Enfal kurbanlarına ait 171 cenaze 3 yıldır Bağdat'ta tutuluyor
Kürdistan’da 1988-89 yılları arasında Baas rejimi tarafından tutuklanarak Irak’ın güneyindeki çöllere götürülüp katledilen Enfal kurbanlarına ait 171 cenaze, DNA testleri tamamlanmadığı gerekçesi ile 3 yıldır Bağdat’ta Adli Tıp Kurumu’nda bekletiliyor. Germiyanlı aileler ise kaybettikleri yakınları için yas tutmaya devam ediyor.
Saddam Hüseyin liderliğindeki Baas rejimi, 23 Şubat 1988’de Kürdistan’a yönelik “Enfal” adıyla bir askeri harekat başlattı. 7 Haziran 1989’da sona eren 8 aşamalı soykırım projesi sürecinde 182 bin Kürt zorla yerinden edilerek Irak çöllerine götürüldü, buralardaki cezaevlerinde tutuldu, çoğu kazılan çukurlara canlı olarak gömüldü.
Süleymaniye’nin Kifri ilçesine bağlı Xepe Kwêrê köyünde yaşayan 53 yaşındaki Resmiye Ahmed’in babası, eşi ve iki kız kardeşi 17 Nisan 1988’de Irak askerleri tarafından kaçırıldı. Üzerinden 35 yıl geçmesine rağmen Resmiye yakınlarının öldüğüne inanmak istemiyor.
Enfal mağduru Resmiye Ahmed, “Şimdi Simud Mezarlığı’na gidiyorum. Enfal şehitlerinin mezarları var. hangisi babamın, hangisi kardeşlerimin bilmiyorum. DNA testi yapılsa, kimin cenazeleri olduğu anlaşılsa içimiz rahat eder. Buradalar mı değiller mi biliriz” diyor.
2003’te Baas rejimi devrildikten sonra Enfal’de katledilen 1580 kişinin kemikleri 7 farklı süreçte Germiyan, Çemçemal, Dokan ve Kerkük’e getirilerek toprağa verildi. Yine Barzanilere yönelik katliamda hayatını kaybeden 799 kişinin de kemikleri, üç ayrı aşamada geri getirildi. Ancak hiç birine DNA testi yapılmadı.
Enfal’de yakınlarını kaybeden Taha Heme Emin, “Bu mezarların kime ait olduğunu bilmiyorsun. Kardeşin mi, baban mı, annen mi bilemiyorsun. Güney’deki toplu mezarlarda yatanların da kim olduğu bilinmiyor” diye belirtiyor.
Enfal’de ailesinden kurtulan tek kişi olan Hasan Muhammed de, “Enfal’de benim gibi ailesinden tek kişi kalan 140 kişi vardı. Bizden 9 kişi vefat etti. Peki tek kalanlar vefat ederse kime NDA testi yapılacak?” diyerek endişesini dile getiriyor.
Bağdat’ta Enfal kurbanlarına ait 171 cenaze, DNA testleri tamamlanmadığı gerekçesi ile 3 yıldır Adli Tıp Kurumu’nda bekletiliyor. Her bir cenazeye yapılacak test için 800 dolar gerekiyor ve Adli Tıp Kurumu cenazelerin geciktirilmesini mali gerekçelere bağlıyor.
Irak Parlamentosu Milletvekili Şivan Muhammed, “Bunlar gerçekten dalavere yapıyorlar. Bu görev Bağdat’taki Adlı Tıp Kurumu’nun görevi ama ihmal ediyor. 2015’te Parlamento’da kabul edilen 13 sayılı yasada Adli Tıp Kurumu’nun kurbanların cenazelerinin tespiti ve yakınlarının bulunması ile ilgilenmesi gerektiğini belirtiyor” diyerek ilgili yasayı hatırlatıyor.
Öte yandan Irak’ın güneyinde 9 yeni toplu mezar bulunmuş durumda. Ancak Irak hükümeti bütçe ayırmadığı için hiç biri açılmış değil.
Enfal, ismini Kur'an'daki Enfal Suresinden alıyor. Enfal’in Arapça anlamı “Savaş Ganimetleri”dir. 23 Şubat 1988’de başlayıp, 7 Haziran 1989’da sona eren 8 aşamalı Enfal soykırım projesinde 182 bin Kürt zorla yerinden edilerek Irak çöllerine götürüldü ve buralarda kazılan çukurlara canlı olarak gömüldü.
Yine 4500 köy ve 30 ilçe yerle bir edildi, 1800 okul, 300 hastane, 3000 cami ve 27 kilise yıkıldı.
