İran, referandum sonuçlarına saygı duyacak

Kürdistan'ın güney parçası bağımsızlığa doğru yaklaşırken bölge ülkelerinden tepkiler gelmeye devam ediyor. Bu ülkelerin başında İran yer alıyor. İran’ın resmi devlet görüşünde sıklıkla, Irak'ın toprak bütünlüğünden yana oldukları vurgulanıyor. En son, Tahran merkezli Ortadoğu ve Kürt Sorunu Araştırma Merkezi'nin uzmanlarından Araşir Paşang ile İranlı diplomat ve Ortadoğu uzmanı Sayid Hadi Afgani, İran'ın Kürdistan'ın bağımsızlığına ilişkin yaklaşımını yorumladılar.

Araşir Paşang, İran’ın, Irak’ın toprak bütünlüğünü kırmızı çizgi olarak gördüğünü belirterek,şöyle bir yorumda bulundu: Ancak son yıllarda, özellikle dışişleri bakanlığı görevine Cevad Zarif’in gelmesiyle dış politikada önemli değişiklikler meydana geldi. Irak’ın toprak bütünlüğüne destek yönünde tutumunu belirlese de buna ilaveten, Tahran’ın, Bağdat ve Kürtler arasındaki anlaşmaya diplomatik yolla destek vereceği ilan edildi."

'İran, referandum sonuçlarına saygı duyacak"

Referanduma ilişkin belirsizliklerin olduğunu hatırlatan Paşang, "Ama Kürtler ve Irak hükümeti henüz birçok konuda anlaşma sağlayamadı ve bu çok zor olacak. Bu nedenle, referandum sonucu oy çoğunluğuyla bağımsız Kürdistan ilan edilirse diplomatik bir dille söylersek İran referandum sonuçlarına saygı duyacak."

'Toprak bütünlüğü vurgusu, İran'ın duruşunu ifade ediyor'

Ayetullah Hamaney’in Irak Başbakanı Haydar el İbadi’yle görüşmesinde, Kürdistan’ın ayrılmasıyla ilgili yorumlara katılmadıklarını açıkladığını hatırlatan Paşang, “Bazıları Ayetullah Hamaney’in bu sözlerini müdahale olarak değerlendirdi. Ama bu, İran’ın (IKBY’nin bağımsızlık ilan etmesi durumunda) askeri ve siyasi müdahaleye hazır olacağı anlamına gelmiyor. Bu sadece bizim duruşumuz: İran, daha önce olduğu gibi, Irak toprak bütünlüğünde ısrar ediyor” ifadelerini kullandı.

'Bağımsızlık mümkün, ancak bu iç savaşa varabilir'

Paşang, bu tür konuların kesinlikle sadece diplomatik yollarla çözülmesi gerektiğini kaydederek, “Kürdistan’ın bağımsızlığının ilan edilmesi mümkün ama bu Irak’ta daha büyük gerilime yol açacak, hatta yeni bir iç savaşa varabilir” dedi.

'Barzani, İŞİD'in yarattığı koşullardan faydalandı'

İranlı diplomat ve Ortadoğu uzmanı Sayid Hadi Afgani ise bağımsız Kürdistan fikrinin yıllardır kafalarda olgunlaştığını belirterek, “Kürtler bu yolda birçok şey başardı. Günümüzde Irak sınırları içinde özerkliğe sahipler, kendi parlamentoları var, kendi başkan ve başbakana sahipler. Ama bölgede IŞİD’in ortaya çıkmasından sonra Mesud Barzani, maalesef bu durumdan yararlanarak eski planını hayata geçirdi ve Irak’tan tamamen ayrılarak bağımsız Kürdistan’ın kurulduğunu açıkladı. Böyle bir tutumun sonu iyi olmaz. Yarın diyelim Sünni kardeşlerimiz de ayrılarak kendi devletlerini kurmak istediklerini ilan edebilir ve dayanak olarak Kürtleri gösterir. Ya da Iraklı Şiiler bağımsızlığını ilan etmek ister. Bu durumda mevcut egemen Irak devletinden hiçbir şey kalmaz."

'Bölgede, Kürdistan'ın bağımsızlığını isteyen tek ülke israil'

Irak’ın toprak bütünlüğü ve birliğinden yana olduğunu tekrarlayan Afgani, "Biz hiçbir zaman ve hiçbir koşulda Irak, Suriye, Yemen veya Libya olsun hiçbir ülkede ayrılıkçılığa destek vermeyiz. Gerçek şu ki, Kürtlerden daha fazla Kürdistan’ın bağımsızlığını isteyen bölgedeki tek ülke İsrail. Komşu Arap ülkelerinin bölünmesi ve parçalanması İsrail’in işine yarıyor. Zira bu durumda İsrail, tüm bu yıkımda daha güçlü ülke olacak, işgal edilen Filistin toprakları ve Kudüs için güçlü bir direniş cephesi kalmayacak. Kürdistan’ın bağımsızlığı Irak’ın parçalanmasına yol açmanın yanında Suriye, Yemen, Lübnan ve Ürdün’ün bölünmesine de yol açar” ifadelerini kullandı.

'Kürtler arasında fikir birliği yok'

Bağımsız Kürdistan’ın kurulması ihtimalinin yüksek olmadığını söyleyen Afgani, Celal Talabani yandaşları başta olmak üzere bazı Kürt çevrelerin de Irak’tan tam bağımsızlığa karşı olduklarını,Kürtler arasında da bağımsızlık konusunda fikir birliği olmadığına değindi. Afgani ayrıca "Tüm bunlarla beraber, Türkiye, Suriye ve İran’ın ortak görüşü de dikkate alındığında Mesud Barzani’nin hayalini hayata geçirmesi mümkün görünmüyor” iddiasında bulundu.