Türkiye'nin İdlib çıkmazı: Gözden mi çıkarıyor?

Al Monitor'da Fehim Taştekin 'Türkiye İdlib'i gözden çıkarıyor mu?' başlıklı bir yazı kaleme aldı. Rusya’nın Türkiye ile koordinasyon içinde İdlib’de belli hedefleri vurmasının Türk korumasına bel bağlamış muhaliflerin kalbine korku düşürdüğünü dile getiren Taştekin, “Soçi mutabakatı çöküyor mu” sorusu akla gelse de Türk-Rus ortaklığı sahada yeni adımlar atıyor tesbitinde bulundu.

Soçi Mutabakatı’yla İdlib’de üstlendiği taahhütler nedeniyle Rusya ile koruma vaat ettiği muhalif güçler arasında sıkışan Türkiye, içinde bulunduğu cendereden çıkmaya çalışıyor. Ankara’nın Fırat’ın doğusunda tampon bölge kurma seferberliği yarı yolda kalınca Rusya, Türkiye’yi yeniden İdlib gündemine çekmeyi başardı.

Her şeyden önce İdlib’deki statükonun korunup korunmaması, Astana ortaklığının yani Türk-Rus ilişkilerinin geleceğini ilgilendiriyor. İkincisi, Ankara operasyona yeşil ışık yakarsa Türkiye’nin muhalif güçlerle oluşturduğu dolaylı-dolaysız tüm ortaklıklar tehlikeye giriyor. İdlib’in rejime karşı barındırdığı büyük savaşçı potansiyeli bir yana Türk hükümetinin desteğini çekmesini “ihanet” olarak gören gruplar Türkiye’yi de hedef alabilir.

Öte yandan olası bir operasyona ABD’nin tepkisinin ne olacağı da önemli. Daha önce kimyasal silah kullanılacağı iddiasına yaslanarak operasyona karşı caydırıcı bir tepki koymuştu. Washington bu kez, Suriye’den çekilme arayışları ve İdlib’in El Kaide’nin en büyük üssü haline geldiği gerçeğini teslim eden itirafların ardından gelişmeleri görmezlikten gelebilir.

Yine de oyun kurucular açısından hiçbir şey garanti değil. Rusların ağırdan almalarının bir nedeni Türkiye ile ortaklığa halel getirmemek idiyse diğer nedeni de ABD’nin çekilme kararından vazgeçip saldırıya geçme ihtimalini bertaraf etmekti.

Rusya’nın harekât planına gönülsüzce sürüklenmesine rağmen Türkiye’nin kafasında hâlen HTŞ’nin görüntüden çıkması, “terör” damgasından kurtulmuş yeni bir yapılanmanın İdlib’de kontrolü ele alması ve siyasi çözüme kadar statükonun korunması var. Bütün bunları kaçınılmaz son sahneyi geciktirme taktikleri olarak gören Rusya’nın kafasında ise Türkiye’nin bir an önce bölgenin Suriye ordusunun kontrolüne gelmesini sağlayacak katkılarını sunması var. Rusya, İdlib düğümünü çözümlerken üçüncü tarafları kışkırtmamak için Türkiye’nin yanında olmasını çok önemsiyor. Haksız da sayılmaz.