İşyeri yıkılan Bitlis esnafına ‘polise direnme’ davası: Yedi yıla kadar hapis istemi

Diken’den Canan Coşkun’un haberine göre; Bitlis Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Davut Tezcan’ın aralarında bulunduğu esnafın ayrı ayrı yedi yıla kadar hapsi talep ediliyor. Mahkeme kararlarına rağmen polis zoruyla işyerlerinden çıkarılan ve dükkanları yıkılan Bitlis esnafı hakkında Bitlis başsavcılığı soruşturma başlatmıştı. Savcılık, 30 Eylül’de 10 esnaf hakkında iddianame düzenledi. Savcı Ali Gündüz’ün hazırladığı iddianamede üç polis müşteki olarak yer alıyor.

Esnaf ‘etkisiz hale getirildi’

İddianamede, 14 Ağustos gece saatlerinde dükkanlarının elektriğinin kesilmesini engellemeye çalışan esnafın elektrik kutusunun etrafını sardığı, polisin kalkanlarla bu kişileri oradan uzaklaştırmaya çalıştığı ve göz yaşartıcı gaz kullandığı anlatıldı.

Hakkında dava açılan esnafın polise direndiğinin aktarıldığı iddianamede, polislerin ‘orantılı güç kullanarak bu kişileri etkisiz hale getirdiği’ belirtildi. 10 esnafın ‘zincirleme şekilde görevi yaptırmamak için direnme suçunu işlediğini’ savunan savcı, esnaf hakkında dava açmaya yetecek nitelikte yeterli şüphe oluştuğunu öne sürdü.

İşyerleri yerle bir edildi

İddianame, asliye ceza mahkemesi tarafından kabul edildi. İlk duruşmanın ne zaman yapılacağı önümüzdeki günlerde belli olacak.

Öte yandan hakkında dava açılan esnafın işyerleri yerle bir edildi. Dükkanlardaki eşyalar ise depolarda bekliyor.

Ne olmuştu?

Bitlis’in merkez ilçesi, Atatürk, Devrim, Gazibey, Hersan ve Müştakbaba mahallelerinde aralarında cami, okul, postane ve bankaların bulunduğu yaklaşık 700 yapı, Covid-19 salgınının başladığı günlerde, Nisan 2020’de cumhurbaşkanı kararıyla riskli alan ilan edildi. Bu yapılardan bazıları riskli alan ilanından iki yıl önce belediye tarafından yenilenmişti. Cumhurbaşkanlığı’nın kararına karşı 100’den fazla kişi karşı dava açtı. Davalarda yaklaşık bir yıl boyunca bir gelişme yaşanmadı. Bu sürede projeyi üstlenen Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’yla anlaşan esnafa para verildi ve bu yapılar yıkıldı.

Mart 2021’de Danıştay 6’ncı Dairesi, kiracıların davalarını dava açma ehliyetleri bulunmadığı gerekçesiyle reddetti, ancak İdari Dava Daireleri Kurulu bu kararı bozdu.

Bundan birkaç ay sonra Danıştay savcısı riskli alan ilan edilmesinin iptali istemiyle açılan davalarda görüş bildirdi. Savcı, kararın hukuka aykırı olduğu gerekçesiyle iptal edilmesi gerektiğini ifade etti.

Danıştay’daki davalar henüz sonuçlanmadı ancak Bitlis Valiliği, yapılarla ilgili 6306 sayılı Afet Yasası’nın ‘6A’ uygulamasını işleme koymaya çalıştı. Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum da o günlerde kente gitti. Orada yaptığı açıklamada ‘Tarihe Vefa projesi’ ile ilgili çalışmaları başlattıklarını söyledi.

Bitlis Valiliği’nin 6A uygulamasını işleme koymasından sonra esnafa işyerlerini boşaltmaları için 30 gün süre verildi. Tanınan süre 30 Haziran’da bitiyordu. Bunun üzerine 6A uygulamasına karşı Van İdare Mahkemesi’nde davalar açıldı. 30 Haziran’a yaklaşırken Van İdare Mahkemesi yürütmeyi durdurma kararı verdi. Ancak bu kararlar esnafa duyurulmadı. Bitlis Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü esnafa işyerlerini boşaltmaları için tanınan sürenin 30 Temmuz’a kadar uzatıldığını bildirdi.

30 Temmuz’a gelindiğinde hiçbir gelişme olmadı. 3 Ağustos’ta polisler esnafın elektriğini kesmeye çalıştı. Esnaf, direnince polis geri çekildi. Nihayet, 13 Ağustos’u 14 Ağustos’a bağlayan gece polis, plastik mermi, gaz ve ses bombası kullanarak işyerlerinin elektriğini kestirmek istemeyen esnafa saldırdı. Aralarında Bitlis Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Davut Tezcan’ın da yer aldığı çok sayıda esnaf gözaltına alındı. Müdahaleden etkilenenler hastaneye kaldırıldı.