Başkan Mesud Barzani: 'Bush, Mitterrand ve Özal’a tekrar teşekkür ediyorum'

Başkan Mesud Barzani, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin (BMGK) 5 Nisan 1991 tarihli 688 sayılı kararın 30’uncu yıldönümü dolayısıyla düzenlenen online programa katıldı.

‘Kürdistan Bölgesi için güvenli bölgenin oluşturulması’ başlıklı programın sunumunu Kürdistan Bölgesi Hükümeti’nin ABD Temsilcisi Beyan Sami Abdurrahman yaptı.

Güvenli bölgenin oluşturulmasının tarihte önemli bir olay olduğunu kaydeden Başkan Barzani, “Kürdistan halkı o kadar büyük felakete maruz kalmıştı ki, milyonluk göçle tüm Kürdistan halkı sınırlara yönelmişti. Çünkü Baas rejimi Kuveyt’te yenilmesinin ardından Safvan anlaşmasından yararlandı. Kürdistan halkının raperinini engellemek için Cumhuriyet Muhafızları birliklerini Kürdistan’a gönderdi” dedi.

“Kürdistan halkı tekrar Enfal ve kimyasal saldırıya uğramaktan korkuyordu ve Türkiye ile İran sınırına yöneldiler. Peşmerge’nin o zaman büyük bir gücü ve güçlü silahı yoktu ancak Irak ordusuna karşı bir çok bölgede kahramanca mücadele etti. Irak ordusunu durdurabildi” diyen Başkan Barzani, “Kürt halkı tarihte çok zulme maruz kaldı. Ancak Baas rejimi döneminde Kürdistan halkı Enfal, kimyasal saldırı ve katliamlar gibi büyük bir felaketlere maruz kaldı. Güvenli bölgeyle ilgili 688 sayılı karar Kürdistan halkı için altın bir fırsat sundu. O tehlike büyük ölçüde kalmadı ve Kürdistan halkı evlerine dönebildi” ifadelerini kullandı.

Dönemin ABD Dışişleri Bakanı James Baker’a teşekkür eden Başkan Barzani, 1992’de Irak muhalefet heyeti olarak Washington’a gittiğinde Baker’ın dışişleri bakanlığında kendilerini ağırladığını ve duygularını anlattığını söyledi.

Baker’ın Türkiye sınırına gelip göç etmiş Kürdistanlıları gördüğünde çok duygulandığını söylediğini kaydeden Başkan Barzani sözlerini şöyle sürdürdü:

“Baker, o mültecilerin manzarasını yaşadığım sürece unutmayacağını, gördüklerinin çok üzüntü verici olduğunu söyledi. Uçakta George Bush’u aradığını ve halkın evlerine dönmesi ve güvende olması için bir şeyler yapmasını istediğini söyledi.”

“Başkan Bush’a, Başkan Mitterand’a, Cumhurbaşkanı Özal’a ve Eski İngiltere Başbakanı John Major’a tutumları ve cesur kararlarından ötürü teşekkür ediyorum” diyen Başkan Barzani, Kürdistan halkının güvenli bölgenin kurulmasıyla kendi yönetimini kurup resmi kurumlarını inşa ettiğini, seçimlere gidip parlamento ve hükümet kurduğunu ifade etti.

Güvenli bölgenin ardından Kürdistan’ın tüm Iraklı mücadelecilerin ve zulme maruz kalmışların sığındığı yer olduğunu vurgulayan Başkan Barzani, dönemin koalisyon komutanı olan tüm generallere teşekkür etti.

“Kürdistan halkı şimdi de tüm amaçlarına ve son aşamaya ulaşmadı” diyen Başkan Barzani, “Hâlâ Kürdistan Bölgesi’ne yönelik büyük tehditler var. Desteğinizin devam etmesini ve Kürdistan halkının korunmasının öncelikleriniz arasında olmasını diliyorum” diye konuştu.

Başkan Barzani, programı düzenleyen Kürdistan Bölgesi’nin Washington Temsilciliği’ne teşekkür ettiğini ifade etti.

Programa, Eski Irak Dışişleri Bakanı ve KDP Politbüro Üyesi Hoşyar Zebari, Eski ABD Dışişleri Bakanı ve Beyaz Saray Genel Sekreteri James Baker, ABD’li üst düzey askeri yetkili John Abizaid, General James Jones, ABD’nin Ortadoğu ve Kuzey Afrika Koordinatörü Brett McGurk’ün de katılıyor.

688 SAYILI BMGK KARARI

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK), 5 Nisan 1991’de 688 sayılı kararla Güney Kürdistan’ı uçuşa yasak bölge ilan etmişti.

Bu karar sayesinde, dönemin Baas rejiminin Güney Kürdistan’a saldırıları engellenmiş ve Kürtler, 36’ncı paralelin kuzeyinde kalan bölgede Kürdistan Federal Hükümeti’ni kurmuştu.

1991’de Körfez Savaşı’ndan sonra ABD ve İngiltere’nin 1991 ve 1992 yıllarında güvenli bölge ve uçuşa yasak bölge ilanı Kürtleri ve Şiileri Baas rejimine karşı korumuştu.

Rusya ve Çin’in “Irak’ın içişlerine müdahale kabul edilemez” şeklindeki muhalefetine rağmen karar büyük bir çoğunluğun “evet” demesiyle alınmıştı.

Fransa, Nisan 1991’de BMGK’ya sunduğu teklifte Irak’ın Kürtlere karşı katliamının kınanmasını talep etmişti. Bu talep 5 Nisan 1991 yılında 688 sayılı kararın çıkmasında etkili olmuştu. Irak’a Kürtleri katletmeyi bırakması ve insan hakları ihlallerinden vazgeçmesi çağrısında bulunulmuştu. BM kurumlarından Baas rejiminin zulmünden kaçarak İran ve Türkiye’ye sığınan bir milyonu aşkın Kürt göçzedeye yardım etmesi istenmişti.

Uçuşa yasak bölgenin oluşumu kapsamında Irak’ın 36’ncı paralelin kuzeyinde kalan bölgeye girmesi yasaklanmış ve burada bir “güvenli bölge” yaratılması kararı alınmıştı. Irak’ın hareketleri İncirlik Hava Üssü’nden gözlem altına alınmıştı.