Uzmanlardan deprem uyarısı: Doğu için hazırlanın’ diyen uzmanlar kentleri saydı

Dicle Üniversitesi (DÜ) Mühendislik Fakültesi Maden Mühendisliği Bölümü Genel Jeoloji Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Orhan Kavak, deprem gerçeğinin çok iyi bilinmesi gerektiğini belirterek, Türkiye'nin bir deprem ülkesi olduğunu söyledi.

Gelecek süreçte de özellikle fay hatlarının sıkışması sonucu oluşacak kırılmaların sonunda da depremlerin meydana geleceğini ifade eden Kavak, Doğu Anadolu Fay Hattı başta olmak üzere özellikle Bingöl ve çevresinin enerjinin biriktiği alanlar arasında bulunduğunu aktardı.

Hakkari ve Bingöl uyarısı

Kavak, "Önümüzdeki süreçte Hakkari'de depremler gerçekleşecektir. Kahramanmaraş ve Malatya'dan Bingöl'e doğru bir enerji transferi gerçekleşti. Bingöl'de de 6'nın üzerinde bir deprem bekleniyor" dedi.

Depremin ne zaman ve ne şekilde olacağının tespit edilemeyeceğini ancak sıkışmalar olduğunu ve enerji transferi gerçekleştiğinin belirlendiğini dile getiren Kavak, burada da depremin gerçekleştiği yerden çok yansımalarının önem kazandığına işaret etti.

Kavak, depreme dayanıklı yapılar ve uygun teknikte yerleşim yerlerinin yapılması gerektiğine dikkati çekerek, bu sayede yaşanacak depremlerin etkisinin de daha hafif hissedileceğini belirtti.

Doğu ve Güneydoğu'nun sürekli depremlere maruz kalınan bir alan olduğunu ifade eden Kavak, "Afetler insanı öldürmez, insanları öldüren kötü yapılan binalardır. Eğer önlemimizi alırsak, binaları uygun teknikte yaparsak, yapıların etkilenmesi minimuma düşecek, 8 veya 9 büyüklüğündeki depreme maruz kalındığı takdirde bile etkileşim minimum düzeyde olacaktır. Her dakika, her saniye depreme hazır olmamız lazım" diye konuştu.

"Doğu Anadolu Fay Zonu'nda en riskli bölüm Gökdere ile Bingöl arası"

Fırat Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ercan Aksoy da merkezi Sivrice ilçesi olan 24 Ocak 2020'de meydana gelen 6,8 büyüklüğündeki depremin, Doğu Anadolu Fay Zonu'nda esas aktivitenin başladığının ilk belirtisi olduğunu ifade etti.

Sonrasında 6 Şubat 2023'teki Kahramanmaraş merkezli depremlerin yaşandığına işaret eden Aksoy, bu depremlerden sonra başlayan artçıların sayısının 40 bine ulaştığını aktardı.

Kuzey Anadolu Fay Zonu ve Doğu Anadolu Fay Zonu'nun Bingöl'ün Karlıova ilçesi yakınlarında birleştiğini vurgulayan Aksoy, Gürün, Darende, Malatya'nın Pütürge ilçesi çevresinde, Yeşilyurt bölgesinde ikinci olarak da Maraş Göksun'dan Adana'ya doğru inen Doğu Anadolu Fay Zonu'nda, 6 Şubat 2023'teki depremlere bağlı olarak çok sayıda artçı deprem yaşandığını dile getirdi.

Aksoy, bu fay zonunun güney kolunun devamında Hatay, Maraş, Adıyaman Çelikhan civarlarında ve Malatya ile Adıyaman'ın Sincik ilçesi arasında meydana gelen artçı sarsıntıların da bir süre daha kendini hissettireceğini söyledi.

Doğu Anadolu Fay Zonu'ndaki Elazığ'ın kuzey doğusu olan Palu'dan sonra Bingöl'e kadar olan bölümde kırılmayan bir bölüm olduğunu, bunun da risk taşıdığını öngördüklerini dile getiren Aksoy, şunları kaydetti:

"Faylar üzerlerinde yeterli enerji birikip kırıldıkları zaman deprem üretiyorlar. Bunlara fayların deprem tekrarlanma aralığı deniyor ama üzerinde çalışma yapılmayan faylarda bu deprem tekrarlanma aralığını bilemiyoruz. Kaç yılda bir deprem üretir, hangi büyüklükte deprem üretir, bunun hakkında fikir yürütmek mümkün olmuyor."

“Yakın gelecekte deprem üretme potansiyelinin varlığını gösteriyor”

Aksoy, Bingöl Karlıova'da hem Kuzey Anadolu Fay Zonu hem de Doğu Anadolu Fay Zonu'ndan kaynaklanan deprem riskinin daha fazla olduğunu belirterek, şöyle dedi:

"İki fay zonu arasında kalınması Tunceli ve Bingöl'ü daha riskli hale getiriyor. Dolayısıyla iki fay zonundan kaynaklanan risklerin bir süre daha devam edeceğini öngörebiliriz.

Doğu Anadolu Fay Zonu'nda en riskli bölüm Gökdere ile Bingöl arası. Çünkü uzun zamandan beri deprem üretmemiş, bu da bize yakın gelecekte deprem üretme potansiyelinin varlığını gösteriyor. Bölge için risk oluşturan bir diğer fay segmenti Yedisu. Kuzey Anadolu Fay Zonu, 1939'da Erzincan depreminde Erzincan'dan başlayıp batıya doğru kırıldı.

1992'de meydana gelen depremde de Erzincan'dan Yedisu'ya kadar olan bölüm kırıldı. Dolayısıyla Yedisu segmenti diye adlandırılan bölüm üzerinde uzun zamandır ki; o bölge için 230 yıl kadar bir deprem tekrarlanma aralığı belirlenmişti, bu aşıldığından dolayı bu fay segmentinin de risk taşıdığını söyleyebiliriz."