BM'den IŞİD raporu: Baskı azalırsa örgütün yeniden canlanma riski var

3 bin ila 5 bin arası savaşçı var

Raporda, "Sürekli liderlik kaybı ve mali krizle karşı karşıya kalmasına rağmen, IŞİD ve üyelerinin hâlâ terörist saldırılar gerçekleştirme kapasitesine sahip olduğu, tehditleri birçok yerin ötesine uzanıyor" ifadesine yer verildi.

Rapora göre IŞİD'in Irak ve Suriye'de hâlâ 3 bin ila 5 bin arası savaşçısı bulunuyor.

Rapor, BM Güvenlik Konseyi'nin 2253 sayılı kararı uyarınca her dört ayda bir Güvenlik Konseyi'ne sunuluyordu.  Ancak 2021 yılından itibaren 2610 sayılı Karara göre artık altı ayda bir sunulacak.

Baskı azalırsa yeniden canlanma riski var

Raporda, "IŞİD, Irak ve Suriye'de etkili bir şekilde bastırılmış olsa da ciddi bir tehdit olmaya devam ediyor. Ve  Kasım ayından bu yana artan saldırılarına devam ediyor" denildi.

IŞİD tehdidine ilişkin BM Genel Sekreteri raporunda  "Çok sayıda IŞİD tutsağı savaş alanına dönerse veya teröre karşı baskı hafifler ise, grubun yeniden ortaya çıkma riski var” uyarısında bulundu

Raporda, birçok ülkede çok sayıda IŞİD liderinin öldürülmesi ve mali kaynaklarındaki kısıtlamaların, grubun ağırlığını Irak ve Suriye'den başka yerlere kaydırmasına neden olabileceği belirtiliyor.

Raporda, "Afrika ve Afganistan, IŞİD'in yeni bir lider bulması için iki uygun yer olarak değerlendiriliyor" denildi.

Üç "halifenin" öldürülmesinin ardından IŞİD, üçüncü "halifesinin" öldürülmesinden 10 ay sonra, 3 Ağustos'ta Ebu Hafsi Haşimi el-Kureyşi'yi yeni halifesi ilan etti.

BM Genel Sekreteri'nin raporunda, bazı ülkelerin yeni liderini açıklamadaki gecikmeyi "IŞİD içindeki çatışmalara" bağladığı belirtiliyor.

Roja Haseke kentindeki Hol ve Roj kamplarında 31 bin 600’ü yabancı olmak üzere en az 48 bin 500 kişi kalıyor.

Kamplar Suriye Demokratik Güçleri'nin (SDG) kontrolünde. 2019'da IŞİD'in yenilgiye uğratıldığı duyurulduktan sonra, IŞİD üyeleri ve aileleri Kürt güçlerine teslim oldu.

Raporda, kampların "aşırı kalabalık olduğu, yeterli barınak bulunmadığı ve gıda, tıbbi bakım, temiz su ve temel ihtiyaçlara sınırlı erişime sahip olduğu" belirtildi.

Kamp nüfusunun yüzde 60'ından fazlasının çocuk olduğu tahmin ediliyor. Bunların 13 bin 300'ü Iraklı, 6 bini ise diğer 60 ülkeden çocuklar. Bu çocukların yüzde 73'ü 12 yaşın altında, yüzde 20'si ise 5 yaşın altında.

Temmuz ve Aralık 2023 tarihleri  arasında Irak, Azerbaycan, Kanada, Fransa, Kırgızistan, Rusya, İngiltere ve Kuzey İrlanda'nın da aralarında bulunduğu yedi ülke, "IŞİD üyeleri ve akrabaları da dahil olmak üzere en az 2bin 385 kişiyi Rojava’daki kamplardan ülkelerine getirdi. Bunların 34'ü Rus, 274'ü Kırgız ve bin 994'ü Iraklıydı.

 BM Genel Sekreteri özellikle Irak'ı, Irak kökenlilerin dönüşünü hızlandırdığı için övdü.

Ancak raporda BM, diğer ülkeler müdahale etmezse, özellikle kampların "uzun yıllar boyunca bir tehdit oluşturacağı" konusunda uyarıyor.

Rapora göre söz konusu kamplardaki çocuklar gelecekte IŞİD militanı olma potansiyeli taşıyor. 

IŞİD'in Afganistan'da silah edinmesi endişesi

17 sayfalık raporda BM üye devletlerinin Afganistan'da silahların "yayılmasından endişe duyduğu" belirtiliyor.

Orta Doğu ve Afrika, özellikle de IŞİD'in insansız hava araçları ve el yapımı patlayıcıların kullanımının arttığına dikkat çekiliyor.

Bazı ülkeler, Taliban'ın Afganistan'dan dönüşünden sonra geride bıraktığı silahların yayılmaya ve kaybolmaya devam ettiği konusunda Birleşmiş Milletler'i uyardı.

IŞİD'in serveti

Raporda IŞİD'in gelirlerinin "düşmeye devam ettiği" belirtildi.Kalıcı organizasyonun şu anda "10 ila 25 milyon dolar arası" parası olduğu tahmin ediliyor.

Raporda, IŞİD'in harcamalarının gelirlerini aştığı ve "en büyük harcamanın, ölen ya da tutuklu savaşçıların yakınlarına ödenen maaşlar olduğu" belirtiliyor.

Raporda ayrıca, özellikle 25 Ocak 2023’te  ABD'nin Somali’de düzenlediği operasyonda Bilal el- Sudani adlı IŞİD kaçakçısının öldürülmesinin ardından IŞİD üyeleri arasındaki para transferlerinin azaldığı ifade edildi.

Üye ve destekçilerin IŞİD'e aktardığı para miktarı resmi olmayan havale büroları aracılığıyla aktarılıyor.