HDP'nin "Erken Seçim" çağrısı: Araştırma şirketleri'ne göre bunun karşılığı yok!

HDP’nin çağrısıyla Ankara’nın gündemine oturan erken seçime dair değerlendirmelerde bulunan İstanbul Ekonomi Araştırma Genel Müdürü Selçuki, Avrasya Araştırma Başkanı Özkiraz ve Metropoll Araştırma Başkanı Sencar’ın ortak görüşü, şu anda bir erken seçim olmayacağı yönünde. SONAR Araştırma Başkanı Bayrakçı ise iktidarın dış politikadaki gelişmelerden kaynaklı erken seçim tercih edebileceğini söylüyor. 

Bianet’ten Ruken Tuncel’e konuşan araştırma şirketleri başkanlarının açıklamaları:

İstanbul Ekonomi Araştırma Genel Müdürü Can Selçuki

“Erken seçimin toplumda kesinlikle karşılığı yok. HDP’de bu durum farklı, giderek daraltılan bir siyaset alanı var. Daraltılan bu siyaset alanında birkaç opsiyonları vardı. Bunlardan biri; sine-i milletti, değerlendirdiler ve yapmamaya karar verdiler. Erken seçim de aslında bir nevi sine-i millet anlamına geliyor; ‘tekrar millete gidelim ve onlara soralım’ demek oluyor.

“Bu HDP tarafından haklı bir talep. Fakat siyasi olarak erken seçimin koşullarını iki sebepten ötürü göremiyorum. Bunlardan birincisi; iki ay önce millet ittifakının beraberliğini bozabilecek, bir takım gelişmeler yaşanıyordu. Üç büyük ile kayyım atanması üzerinden başlayan tartışmalarda CHP ile İYİ Parti farklı açıklamalar yaptı. Ardından Barış Pınarı Harekatı’nda Kürt meselesi üzerinden gelişen ulusal güvenlik tartışmasının yaratacağı fay hatlarının millet ittifakını bozabileceği düşünülüyordu. Eğer millet ittifakı bölünebiliyor olsaydı o zaman erken seçim mantıklı olurdu ama bu gelişmelerin öyle bir sonucu da olmadı.

“Ülkede millet ve cumhur ittifakı şeklinde iki büyük ittifak var. Bu ittifakların temel oluşma duygusu Tayyip Erdoğan'a destek olmak ve olmamak üzerine. Yani politik gelişmeler seçmeni bir ittifaktan diğer ittifaka atmıyor. Çünkü millet ittifakına oy veren seçmenin esas dinamiği Tayyip Erdoğan’a oy vermemek.

“Bunun yanı sıra kötüye giden bir hane halkı ekonomik beklentisi var. Yaptığımız son araştırmamızda ‘Bir sene sonra ekonominin nasıl olacağını düşünüyorsunuz?’ sorusuna yüzde 53 ‘daha kötü’ veya ‘çok daha kötü’ cevabını aldık. Yine ‘6 ay içinde harcamalarınız nasıl değişecek?’ sorusuna da yüzde 47 ‘daha az harcayacağım’ diyor. Yani vatandaşın ekonomik bir memnuniyetsizliği var.

“Bütün bunlar bir araya geldiği zaman her ne kadar HDP kendi penceresinden erken seçim istemek de doğru bir politika izlese de bunun diğer tarafta karşılığı yok. Türkiye’de HDP dışındaki muhalefet masayı deviren taraf olmaz. Yani erken seçimin öncüsü olmaz. Hükümet, cumhurbaşkanı getirirse o zaman bu konuşulur ama bu talep CHP ve İYİ Parti’den gelmez. Şu an dillendirseler de öncülük etmezler.”

Avrasya Araştırma Başkanı Kemal Özkiraz

“İktidarın HDP’nin çağrısını sert bir şekilde reddedeceğini düşünüyordum. Görünen o ki iktidar, erken seçim çağrısının muhalefet tarafından yapılmasını ister bir tutum içinde. Muhalefet de çok istemiyor gibi görünüyor. Çünkü seçim isteyen tarafa toplumsal bir tepki geleceği muhakkak, insanlar yıllardır neredeyse hemen hemen her yıl seçime gidiyor ve toplum seçim yorgunu.

“Tayyip Erdoğan ve AKP, 2020’de bozulması muhtemel ekonomik dengelerin sebebi olarak erken seçim isteyen muhalefeti gösterecek. Bu nedenle muhalefet de çok istekli değil. Muhalefette iktidara ‘madem erken seçim olacak, sen kendi yetkinle seçime götür’ diyecektir. Bu durumda Anayasal tartışma ortaya çıkacak.

“Tayyip Erdoğan üçüncü döneme aday olabilir mi, olamaz mı? Bu dönem üçüncü dönemi mi kabul edilecek yoksa referandumdan sonraki ikinci dönemi olarak mı kabul edilecek? Ayrıca millet ittifakının düşünüldüğü gibi çatırdamaması ve de ekonominin mevcut durumu iktidar bloğunun erken seçimi düşünmesi için rasyonel bir sebep olmadığını gösteriyor.

“İktidarın seçime gitmesi için belli sebepleri olması lazım. Seçime gittiğinde oylarını arttırıyor olması lazım, elimizde böyle bir veri yok. Ayrıca seçime katılım çok düşük olur. İktidarın buradan güçlenerek çıkacağını düşünmüyorum aksine iktidarı kaybetmek açısından ciddi bir risk olur. Ama kesin yüzde yüz muhalefet kazanır da diyemeyiz.

“HDP’nin erken seçim çağrısı yapması çok normal çünkü HDP’ye siyaset yaptırılmıyor. HDP’nin kazandığı her koltuk HDP’den geri alınıyor. HDP erken seçim çağrısıyla, iktidarın ‘HDP artık bölgede desteklenmiyor ve kayyım politikamız karşılık buluyor’ argümanına meydan okumak anlamına geliyor. HDP kendi tabanına ‘ben buradayım seçime de hazırım’ diyor. HDP erken seçim yaptığı için bir tepki seçmeyecek ama çağrısı erken seçime de götürmez.”

Metropoll Araştırma Başkanı Özer Sencar

“AKP’nin erken seçimi istemesi için de şartların lehine olduğuna emin olması gerekiyor. Şu durumda erken seçim için olgun şartlar yok. İktidar bugünkü şartlarda erken seçim istemez. Seçmenin de erken seçime itirazı olmaz, Türkiye seçmeni seçimi sever, oy vermeyi sever.”

SONAR Araştırma Başkanı Hakan Bayrakçı

“Cumhur ittifakı kabul ederse erken seçime gidilir. Cumhur ittifakı henüz çok büyük bir puan kaybında değil. Barış Pınarı Harekatı ve ABD ile yaşanan gelişmeler sonrası oylarını arttırdı. Dış politikada kazadığı güç şu an seçime olumlu yansıyabilir. Fakat bu kısa bir süre için geçerli, bu durum ortadan kalktıktan sonra ortada sadece ekonomik kriz kalacak. Bu durumda oy kaybedebilir. Bu nedenle iktidar dış politikada kazandığı gücü kullanmak isteyebilir, erken seçimi tercih edebilir. Fakat yine de erken seçim zor görünüyor.”