ABD, Suriye ve Irak'tan çıkmaya niyetli değil: Rusya'ya manevra alanı açmaz!

Türkiye ile ABD arasında son günlerde S-400 konusunda yaşanan gelişmeler her geçen gün ve açıklamayla birlikte yeni bir krize dönüştü. ABD ve NATO, Türkiye'ye net bir şekilde S-400 alamayacağını deklare ederken, Türkiye 'Rusya ile anlaşma imzaladık, bağımsız bir devletiz. Nereden ne alacağımıza biz karar veririz.' temelinde itirazda bulunuyor.

Türk hükümeti, aynı gün içinde ABD'nin Suriye'den sorumlu temsilcisi James Jeffrey'nin yanı sıra ABD Dışişleri Bakanlığı Avrupa ve Avrasya'dan sorumlu Müsteşar Yardımcısı Matthew Palmer'ı ağırladığı. Ziyaretlerin öncesinde ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon) sözcüsü Eric Pahon'un Rusya'dan S-400 alımının Türk-Amerikan savunma ilişkilerinde ‘ağır sonuçları olacağı' yolunda uyarıda bulunduklarını söylemesi dikkat çekti. Türkiye'de dikkatler, S-400 alımında ısrarlı olduğunu defalarca beyan eden Ankara'nın tutumuna çevrildi.

Sputnik'ten Ceyda Karan S-400 özelinde Türkiye ile ABD arasında son günlerdeki sıcak gelişmeleri stratejist Erol Mütercimler ile konuştu.

ABD Genelkurmayı’nın Twitter hesabına Akar ve Güler’in fotoğraflarını koyarak hem siyasi karar alıcılar, hem Rusya’ya ‘Türk ordusu NATO ordusudur’ dediği yorumunu yapan Mütercimler’e göre bu bir tehdit ve gözdağı olduğu kadar tarihsel gerçeklik.

Pentagon sözcüsü çok ağır bir dil kullandı

Erol Mütercimler'e göre Pentagon sözcüsü Pahon'un yaptığı açıklama ‘çok ağır bir dil' teşkil ediyor. Türk-Amerikan ilişkilerinin 20'inci yüzyıl boyunca sıkıntılı dönemlerden geçtiği ve Türkiye'nin bağımsız bir devlet olarak 

ABD'nin tehditleriyle sık sık karşı karşıya kaldığını anımsatan Mütercimler, Pentagon açıklamasının ABD açısından çok net bir mesaj olduğunu vurguladı. Eşzamanlı olarak Türkiye'nin Trump tarafından gelişmekte olan ülkelere uygulanan gümrük muafiyetlerinden faydalanmasına son verileceği açıklamasını da ‘bir işaret' olarak gören Mütercimler'e göre ABD Ankara'ya üstü örtülü ambargo tehdidi savuruyor:

ABD Suriye ve Irak’tan çıkmaya niyetli değil, Rusya’ya manevra alanı açmak istemiyor

Türkiye'nin S-400 alımını hava savunma sistemi ihtiyacına dayandırdığını ve bunda haklı olduğunu belirten Mütercimler, ancak ABD'nin meseleyi NATO standardı çerçevesine çekmeyi hedeflediğinin altını çizdi. S-400'lerin Patriot sistemlerinden üstünlüğünü vurgulayan Mütercimler, ancak Türkiye'nin NATO'ya ‘hasmane' bir sistemi kurmasının Amerikalılar açısından kabul edilmesinin zorluklarına dikkat çekti. ABD'nin bu alımla aynı zamanda Suriye ve Irak'tan çıkmaya niyetli değilken Rusya'ya manevra alanı açmak anlamına geldiği okuması yaptığını söyleyen Mütercimler, mesajın ‘bunu bir NATO üyesi ülke olarak yapmayacaksın' olduğu değerlendirmesinde bulundu:

"S-400'ler konusunda ABD'nin baştan itibaren Türkiye'ye tavrı ne? ‘Hava savunma sistemleri açısından Türkiye'nin buna gereksinimi var, bunu kabul ediyoruz. Evet bunu kabul ediyoruz ama ABD NATO standartları çerçevesinde olacak. Her ne kadar S-400'ler Patriotlar'a göre çok daha üstün olmuş olsa da biz Rusya ile Türkiye arasında bu türlü güvenlik-teknoloji ilişkisini istemiyoruz' derken aslında söylemeye çalıştığı başka bir şey var. Eğer Türkiye böyle bir sistemi buraya kurarsa, iki tane unsur var. Bir Amerikan uçaklarının buradaki harekâtı sekteye uğrayacak, engellenecek. İsrail açısından da aynı şey söz konusu. Bunlar burada bu harekatları yapamayacaklar. Çünkü S-400'lerin füze menzili 250 km, Patriotlar 160 km, S-400'lerin radar açıklığı 600 km, 350-400 km arasında Patriotlar gibi. Çok büyük üstünlükleri var, taşıyıcılar dahil olmak üzere. Dolayısıyla bu denli üstünlüğü olan bir sistemin bu topraklara yerleşmesini istemiyor da aslında arzu ettiği söylediği şey çok çırılçıplak biçimde. Rusya, Suriye'ye konuşlanmışken biz de Irak'a konuşlanmışken, o oradan çıkmayacakken, biz de buradan çıkmayacakken Rusya'ya şimdiden yeni bir manevra alanı açmak istemem. Bunu Türkiye, bir NATO ülkesi olarak yapmayacaksın, yapamazsın."

Türkiye Nato’dan istese de çıkamaz

Mütercimler, Ankara'nın yanıt olarak İncirlik'i kapatma şeklinde ‘siyasi bir karar' alabileceğini ancak ABD'nin Körfez bölgesinde de üsleri olduğunu anımsatırken, askeri düzeyde adımların, örneğin NATO'dan çıkmanın zorluklarına dikkat çekti. ABD'nin de bunları iyi bildiğini belirten Mütercimler, Türkiye'nin NATO'dan çıkması ve koşulları için ‘romantik bir düş maalesef' nitelemesinde bulundu:

"ABD de şunu biliyor. Türkiye dese ki ‘Ben NATO'dan çıkıyorum ya da ben İncirlik'i kapatıyorum'. Bu siyasi bir karardır, NATO'dan çıkma kararı verirsiniz. Bir subay geçmişi olan herkes şunu bilir. Kararı verdiğinde bile Türkiye'nin NATO'dan çıkışı en az 15 yıl sürecek. Türkiye teknik, teknolojik bunun altyapısını hazırlamadan nasıl çıkacak dünyanın bu koşulları içerisinde. Karşı taraf bunu biliyor, bu birinci unsur. İncirlik üssünü kapatsanız ABD diyor ki ‘Zaten Katar'dayım…'. "

Siyasi karar vericiler ve Rusya’ya Türk ordusu bir Nato üyesidir

Mütercimler'e göre, NATO ile ilişkilerin kopamayacağı gerçeği Türkiye'de generalinden siyasetçisine herkes tarafından bilinen bir durumken, Ankara'nın attığı adımlar Türkiye'yi ABD ile Rusya arasında sıkışmış hale getirdi. ABD Genelkurmay'ının resmi twitter hesabının kapak fotoğrafında yaptığı son güncelleme ile Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar ve Genelkurmay Başkanı Yaşar Güler'in fotoğrafının buraya yerleştirilmesine dikkat çeken Mütercimler, bu hareket ile ABD'nin Türkiye siyasetindeki karar vericilere ‘Türk ordusu bir NATO ordusudur' mesajı verdiğini söyledi. Bunun aynı zamanda bir tehdit ve gözdağı olduğunu da dile getiren Mütercimler, meselenin tarihsel bir gerçekliğe de denk düştüğünün altını çizdi. Mütercimler yine aynı fotoğrafın Rusya'ya ‘Sivil siyasetçiler, politikacılar gelip geçer. Ama Türk Silahlı Kuvvetleri, ordu geneli bunlar kalıcıdır ve NATO var olduğu sürece bu ilişkiler hep devam edecek' mesajı içerdiği görüşünü dile getirdi:

"Öte yandan fotoğraf Rusya'ya net bir şey söylüyor: S-400 konusunda çok ısrarcısınız ama unutmayın, Türk ordusu bir NATO ordusu. "

S-400’lerin alınması başka, yerleştirilmesi başka

Türkiye'nin S-400'leri alması ile yerleştirmesinin başka anlamlar ifade ettiğini de söyleyen Mütercimler'e göre, Ankara Rusya ile ilişkilerin geldiği yerden dolayı savunma sistemlerini almak zorunda ancak bunların Türkiye'ye yerleştirilmesi mümkün görünmüyor. Mütercimler bunun yerine üçüncü bir ülkeye devir meselesinin söz konusu olabileceği değerlendirmesi de yaptı: