Kürdistan Bölgesi’nin Irak’la imzaladığı ‘petrol anlaşması’na göre gelirler kimin hesabına yatacak?

Bir Kürdistan Bölgesi hükümet yetkilisi AFP'ye verdiği demeçte, Bağdat'ta Başbakan Muhammed Şiya el-Sudani ve Kürdistan Bölgesi Başbakanı Mesrur Barzani'nin huzurunda imzalanan anlaşmanın "bugün" uygulanacağını söyledi.

Başbakan Barzani, Twitter hesabından yaptığı paylaşımda, Irak parlamentosu yeni bir petrol ve gaz yasasını kabul edinceye kadar anlaşmanın "geçici" olduğunu söyledi, ancak bunu Erbil ile Bağdat arasında "uzun süredir devam eden anlaşmazlığı sona erdirmek için çok önemli bir adım" olarak nitelendirdi.

“Çığır açan anlaşma”

Middle East Economic Survey'den (MEES) Körfez Analisti Yesar el-Malıki, anlaşmanın "her şeyden önce" Türkiye'ye ihracatı hızla yeniden başlatmayı amaçladığını söyledi.

Malıki anlaşmanın aynı zamanda Bağdat'a, Kürdistan Bölgesi’nin petrol sektörüne dahil olması için bir fırsat sunduğunu ve aynı zamanda Kürdistan Bölgesi’nin gelecekte "daha yüksek gelir elde etmesine" de izin verdiğini kaydetti.

Maliki anlaşmayı, her iki tarafın da yeni enerji yasasını hazırlamasına ve "mevcut tarihi anlaşmazlıkları kesin olarak çözmesine" yardımcı olabilecek "iki Başbakan için bir atılım" olarak niteledi.

“Ortak komite ihracat sürecini denetleyecek”

Bir federal hükümet yetkilisi ve bir Kürdistan Bölgesi yetkilisi de AFP'ye verdiği demeçte, Kürdistan ham petrolünün satışının bundan böyle Devlet Petrol Pazarlama Teşkilatı tarafından yönetileceğini söyledi.

Yetkililer, federal ve bölgesel hükümetler tarafından oluşturulan ortak bir komitenin ihracat sürecini denetleyeceğini de sözlerine ekledi.

Kaynaklar AFP’ye “Gelirler, Bağdat tarafından denetlenecek olan Kürdistan Bölgesi Hükümetinin kontrolündeki bir hesaba ödenecek” bilgisini verdi.

Ne olmuştu?

Irak, Türkiye’nin “Bağdat’ın izni olmadan Kürdistan Bölgesi’nden Ceyhan limanına petrol ihracatına izin vererek 1973 boru hattı transit anlaşmasını ihlal ettiğini öne sürmüş ve tazminat talebiyle 2014'te Uluslararası Tahkim Mahkemesine gitmişti.

Paris’te görülen tahkim davanın sonuçları Şubat sonunda açıklanmış, Kürdistan Bölgesi ile Kerkük-Ceyhan hattında petrol akışının durduğu açıklanmıştı.

Irak tarafı, Türkiye’nin 2014-2018 dönemi için faiz hariç yaklaşık 1,4 milyar dolar tazminat ödemesine karar verildiğini açıklarken Ankara, tahkimin Bağdat’ın 5 talebinden birini kabul ettiğini, diğer başlıklarda ise Türkiye’yi haklı bulduğunu duyurmuştu.

Tahkim, Türkiye’nin Kürdistan Bölgesi Hükümeti'nin talebi üzerine petrolü nakletmek ve depolamak konusunda hata yapmadığını, Kürdistan Bölgesi’nin Irak’ın meşru bir birimi olduğuna karar vermişti. /Rudaw