Neçirvan Barzani: Biz Kürdistan’da yaşayan bileşenlere 'azınlık' demiyoruz

Kürdistan Üniversitesi tarafından düzenlenen 'Anayasa ve Birlik Konferansı'nın kapanış panelinde konuşan Kürdistan Bölgesi Başkanı Neçirvan Barzani, katılımları ile konferansa zenginlik katan liderlere, Başbakan Mesur Barzani ve Parlamento Başkanı Rewaz Fayiq’a teşekkür etti.

BM Genel Sekreteri Irak Özel Temsilcisi Jeanine Hennis Plasschaert’a da teşekkür eden Barzani, “sayın Plasschaert’in başından beri bu konferansta hazır bulunması Irak ve Kürdistan Bölgesi’ndeki siyasi sürecin başarısına olan desteğini gösteriyor” dedi.

“Biz Kürdistan’da yaşayan bileşenlere ‘azınlık’ demiyoruz”

“Anayasa bir amaca ulabilmenin aracıdır” diyen Barzani, anayasa yazılması konusundaki hedef ve amaçlarını şöyle dile getirdi:

“Anayasa, Kürdistan Bölgesi’ndeki siyasi nizamını düzenlememiz içindir. Anayasa, bu ülkede yasaların üstünlüğünü sağlamak içindir. Anayasa, Kürdistan’daki tüm bileşenlerin bu ülkede huzur sahibi olmaları, kendileri ve gelecek nesilleri için daha iyi bir gelecek tasavvur edebilmeleri içindir. Hedefimiz, anayasada vatandaşlık hukukunun savunulmasıdır ki bu en temel hedeflerden biridir. Bu ülkede birçok farklılığımız var. Genelde Irak’ta ve özelde de Kürdistan’da farklılıklarımız var. Biz Kürdistan’da yaşayan bileşenlere ‘azınlık’ demiyoruz. Çünkü Kürdistan’ın güzelliği bu mozaikte ve birlikte yaşam kültürümüzdedir.

Hatırlatmak isterim ki 2014’te IŞİD Kürdistan Bölgesi’ne yöneldiğinde ABD Başakanı Kürdistan Bölgesi’ne desteğini dile getirerek, ‘orada birlikte yaşam var’ dedi. Her zaman gururla bahsetmemiz gereken şey buradaki birlikte yaşam kültürüdür. Kürdistan’ın güzelliği, bu ülkede yaşayan tüm bileşenlerin Kürdistanlı olmasındadır. Elbette yeni anayasanın tüm bileşenlere teminat olması gerekiyor. Bu konuda siyasi taraflarla, sivil toplumla daha fazla bu konu üzerinde durmamız gerekiyor. Sayın Başbakanın da bugün sabah dile getirdiği gibi; Anayasa bir parti için değil, bir ulus veya bileşen için de değil. Anayasa Kürdistan’da yaşayan Kürdistanlılar içindir. Bu nedenle Kürdistan Bölgesi’nde yaşayan tüm bileşenlerin rengini, görüşünü ve bakışını yansıtmalıdır. Bu çok çok önemlidir.”

Kürdistann Bölgesi Başkanlığı olarak Parlamento Başkanlığı, hükumet başklanlığı ile birlikte anayasa yazılması için fiili adım atacaklarını vurgulayan Barzani, bu kapsamda ilgili tüm taraflarla görüşeceklerini, ve bu çerçevede bir anayasa için çalışmaya başlayacaklarını söyledi.

“Birlik” konusuna da değinen Neçirvan Barzani, “Parti olarak farklılıklarımız var. Ancak hepimizi bir arada tutan bir ifade veya tanım üzerinde bir olmalıyız. Hepimizi bir arada tutan bir tanım. Mesela, IŞİD savaşında Peşmerge tüm Kürdistanlıları bir arada tutan ortak kimlikti. Peşmerge büyük bir onurdu. Savaş esnasında kimse bu şu partiden, bu KDP’li, bu KYB’li, şu Goranlı, şu Hristiyan, bu Ezidi demedi. Hepsi birlikte Kürdistan’ı savundu. Peşmerge ulusal kimlik ve sembol oldu. Dolayısıyla Kürdistan Bölgesi’nde hepimizi bir araya toplayan bir tanım üzerinde müttefik olmamız gerekiyor. Anayasa bu kapılardan biri olabilir ve bu şekilde hem görevlerimizi ve hem de haklarımızı bilmemizi sağlayabilir. Bunları bilirsek eğer vatandaşlık anlayışını dafa fazla geliştirebiliriz” değerlendirmesinde bulundu.

“Bağdat 2003’ten bu yana Kürdistan Bölgesi’nin anayasal haklarına uymadı”

1991’de Kürdistani Cephe kurulduğunda büyük kazanımlar elde edildiğini hatırlatan Barzani, şöyle devam etti:

“Çünkü birlikte hareket ediyorduk. Yine Irak için yeni anayasa yazıldığında birlikte hareket ediyorduk. IŞİD savaşında yine öyle. Son olarak Irak Parlamentosunda bazı mevzular ele alındığında birliktik. Fakat soru şu; birliğimizi sağlama görevimiz bitti mi yoksa daha da ileriye taşımamız mı gerekiyor? Şu gerçeği bilmemiz gerekiyor; Irak Anayasası’nda Kürdistan Bölgesi hakkında yazılanlar çok önemli tarihi bir belgedir. 2003’ten sonra Irak’ta yazılan yeni anayasa elimizde bulunan tarihi bir belgedir. Ancak kendimize şu soruyu soralım; Bağdat 2003’ten bu yana Irak Anayasasına uymuş ve Kürdistan Bölgesi’nin anayasal haklarını uygulamış mıdır? Hayır. Bizim Kürdistan Bölgesi olarak bu konumumuz 2003’ten önce de vardı. Şimdi tüm Kürdistanlılara ‘bu ülkenin geleceğinden emin misiniz’ diye sorulduğunda, hep birlikte ‘hayır’ diyeceklerdir. Çünkü şimdiye kadar da maalesef Kürdistan Bölgesi ile alakalı anayasa maddelerinin büyük çoğu uygulanmamıştır. Bu anayasanın uygulanmasının ilk koşulu bizim birlikteliğimiz, birliğimizdir.”

Neçirvan Barzani, Irak’ta “federal yapıya” ve Erbil ile Bağdat arasındaki sorunların anayasa temelinde çözülmesi gerektiğine inandıklarını vurgulayarak, “Irak Anayasası, Kürdistan Bölgesi’ne kendi anayasasını yazma hakkı vermiştir. Bu anayasa Kürdistan Bölgesi’nin her zaman gurur duyduğu değerlerin, demokrasi, ifade özgürlüğü ve Kürdistan Bölgesi’ni diğerlerinden ayıran prensipleri korumalıdır” dedi.

Kürdistan Bölgesi’nin büyük kazanımları olduğu olduğu kadar ekonomi gibi sorunları da olduğunu belirten Barzani, “Bununlar birlikte Kürdistan’ın birçok alanda ilerlediğini de görüyoruz. Bu da birlikteliğimizin bir sonucudur. Bu sadece bir partinin onur duyacağı birşey değil, tüm partilerin ortakça gurur duyacağı bir durumdur” şeklinde konuştu.

Kürdistan Bölgesi hükumetinin ağır sorumluluklarla karşı karşıya olduğunun altın çizen Neçirvan Barzani, “Hükümete katılan tüm taraflar bu sorumluluğu üstlenmelidir. Kazanım olduğunda kendisine pay çıkarıp, eksiklik olduğunda ise başkasına havale etmek doğru değildir” ifadelerini kullandı.

Irak seçimleri ile birlikte kritik bir sürece girildiğini dile getiren Barzani, “Umarım bu kritik süreci de birlik temelinde aşarız” dedi.

“Bu sorunlar çözülmeden de siyasi istikrar sağlanmaz”

UNAMI’nin görevinin Irak’taki iç sorunların çözümüne katkı sunmak olduğunu hatırlatan Barzani, “Kürdistan Bölgesi olarak Irak ile aramızdaki sorunların çözümünde UNAMI’nin daha fazla rol almasını talep ettik. Biz ülkenin siyasi istikrarından yanayız. Bu sorunlar çözülmeden de siyasi istikrar sağlanmaz. Bakın 140’ıncı Madde dediğimiz bölgelerde IŞİD’in faaliyetleri artmış durumda. Sürekli bu bölgede güvenliği tehdit ediyor. Irak’ta siyasi istikrar istiyorsak bu sorunların kalıcı olarak çözülmesi gerekiyor. Şu ana kadar da Kürdistan Bölgesi olarak tüm bileşenleri ile birlikte geleceğinden emin değil. Bize teminat gerekiyor. Bağdat daha ciddi davranmalı ve uluslararası toplum da bu konuda Irak’a daha ciddi destekte bulunmalıdır” yorumunu yaptı.

“Demokrasi ve özgürlük için savaşan bu halk asla geri adım atmayacaktır”

Neçirvan Barzani, bir soru üzerine, “Kürdistan halkı özgürlük için savaştı. Devrimin ilk şiarı otonomi ve demokrasi olmuştur. Tabi demokrasi dışarıdan birilerinin verebileceği bir hediye değil. Demokrasi bir yaşam formudur. Elbette bu süreç içerisinde hatalar vardır. Ancak bu süreç hatalara rağmen ilerlemeyi gerektiyor. Biz Kürdistan’daki demokrasiyi diğer ülkelerdeki demokrasi ile kıyaslamıyoruz. Ancak önemli olan doğru yolda ilerlediğimizi bilmek, bundan emin olmaktır. Demokrasi ve özgürlük için savaşan bu halk asla geri adım atmayacaktır” dedi.    

Yeni anayasanın da Kürdistan Bölgesi’ndeki gerçeklere uygun şekilde olması gerektiğini vurgulayan Başkan Neçirvan Barzani, bugünkü konferansta bahsedilen tüm konuları da dikkate alacaklarını söyledi.

Kürdistan Bölgesi’nin 2003’ten sonra Ninova Ovası’nda önemli bir deneyime imza attığını dile getiren Barzani, bu bölgedeki bileşenlerin kendi kendilerini örgütlemeleri konusunda yardım ettiklerini, ancak gerek IŞİD saldırıları ve daha sonraki süreçte bu sürecin ortadan kaldırıldığını belirtti.

“Papa’nın kendisi bu kararı verdi”

Neçirvan Barzani, Kürdistan Bölgesi’nde örnek bir birlikte yaşam kültürü olduğuna dikkat çekerek, Papa Francius’un Kürdistan Bölgesi ziyaretinin kendi kararı olduğunu dile getirdi.

Kürdistan Bölgesi yönetimi olarak bu değerlerle her zaman gurur duyduklarını anlatan Barzani, tüm bu değerlerin anayasada yer alması gerektiğini söyledi.   

Barzani konuşmasının sonunda konferansı düzenlediği için Kürdistan Üniversitesi’ne de teşekkür etti.