İngiltere’den İran’a yaptırım hazırlığı

İngiltere’nin Suriye’ye petrol sevkiyatı yaptığı gerekçesiyle Cebelitarık’ta İran’a ait bir gemiye el koymasıyla başlayan gerilim, İran’ın önceki gün Hürmüz Boğazı’nda bir İngiliz tankerine el koymasıyla daha da tırmandı. İngiltere, alıkonulan tankerin bırakılması için baskı yaparken İran, alıkonulma anlarına ait görüntüler paylaştı. Görüntülerde, Devrim Muhafızları Ordusu’na ait sürat tekneleriyle çevresi sarıldıktan sonra tankere helikopterden yüzleri maskeli İran askerlerinin indirildiği görülüyor.

İngiltereli bakanların ise bunun üzerine Tahran’a yaptırım hazırlığı yaptığı bildirildi. The Daily Telegraph’ın haberine göre, İngiltere Dışişleri Bakanı Jeremy Hunt’ın İran’a yönelik diplomatik ve ekonomik yaptırımları kısa sürede açıklaması bekleniyor. Alıkonan tankere yanıt olarak planlanan yaptırımlar arasında İran’a ait mal varlığının dondurulması da yer alıyor. İngiltere ayrıca Birleşmiş Milletler ve Avrupa Birliği yaptırımlarının 2016’da nükleer anlaşma programı sayesinde kalkmasının ardından yeniden uygulanmasını da talep edebilir.

Askeri sevkiyat hamlesi

Konuya ilişkin İngiltere Savunma Bakan Yardımcısı Tobias Ellwood’dan dikkat çekici bir açıklama geldi. Ellwood, yaptığı açıklamada bölgeye askeri ekipman desteği sağlanacağını, Hürmüz Boğazı’nı açık tutmak ve güvenliği sağlamak için İngiltere’nin bölgeye askeri güç gönderme konusunda kararlı olduğunu söyledi. Ellwood, “İran’a yaptırım uygulanacak mı?” sorusuna ise “Tüm seçenekleri değerlendiriyoruz” şeklinde yanıt verdi.

NATO: Açık bir meydan okuma

Konuya ilişkin NATO da bir açıklama yaparak “İran’ı derhal gemileri ve mürettebatını serbest bırakmaya çağırıyoruz” ifadesini kullandı. Sputnik’te yer alan habere göre bir NATO sözcüsü, yaptığı açıklamada İngiliz tankerinin alıkonulmasını kınayarak, yaşananların uluslararası seyrüsefer özgürlüğüne ‘açık bir meydan okuma’ teşkil ettiğini söyledi. Sözcü, İngiltere’nin önceliklerinin diyaloğu ve diplomasiyi kullanarak durumu ele almak olduğunu açıkça belirttiğine dikkat çekerek “NATO, bu durumu çözmek için tüm diplomatik çabaları desteklemektedir. Tüm müttefikler, İran’ın istikrarsızlaştırıcı faaliyetlerinden endişe duymaya devam ediyor” dedi.

Ne olmuştu?

Hürmüz Boğazı’nda son haftalarda yaşanan gerilim, 4 Temmuz’da İran’a ait bir petrol tankerinin Cebelitarık Boğazı’nda İngiliz donanması tarafından durdurulması ve sonrasında yapılan karşılıklı sert açıklamalarından ardından başladı. Geçen hafta İngiltere’ye ait bir tanker, kara sularına yakın bir bölgede, İran tarafından gelen beş bot tarafından durdurulmaya çalışıldı. İngiltere Savunma Bakanlığı, İran donanmasına bağlı hücum botların BP’nin işlettiği tankerin yolunu kesmeye çalıştığını ancak bir savaş gemilerinin müdahalesi sonucu İran botlarının tankerden uzaklaştığını açıklamıştı. 19 Temmuz’da İran Devlet Televizyonu, Devrim Muhafızları’nın Hürmüz Boğazı’ndan geçen İngiltere’ye ait bir tankere el koyarak İran kıyısına götürdüğünü, gerekli yasal işlemlerin yapılması için İranlı yetkililere teslim edildiğini duyurdu.