “İki fiyat arasındaki fark varil başına 16 ila 20 dolar arasında değişiyor” dedi.

SOMO daha önce de şirketleri tehdit etmişti

Irak Devlet Petrol Pazarlama Şirketi (SOMO), geçtiğimiz Ağustos ayında da Kürdistan Bölgesi’ndeki ham petrol alıcı ve iş insanlarını tehdit eden mektuplar göndermişti.

Kürdistan Bölgesi Doğal Kaynaklar Bakanlığından söz konusu adıma tepki gelmiş, yapılan açıklamada “SOMO'dan yapılan açıklama, söz konusu teşkilatı siyasi bir oyunun parçası olarak yaydığı yanlış bilgi kuyusuna bir taş daha attı. SOMO Bağdat'taki bazı siyasi grupların Irak Federal Anayasasına saldırmak için başlattığı savaşın bir parçası oldu. Ayrıca açıklama, Kürdistan Bölgesi Hükümeti ile Federal Hükümet arasındaki iyi niyetli diyaloğu baltalamayı amaçlıyor. Irak'ın enerji ve doğal kaynaklarından elde edilen gelirlerin Federal Anayasaya uygun olarak ortaklaşa yönetilmesinin planlanması, halen taraflar arasında yürütülen diyaloğun temel amaçlarından biridir” ifadelerini kullanılmıştı.

 Ne olmuştu?

Irak Federal Yüksek Mahkemesi, 15 Şubat 2022’de Kürdistan Bölgesi Petrol ve Gaz Yasasının "Anayasaya aykırı olduğuna ve ihraç gelirlerinin Bağdat'a teslim edilmesi gerektiğine" dair karar aldı.

Karar, Kürdistan Bölgesi yönetimi tarafından sert bir şekilde kınanarak reddedildi.

Kürdistan Bölgesi Başkanlığı, Başbakanlık ve Parlamento Başkanlığı, kararın “siyasi” olduğunu ve çözüme hizmet etmediğini açıkladı.

Kürdistan Bölgesi Yüksek Yargı Konseyi de, 17 Mayıs 2022 tarihli açıklamasında, Kürdistan Bölgesi hükumetinin petrol ve doğalgaz dosyasına yaklaşımı ile bu konuda attığı adımların Irak anayasası ve Kürdistan Parlamentosu'nun çıkardığı petrol ve gaz yasasıyla uyumlu olduğuna vurgu yaptı.

Irak anayasasının 110’uncu maddesine göre, petrol ve doğalgaz dosyası hakkındaki özel yetkilerin federal hükumetin yetki alanı dışında olduğuna vurgu yapan Konseyi, Irak anayasasının 112’inci maddesinin, federal hükümet, Kürdistan Bölgesi hükumeti ve petrol üreten vilayetlere, 2005 yılından sonra keşfedilen petrol sahalarında imtiyaz yetkisini yerel hükumet veya yönetime verdiğine dikkat çekti, Kürdistan Bölgesi'ndeki petrol ve gaz sahalarının da bu kapsama girdiğini belirtti.

Yüksek Yargı Konseyi, 2007’de Kürdistan Parlamentosu tarafından çıkarılan “Kürdistan Bölgesi Petrol ve Doğalgaz Yasası”nın da Irak Anayasasına aykırı olmadığını yineledi.

Kürdistan Petrol ve Gaz Yasası

Kürdistan Parlamentosu, 6 Ağustos 2007’de "Kürdistan Bölgesi Petrol Yasası"nı kabul etmişti.

Parlamento’da onaylanan yasaya göre, bölgedeki petrollerin işletilmesi için "Kürdistan Ulusal Petrol Şirketi" kurulmasına karar verilmişti.