Suudi Arabistan’da kırbaç cezası kaldırılıyor

Mustafa el-Ensari

Suudi Şura Meclisi üyesi Latife eş-Şalan, caydırıcı cezalar kapsamındaki kırbaç cezasının yetkililer tarafından Suudi mahkemelerinden neredeyse tamamen kaldırılacağı kararından haberdar olduğunu açıkladı. Kadın ve insan hakları aktivisti Şalan, Twitter hesabından yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı:

“Takdir ve övgüye layık bir reform yapıldı: Mahkemeler, caydırıcı cezalarda kırbaçlama cezası vermemeye, bunun yerine mevzuata uygun olarak hapis ya da para cezası gibi alternatif cezalarla yetinmeye mecbur kılındı. Bu ilkeden hiçbir durumda sapılmayacak.”

Suudi Adalet Bakanlığı’nın bu konudaki haberler hakkında yorum yapmayı reddetmesine rağmen, bakanlıktan Şarku’l Avsat’ın aktardığına göre Independent Arabia’ya konuşan bir kaynak, bu haberleri yalanlamadı. Bununla birlikte, Şalan’ın kırbaçlamanın kaldırılmasının Suudi mahkemelerindeki bağlayıcı bir ilke olarak benimsenmesine işaret edişi, bu kararın ülkenin en yüksek yasama otoriteleri tarafından kabul edildiği anlamına geliyor.

Suudi Arabistan Yüksek Mahkemesi, hem yargı ilkeleri çıkarma hem de bunların birinci ve ikinci derece mahkemelerinde tatbikini izleme yetkisine sahip.

Veliaht Prens Muhammed Bin Selman, yaklaşık iki yıl önceki ABD ziyaretinde medyaya verdiği demeçte, ülkedeki uzmanlar ile birlikte İslam hukukunun değerleri ve hoşgörüsüne uygun olarak mahkemelerde kırbaçlama gibi davalara dair bir çıkış yolu aradıklarını bildirmişti.

Vizyon 2030 kapsamında birkaç yıl önce ekonomik ve sosyal reform planını başlatan Suudi Arabistan’da, Türki el-Hamd gibi Suudi yazarların ‘rüya gibi’ şeklinde nitelediği dini ve hukuki reformlar gerçekleşiyor. Reformları tatbik etmede önde gelenler arasında, kadının yerini bakanlığında tarihte ilk defa sağlamlaştıran Adalet Bakanı Velid es-Samani de var. Nitekim Samani, Prens Selman’ın reformist talimatlarını cesur kararlara çevirdi; kırbaçlama cezasının kaldırılması, bu minvalde alınan ilk karar olmadığı gibi son da olmayacak.

Uluslararası insan hakları örgütleri, kırbaçlama cezasını eleştirirken yerel örgütler ve bazı aktivistler ise bu cezanın en azından genişletilmemesi gerektiğini vurguluyor. Zirâ uzmanlara göre, ülkenin yargı kaideleri, geçmişte bazı yargıçların istek ve çabaları doğrultusunda yaygın bir hale getirilmiş olan cezayı yalnızca bir ya da iki hususta şart koşuyor.