İngiliz parlamenter: Kürtlerin referandumda evet derse İngiltere’nin tavrı da...

 İngilter parlamenteri ve Kürt dostu Henry Smith, Kürdistan bağımsızlık referandumunda Kürtlerin 'evet' demesi durumunda İngiltere'nin Kürdistan'ın bağımsızlığına karşı tavrını değiştirmesi gerektiğini söyledi.
İngiltere ile Kürdistan Bölgesi ilişkiler Grubu Başkan yardımcısı (APPG) olan parlamenter Henry Smith, Kürdistan bağımsızlık referandumu ve İngiltere- Kürdistan Bölgesi ilişkilerini Haftalık Bas Soranî Gazetesi'ne konuştu.
 

Bas: İngiltere ile Kürdistan Bölgesi ilişkiler Grubu Başkan yardımcısısınız. Grubunuzun kuruluş amacı nedir?
 

H.Smith: Grubumuz “APPG”, Kürdistan Bölgesi ile İngilter hükümetinin ilişkilerini güçlendirmek için kurulmuştur. Bu grubun 10 yıllık bir geçmişi var. Şuana kadar bir çok heyet Kürdistan'a gönderdik. Bu görüşmeler sonrası raporlar hazırlandı. Kürdistan Bölgesi ile ilişkilerin güçlendirilmesi için İngiltere hükümetini teşvik ediyoruz. Gözle görünen en önemli çalışmamız İngiltere'den ticaret için bir heyet Kürdistan'a gönderdik. Umarım IŞİD savaşı biter ve İngiltere ile Kürdistan Bölgesi ilişkileri daha da gelişir. 
Diğer bir çalışmamız vize sisteminin geliştirilmesidir. “Top Gear” adıyla bir programı çerçevesinde Kürdistan'a gönderdiğimiz bir grup şoför büyük bir ilgiyle karşılandı. Diğer bir önemli çalışma da İngiltere'nin Enfal katliamını bir jenosid olarak kabul ederek hey yıl anmasıdır. Üyelerimiz her zaman İngiltere'deki Kürdistan Bölgesi temsilciliyle daima ilişki içindedir. Umarım ilişkilerimiz daha da gelişir. Ve Kürdistan dünya haritasında yerini alır. 
 

Bas: Kürdistan Bölgesi, Ortadoğu'nun bir parçasıdır. Onunda konumu Ortadoğu'nunki gibi hassastır. Şimdi yaşananlar büyük oranda 1. Dünya savaşına benziyor. Sizce bu gelişmeler yeni sınırların belirleneceği işaretleri değil midir? 
 

H.Smith: Bana göre Bağımsız Kürdistan hem kanuni hem de adaletli olacaktır. Tabii ki bu Kürtlere bağlı bir şeydir. Kendi kararlarını kendilerinin vermesi gerekiyor. Biz APPG olarak referandumun gerçekleştirilmesi ve bağımsızlık için Bağdat ile yapılan görüşmeleri olumlu görüyoruz. 
 

Bas: Hem Kürdistan hem de Ortadoğu'da herkes şimdi 
Bütün günahları Sykes-Picot anlaşmasına yüklüyor. Ki bu anlamanın taraflarından biri de İngiltere'ydi. Sizce İngiltere o zaman bölge halkına büyük haksızlık ve zulüm yapmadı mı?
 

H.Smith: Sykes-Picot anlaşması büyük ülkelerin istekleri doğrultusunda imzalandı. Gönüllerince ülke sınırlarını çizdiler. Kürtlerin zorla Irak'la bütünleştirilmedi doğrudur. Bunun için Kürtler her zaman otonom ya da federal bir sistem kurmak için çaba harcadılar. Ancak birçok katliamlar, soykırımlarla karşılaştılar. Kürtler, Irak ile ilişkilerini yeniden düzenlemek istiyor. Irak'la iyi iki komşu olacaklar. Bunu olumlu ve yerinde bir yaklaşım olarak görüyorum. Bu hem Kürtlerin hem de Iraklıların yararına olur. 
 

Bas: İngiltere'nin Kürdistan'ın bağımsızlığına yaklaşımı nasıl sizce?
 

H.Smith: İngiltere'nin Kürdistan'ın bağımsızlığına ilişkin resmi yaklaşımı şudur. Kürtlerin ne istediğini biliyorlar. Ancak Kürdistan'ın Irak'tan ayrılmasını istemiyorlar. İngiltere Kürdistan bağımsızlık referandumundan da kaygılılar. Bu tavırları normaldır. Ancak referandum 'evet' ile sonuçlanırsa o zaman bakan ve diplomatların yeni durumu kabul etmesi gerekiyor. 
Kürtlerin birliğini güçlendirerek kendi içinde siyasi ve ekonomik reformları geliştirmesi gerekiyor. 
Kürdistan Bölgesi'nin radikalizme karşı mücadele de Irak'taki Sünni bölgelere yardımcı olması lazım. 
Kürdistan'ın bağımsızlığı ve referanduma ilişkin İngiltere parlamentosuna talepler sunuldu. Büyük partilerin parlamenterlerin çoğu tarafından desteklendi. 
 

Bas: 25 Eylül'de yapılacak Kürdistan bağımsızlık referandumunu nasıl değerlendiriyorsunuz. 
 

H.Smith: APPG grubu kurulduğunda kimse Kürdistan'ın nerde olduğunu bilmiyordu. Ancak Peşmerge'nin verdiği mücadeleden dolayı Kürdistan artık her yerde tanınıyor. Peşmerge faşizm savaşına karşı ittifakın temel unsurudur. Kerkük'e gittim. Peşmerge'nin teröre karşı nasıl savaştığını gözlerimle gördüm. Kürdistan Bölgesi'nin o kadar Musul ve Suriye sığınmacılarını barındırması çok önemlidir. Ve herkes saygıyla karşılıyor. Enerji alanındaki gelişimi ve Türkiye ile ilişkilerin gelişmesi Kürdistan'ı olumlu etkiliyor. 
Bas: Sizin bu konuları İngiltere parlamentosunda tartışma niyetiniz var mı?
 

H.Smith: Daha önce çalıştık grubumuzun başkanı 4 Temmuz'da parlamentoya taşıdı. Sıcak tartışmalar yürütüldü. İngiltere hükümetinin yaralı Peşmergeleri tedavi etmesi için baskı kuruyoruz. Bizim ünlü bir sinema aktörü parlamenterimiz Kürtleri sinema yoluyla anlatmak için bir film çekme talebini parlamentoya iletti. 
Okurlarımız bu link üzerinde grubumuzun Kürdistan Bölgesi ve Musul ziyaretlerine ilişkin hazırladığı raporu görebilirler: http://www.appgkurdistan.org.uk/?p=511
 

Bas: Bu yıl bazı ülkelerde referandum yapıldı. Geçen yılda Skotland’da referandum yapıldı. Hiç kimse ertelemesini istemedi. Niye sadece Kürtlerden referandumu ertelemelerini istiyorlar. 
 

H.Smith: büyük ülkeler Kerkük gibi kriz ve çatışmaların yaşandığı alanlara dönüşmesi konusunda kaygılanıyorlar. Bana göre Kürdistan Bölgesi böyle durumların yaşanmaması için yoğun çaba içindedir. Diyalog yoluyla bağımsızlığını elde etmek istiyor. Bağımsız Kürdistan’ın bölgede demokrasi ve barışı getireceğine dair Kürtelerin bazı ülkeleri ikna etmesi gerekiyor. 
 

Bas: İngiltere’nin genel görüşü Irak’ın bütünlüğünden yanadır. Ancak gerçekler gösterdiki Irak’taki halklar aynı sınırlar içerisinde birlikte barış içinde yaşayamıyorlar. 
Zorla halkaların bir arada yaşaması dayatılırsa bu da çatışmaların devamına neden olmaz mı?
 

H.Simth: İngiltere’nin genel görüşü Irak’ın bütünlüğünden yanadır. İlgiltere’nin yaklaşımı acayip değil gayet normaldır. 
Grubumuz İngiltere parlamentosundan Kürdistan’ın bağımsızlığına destek vermesini talep etmişti. 
Bir yıl sonra parlamentonun Dışilişkiler Komitesi bunu kabul etti. Şartların uygun oludğu bir zamanda ilan edilmesi durumunda destekeleyecdeklerini açıkladılar. 
Kürdistan Bölgesi de diyalog ve barışçıl yollarla bağımsızlığı ilan edeceğini belirtmişti. 
Irak ve Kürdistan’ın dostları bu konuda çaba harcayacağına inanıyorum. Kürtler bir çok kez ‘dağlardan başka Kürtlerin dostları yoktur’ demişler. Ancak şimdi Kürtlerin dostları çoğalmış durumdadır. APPG grubu da bir Kürt dostu olarak bütün imkanlarını Kürtler için seferber ediyor. Çünkü Kürtler çok acılar çekti. Bu nedele bütün yardımları hakediyor.