Çavuşoğlu açıkladı! Putin Türkiye'ye gelecek!

Mevlüt Çavuşoğlu, katıldığı bir televizyon programında Rusya-Ukrayna savaşı, taraflar arasında İstanbul'da gerçekleştirilen müzakereler ve gündemdeki konulara ilişkin açıklamalarda bulundu.

İki tarafın İstanbul’da bir araya gemesinin “Türkiye'ye duyulan güvenin göstergesi” olduğunu belirten Çavuşoğlu, “Bu da izlediğimiz dengeli ilkeli politikanın bir sonucudur. Şu anda savaşın sona erdirilmesi için çaba sarf ediyoruz. Bu konuda en çok çaba sarf eden ülke Türkiye. En anlamlı netice İstanbul'da alındı” dedi.

Ukrayna’nın tarafsız politikaya hazır olduğunu ve güvence istediğini kaydeden Çavuşoğlu, “Ama her şey bitti mi? Bitmedi. Bazı konularda bir uzlaşı ortak anlayışa varıldı. Artık bazı konuların tartışılmadığını müzakere edilmediğini görüyoruz” diye konuştu.

Uzlaşma sağlanan konular

Çavuşoğlu, tarafların İstanbul’daki müzakerelerde uzlaşmaya vardığı konular hakkında şunları söyledi:

“Örneğin tarafsızlık. Tarafsızlık statüsü neye bağlı? Güvencelerin olmasına bağlı. Şimdi o güvenceler konuşuluyor. Tarafsızlık tamam biz tarafsız politika izlemeye hazırız diyor Ukrayna, NATO'ya girmeyeceğiz diyor ama bize güvencelerin verilmesi gerekiyor diyor. Örneğin Rusça dilinin resmi dil olması veya Rusça'nın eğitimde dil olarak önünde engel olmaması. Sonuçta Rusça diliyle ilgili tartışma yok. Ayrıca daha önce Nazilerden arındırılması gibi silahtan arındırılması gibi konular artık göreceli olarak daha az tartışılıyor.

Kolektif güvenlik anlaşmasının içeriği. Ne konuşuluyor? Kırım'ın ve Donbas bölgesinin statüsü ne olacak? Bu konuda karar vericiler kim? Liderler. Şimdi bu toplantıdan sonra özellikle gerginliğin azaltılması ile ilgili bazı adımlar atıldı. Ama sahada bu kararların yansımasını görmüyoruz. Örneğin bazı bölgelerden Rus askerlerinin çıkarılması. Taktik manevra diyenler var. Şüpheci iyimser olanlar var. Biz de temkinliyiz.”

“Teknik heyet müzakereleri sürdürürken dışişleri bakanları bir araya gelecek bir mutabakat olursa paraflayacaklar daha sonra liderler bir araya gelecek” diyen Çavuşoğlu, ikinci aşamada dışişleri bakanlarının bir araya gelmesi için gereken çalışmayı yaptıklarını belirtti.

Zamanlama konusunda bu İstanbul'daki toplantıda Ukrayna tarafının güvenlik garantileri ve diğer konularda teklifini yazılı olarak Rusya tarafına ilettiğini, Rusya’nın da bunu aldığını açıkladığını kaydeden Mevlüt Çavuşoğlu, “Aşağı yukarı 1-2 hafta içinde bize orada ayaküstü sohbetlerde daha üst düzeyde bir görüşmenin olabileceğini söylemişlerdi” dedi.

“Putin Türkiye'ye gelecek”

Bakan Çavşoğlu, “Cumhurbaşkanımızın talimatıyla her iki tarafı da ziyaret ettim. Sayın Putin'in Türkiye'ye gelme durumu var. Bizim Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi mekanizmamız var o konuda Rusya'dan bir tarih bekliyoruz. Ama şu anda savaşın artık bir ayı geçti yoğun olduğu bir dönemde gerginliğin azaltılması ve kalıcı bir ateşkesin ve insani koridorların açılması konusunda adımlar atılırken ne zaman gelebileceği konusunda bir şey söylemek mümkün değil” ifadelerini kullandı.

“Türkiye'nin asker göndereceği haberleri doğru değil”

Rusya'nın Batılı ülkelerin garantörlüğüne karşı çıkmadığını dile getiren Çavuşoğlu, “Ukrayna P5 ve Türkiye ile Almanya. P5'in içinde Rusya'nın kendisi de var. Fransa var, İngiltere var, Çin de var. Rusların karşı çıktığına dair bir açıklaması oldu mu? Hayır. Kanada, İsrail, İtalya da Ukrayna tarafından zikredildi. P5 artı Almanya ve Türkiye, ilaveten Kanada'da var. Rusya ile Kanada'nın ilişkileri iyi değil. Ukrayna ile ilişkileri ise çok iyi” dedi.

Çavuşoğlu, “Bu ülkelerin ismi zikredildi. Gönüllü katılmak isteyen ülkelere de bunun açık olduğu söylendi. Ukrayna, ben NATO'ya üye olmayacağım ama benim güvenliğimin garanti edilmesi lazım diyor. Ukrayna, P5 ülkeleri olsun diyor. Yorumlara bakıyoruz, Türkiye otomatikmen güç gönderecek diyor. Böyle bir şey yok. Türkiye'nin asker göndereceği bugün bir gazetede yazıyor. Yok öyle bir şey. Ukrayna güvenlik garantisi istiyor. Türkiye savaşın içine girecek, asker gönderecek gibi yorumlar doğru değil. İki tarafın mutabakatını da bir görmek lazım. Garantörlüğü kabul edip etmemek konusunda şartları gördükten sonra karar verilir” değerlendrimesinde bulundu.

“Silahlar altında müzakere olmaz”

Kalıcı ateşkesin silahlar altında müzakere edilemeyeceğini belirten Çavuşoğlu, “Sakin bir ortamda bunu tartışmaları gerekiyor. Bazılarını liderler düzeyinde konuşmak gerekiyor. Zorlu konuları bir iki ayda çözemeyecekseniz, savaş devam etsin diye bir anlayış olmaz. Kalıcı ateşkes olsun, çekilme olsun, yaptırımlarda esneme olur. Avrupalılara da söylüyoruz, ateşkes olduğunda yaptırımların kalkması da masada olacak. Siz hangi yaptırımlarda gevşemeye gideceksiniz? Şartlara bağlı olacak. Avrupalı dostlarımız da hazır olmalı. Bunlara da tavsiyelerde bulunuyoruz.. Kırım ve Donbas'ın statüsüne iki ülke karar verir. En sonunda halklar onay verecek veya vermeyecek” dedi.

Abramoviç’in müzakerelerdeki rolü

Mevlüt Çavuşoğlu, Rus iş insanı Roman Abramoviç’in müzakerelerdeki rolüne ilişkin, “Abramoviç samimi bir şekilde savaşın ilk gününden bu yana savaşın sonlandırılması için çaba sarf ediyor. Çabalarını tüm dünya görüyor. Ukrayna da bu konuda olumlu şeyler söyledi. Hatta bu yaptırım uygulanan oligarklar listesinde Abramoviç'in ismi yok. Ne AB'de ne ABD'de. Chelsea kulübüyle ilgili bir tek İngiltere birtakım kararlar aldı. Ama yaptırım listesinde olmayan bir kişi. Kağıt üzerindeki müzakereler önemli. Liderler arasında, ülkeler arasında açık olması gereken kanallar var. Abramoviç'in faydalı bir noktada olduğunu görüyoruz” yorumunu yaptı.

“Irak'tan iki petrol boru hattı var”

Mevlüt Çavuşoğlu, Rus gazına bir alternatif bulunup bulunamayacağı şeklindeki bir soruya, “Kısa vadede mümkün değil. Ama herkes şimdi enerjide çeşitliliğin şart olduğunu düşünüyor” yanıtını verdi.

Azerbaycan’dan Türkiye üzerinden Avrupa’ya uzanan TANAP projesi ile birlikte TAP projesinin de bulunduğunu belirten Çavuşoğlu, bu projelerin kapasitesinin genişletilmesinin de gündemde olduğunu söyledi.

Irak ve Kürdistan Bölgesi’nden Türkiye’ye uzanan iki petrol boru hattı bulunduğunu hatırlatan Çavuşoğlu, “Maalesef biri DAEŞ tarafından tahrip edilmiş durumda. Sadece Bölgesel Yönetim üzerinden gelen şu an aktif kullanılıyor. Diğer boru hattının tamir edilmesi lazım. Ama daha çok petrol geliyor biliyorsunuz. Diğer yandan Doğu Akdeniz'in önemi burada anlaşılıyor. Ekonomik güzergah Türkiye'dir” diye konuştu.

Hem Filistin hem de İsrail'e Mayıs ortasında bir ziyaret gerçekleştirecekleri bilgisini paylaşan Çavuşoğlu, “Bu bölgedeki gazın da Türkiye'deki boru hatlarına bağlanarak Avrupa'ya aktarılması planlanıyor. Kısa süreçte ikamesi zor. Bizim dışa bağımlılığımız azalıyor. Alternatif enerji, yenilenebilir enerjiye yatırımlarımız var. Enerji Bakanlığımız daha güvenli ve pratik yöntemleri görüşüyor. Enerji bağımlılığımızı azaltmamız lazım. Sakarya Gaz Sahasındaki doğalgazı 2023'te Türkiye'ye getirilmesi ile Türkiye önemli bir noktaya gelecek” dedi.

“Türkiye Avrupa güvenliğine en çok katkı sağlayan ülke”

Türkiye ile Avrupa ilişkilerine değinen Çavuşoğlu, “Türkiye Avrupa güvenliğine en çok katkı sağlayan ülke. Bunu bütün dünya görüyor, AB de görüyor. ABD'nin de, Avrupa'nın da bunu görmesi lazım. Genelde ihtiyaç olduğunda yaklaşıyorlar, sonra uzaklaşıyorlar” şeklinde konuştu.

Mevlüt Çavuşoğlu, Türkiye ile Ermenistan arasındaki yakınlaşmaya ilişkin de, “Savaş bitti, artık bundan ders alınmalı. Kafkasya'nın istikrarı için adım atılmalı. Hem biz, hem Azerbaycan sınırlarımızı açarız. Ermenistan ile ilişkiler de düzelir. Güven artırıcı adımlar attık. Siyasi temaslar da var. Ermenistan Dışişleri Bakanı Antalya Diplomasi Forumu'na geldi. Ermenistan bize ve Azerbaycan’a takındığı tavırlar nedeniyle kendini izole etmişti. Her şeyin bir günde normale dönmesi mümkün değil” dedi.

“Türkiye-Katar ortaklığı ile kurulan şirket Taliban ile anlaşamadı”

Çavuşoğlu, Afganistan meselesine dair de, “Kızların okulların açılması ile ilgili bir geri adım attılar, bu yanlış. Bu yanlıştan dönmeleri gerekiyor. İnsani yardımlarımız gidiyor” diye belirtti.

“Havalimanının işletilmesi konusunda, Türkiye-Katar ortaklığı ile kurulan şirket Taliban ile anlaşamadı” diyen Çavuşoğlu, “Taliban'ın sergilediği tavrı değiştirmesi gerekiyor. Eğer şartlarda anlaşırsak işletiriz. Anlaşamazsak kusura bakmayın deriz. İnsani yardımı yaparız. Ama bu havalimanı, dünya ile bağlantı kopmaması için gerekli” ifadelerini kullandı.