Zine Wertê; Yeni çekişmeler üçgeni
Peşmerge Bakanlığı’nın talimatıyla 18 Mart 2020 tarihinde Soran 7’inci Piyade Tugayı’na bağlı bir birlik, koronavirüsü tehdidine karşı, Rojhılat’ın Kürdistan Bölgesi’ne kaçak geçişlerin engellenmesi amacıyla, Zine Werte bölgesine yerleştirildi. Peşmerge Bakanlığı’na bağlı ortak bir birlikten oluşan bu gücün komuta kademesi de KYB’ye bağlıydı.
Peşmerge birliğinin yerleştiği bölge, daha önce Kürdistan Yurtseverler Birliği’ne (KYB) bağlı 70’inci Tugayı birliklerinin konuşlandığı alandı. Peşmerge Bakanlığı’na bağlı birlik bu bölgeye geçmeden 10 gün önce de Bakanlığın talebi üzerine (KYB tarafından) boşaltıldı.
KYB’nin bu konudaki rahatsızlığı, Zine Wertê’yi sınır olarak tanımlamasından kaynaklanıyor ve “eğer Peşmerge Bakanlığı’nın talebi üzerine buraya güç yerleştirilecekse bu 6’ıncı Piyade Tugayı güçleri olmalı” görüşünü savunuyor.
KYB’nin buradaki amacı, 6’ıncı Piyade Tugayı’nın kendilerine bağlı olmasından ve karargahının Ranya ilçesinde bulunmasından kaynaklanıyor. 7’inci Piyade Tugayı’nın komutası ise Kürdistan Demokrat Partisi’ne (KDP) bağlı.
Zine Werte’ye yerleştirilen peşmerge birliği komutanı Mele Reşid KYB’li bir komutan ancak denetimindeki güç bakanlığa bağlı ortak bir güç ve her iki partinin peşmergelerinden oluşuyor. Fakat KYB, komutası KDP’de olduğu için 7’inci Piyade Tugayını KDP’ye bağlı bir güç olarak görüyor.
Tartışmaların yaşandığı dönemde KYB, Anti-Terör birliklerini eski Çwarqurna birliklerinin bulunduğu Kilkey Kolin bölgesine sevkederek 70’inci Tugay birliklerinin çekilmesi gerektiğini bildirdi.
Buna karşılık KDP de, Zerevani Güçlerine bağlı bir birliği Soran ilçesi yakınlarındaki Bapiştya Karargahına konuşlandırdı.
Peşmerge 7’inci Tugayına bağlı birlik Zine Werte’ye yerleştiğinde PKK buraya Peşmerge gücü yerleştirilmesini kabul etmeyeceği uyarısında bulundu. PKK’nin gerekçesi ise, buraya yerleştirilen Peşmerge birliğinin, kendilerinin Dola Akoyan, Şawre ve Kandil arasındaki güzergahını tehlikeye soktuğu iddiasına dayanıyor.
Öte yandan KYB uyarılarının dozunu artırarak 2 Nisan’da 70’inci Tugay Komutanlığına bağlı 122’inci bölüğüne bağlı bir gücü Wertê ve Serkepkan bölgesine yerleştirdi. Burada Irak hükümeti döneminden kalma eski bir karargahı onararak çadır kurdu.
Kürdistan Bölgesi Başkanı Neçirvan Barzani, KYB ve KDP’li yetkililerle görüşerek, Peşmerge Bakanlığı’na bağlı gücün geçici bir süreliğine bölgeye konuşlandırıldığını ve bizzat Peşmerge Bakanlığı’nın talimatıyla gönderildiğini iletti. Görüşmenin ardından ortalık yatıştı. Ancak medyada çıkan haberler nedeniyle gerginlik yeniden tırmandı.
Diğer yandan PKK çekilmeleri için her iki partiye (KYB ve KDP) de 72 saat süre tanıdı. Peşmergeler çekilmeyince PKK mensupları 8 Nisan günü Peşmerge Bakanlığı birliği ile KYB’ye bağlı 7’inci Tugay birliğinin konuşlandığı bölgenin tam ortasına karargâh kurdu.
Türk Silahlı Kuvvetler (TSK) 15 Nisan 2020’de söz konusu bölgede PKK mensuplarını hedef aldı.
Taraflar arasındaki sorun devam ederken PKK, bölgeden çekilmeyen tüm güçlere saldıracağını açıkladı. KYB de 7’inci Piyade Tugayı’nın çekilmesi gerektiğinde ısrarcı.
KDP Zine Wertê’ye kendisine bağlı herhangi bir güç göndermiş değil. Ancak Bapıştiya Karargahı’ndaki Peşmerge sayısını artırdı. Wertê kasabasında ise eskiden beri asayiş güçleri bulunuyor ve bu asayiş güçleri Soran Asayiş Müdürlüğü’ne bağlı. Diğer yandan KYB, Serkepkan’dan bölgeye güç göndermiş durumda.
Bazı kaynaklardan edinilen bilgilere göre, Covid-19 salgınının İran ve Rojhılat’ta yayılmasından sonra Kürdistan Bölgesi sınır kapılarını kapatmış, ülkeye giriş yapanları ise 14 karantinaya alıyordu.
Medyada çıkan bazı haberlere ve Ranya’daki hükümet yetkililerinin açıklamalarına göre, koronavirüsü tahdidinin yayıldığı dönemde bazı kişiler Rojhılat Kürdistanı’ndan kaçak yollarla Kürdistan Bölgesi’ne geçmeye çalışıyordu. Oysa daha önce PKK, söz konusu bölgede kaçak geçişleri engellediğini açıklamıştı.
Oysa, İran ve Rojhılat’tan Kürdistan Bölgesi’ne kaçak geçişler koronavirüsünün yayılması konusunda tehlike barındırdığı için Peşmerge Bakanlığı, 7’inci Piyade Tugayı birliklerini bölgeye sevk etme kararı aldı.
