Peşmerge yeniden yapılanıyor mu? Gündemde iki karşıt proje var...
Kürdistan Bölgesi'nin silahlı kuvvetleri Peşmerge'nin yapısında değişiklik yapılmasını öngören iki karşıt proje gündemde.
Birinci proje reform programıyla Peşmerge'nin konumunun daha da güçlendirilmesini hedeflerken, ikinci proje ise Irak Başbakanı Adil Abdulmehdi’nin yayınladığı kararnameden ilhamla Haşdi Şabi’yi orduya entegre etme talimatının Peşmerge Güçleri'ne de uygulanmasını talep ediyor.
Birinci Proje: Reform Programıyla Peşmerge'nin Konumunun Güçlendirilmesi
Bu projenin temeli Kasım 2018’de Almanya, İngiltere, İtalya ve ABD tarafından atıldı. Geçtiğimiz günlerde ise bu projenin kadrosuna yeni bir ülkenin eklenmesi gündeme geldi. Hollanda Hükümeti söz konusu ülkelerin yanında reform programına katılma talebinde bulundu. Reform programı, Peşmerge Güçleri'ni yeniden organize edip profesyonel bir orduya dönüştürmeyi hedefliyor.
Hollanda’nın Talebi Resmi Bir Ağızdan Dile Getirildi
Hollanda’nın reform programına katılma talebi, Hollanda’nın Erbil Başkonsolosu Willem Cosijn tarafından dile getirildi.
Kürdistan basınına konuşan Cosijn, ülkesinin reformlarda pay sahibi olma ve sürece dahil olma talebini programın temellerini atan ABD, İtalya, Almanya ve İngiltere’ye ilettiğini belirtti.
‘Peşmergenin Geleceği’ adı verilen ve 35 maddeden oluşan reform projesi Kasım 2018’de Kürdistan Parlamentosu’nda onaylanmıştı.
Geçtiğimiz yıllarda iki ana sebepten ötürü Peşmerge'nin önemi arttı.
Birinci neden, Irak genelindeki iç savaşların oluşturduğu istikrarsız ortamda aldığı yoğun güvenlik önlemleriyle Kürdistan Bölgesi genelinde asayişi sağlamasıdır. Hatta Kürdistan Bölgesi ile sınırlı kalmayan bu huzur ortamının bölgedeki çoğu ülkeye de dolaylı yollardan olumlu yansımaları oldu.
İkinci neden ise IŞİD ile mücadelede Irak ordusu ve Uluslararası Koalisyon’a sunduğu güçlü destektir. Bu noktada siyasi yöneticilerin aldığı kararlara sıkı bir şekilde bağlı kalan askeri güç olarak Peşmerge gösterilebilir. Bu iki gerekçe uluslararası çevrelerin Peşmerge'ye Ortadoğu’da istikrar açısından ciddi bir önem atfetmesini de beraberinde getirdi.
Reform programının Kürdistan kanadındaki takipçisi Peşmerge Bakanlığı Genel Sekreteri Cebar Yawer, bölgede siyasi, ekonomi ve istikrarın yararına olan programın tüm maddelerini uygulamakta kararlı olduklarını vurguladı.
Peşmerge Bakanlığı bünyesindeki Kültür ve Enformasyon Kurulu Müdürü Babekir Feqe önceki açıklamasında, 35 maddelik programın 5 maddesini hayata geçirdiklerini ve halihazırda 12 maddenin daha uygulanması için çalışmaların sürdüğünü ifade etti. Feqe ayrıca geri kalan maddelerin uygulanması için 3-5 yıla ihtiyaçları olduğunu belirtti.
Karşıt Proje
Independent Arabia’dan Rüstem Mahmud’un haberine göre, Peşmerge'nin yapısında değişiklik yapılmasını öngören ikinci proje ise Irak Başbakanı Adil Abdulmehdi’nin Temmuz başında yayınladığı kararnameden ilham alıyor.
Bu proje, Haşdi Şabi’nin orduya entegre edilmesi talimatının Peşmerge'ye de tatbik edilmesini talep ediyor.
Karşıt projenin mimarı eski Irak Başbakanı ve Nasr Koalisyonu lideri Haydar el-İbadi, son yaptığı açıklamada Abdulmehdi’ye, Peşmerge'nin de kararname kapsamına alınarak ülkenin güvenlik mekanizmasına dahil edilmesi çağrısında bulundu.
Irak Başbakanı Adil Abdulmehdi’nin Temmuz başında yayınladığı kararnamede Haşdi Şabi’nin Irak Silahlı Kuvvetleri’ne entegre edilmesi ve ordu dışında silah taşıyanların ise ‘yasadışı’ sayılmasını öngörüyor.
Kürt gözlemciler ise İbadi eliyle başlatılan bu kampanyanın başarıya ulaşmasına pek ihtimal vermiyor. Gözlemciler, Nasr listesinden meclise girip de koalisyonun kuruluşunda yer alan milletvekili sayısının 10’u geçmediğini, geri kalanların ise diğer partilerden katıldıkları ve ortak tavır alma noktasında birlikte hareket edemeyebileceklerine işaret ediyor.
