ABD-İran geriliminde Türkiye'deki üsler mercek altında
İran'ın Devrim Muhafızları Generali Süleymani'ye yönelik 3 Ocak günü suikastına karşılık olarak İran’ın Irak’ta ABD'ye ait iki askeri üssünü vurması ve “Misillemeye karşılık verirlerse ABD üslerini vurmaya devam edeceğiz” yönündeki açıklaması dikkatleri bölgedeki diğer ABD üslerine çevirdi.
Türkiye’de ABD’nin kullandığı iki askeri üs bulunuyor: İncirlik askeri üssü ve İzmir hava üssü. 1950’lerde kurulan İncirlik’in yönetimi ve denetimi Türk Silahlı Kuvvetleri’ne aitken, burası NATO açısından dönem dönem kritik bir bölgesel üs oluyor. ABD hava kuvvetlerinin 39. Ana jet üssüne de ev sahipliği yapan üste yaklaşık 2500 Amerikan askerinin görevli olduğu biliniyor.
Türkiye ile NATO ilişkilerinde Batı ittifakıyla ilişkilerinin nispeten sorunsuz seyrettiği dönemlerde çok önemli bir yere sahip olan İncirlik, ABD-Türkiye ilişkilerinde yaşanan gerilimler sırasında sık sık bir diplomatik pazarlık kozu haline geliyor.
Son olarak ABD Senatosu ve Temsilciler Meclisi’nin 1915 olaylarını “Ermeni soykırımı” olarak nitelendiren kararları geçirmesinin ardından Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, “Yeri geldiği zaman otururuz bütün heyetlerimizle beraber, kapatılması gerekiyorsa İncirlik’i de kapatırız” demişti.
Adana il sınırları içerisinde bulunan ve şehir merkezine 13 kilometre mesafedeki üs, NATO kapsamındaki askeri operasyonlarda başka ülke askerlerine de ev sahipliği yapıyor. Askerlerin aileleriyle birlikte binlerce kişilik bir topluluğun yaşadığı İncirlik hava üssünün hukuki statüsü ise, Türkiye ile ABD arasında 1980 yılında imzalanan Savunma ve Ekonomik İşbirliği Anlaşması’na dayanıyor.
İncirlik üssü, 1990-1991 yıllarında Birinci Körfez Savaşı sırasında ABD güçlerinin Irak’ın uçaklarla kara güçlerine destek vermesi sırasında önemli bir rol oynamıştı. Bu esnada İncirlik’e Saddam Hüseyin’in Scud füzelerine karşılık Patriot hava savunma sistemi de kurulmuştu.
İzmir’in Çiğli ilçesinde bulunan hava üssü ise, Avrupa'daki ABD Hava Kuvvetleri'ne bağlı olup burada 42 uçak ve 300 askeri personelin yanı sıra füze sistemleri ve 2006 yılından beri ABD’nin 16. Hava filosu bulunuyor.
