ABD Kongre üyelerinden Sudani’nin daveti nedeniyle Biden'a eleştiri, Kürt müttefiklere destek çağrısı
Bazı ABD senatörleri ve Temsilciler Meclisi üyeleri, Başkan Joe Biden'a, Irak Başbakanı Muhammed Şii Sudani'nin ABD'de ağırlanmasıyla ilgili endişelerini dile getiren ve Kürdistan Bölgesi petrolünün yeniden başkaması, bağdat’ın bütçeyi göndermesi çağrısının yer aldığı bir mektup gönderdi.
28 Mart’ta sekiz ABD kongre üyesi (Temsilciler Meclisi'nin dört üyesi ve Senato'nun dört üyesi) ABD Başkanı Joe Biden'a bir mektup gönderdi.
Mektupta, "Irak Başbakanı Muhammed Şii Sudani'nin Beyaz Saray'da ağırlanmasından derin endişe duyduğumuzu ifade ediyoruz" denildi.
Beyaz Saray'dan yapılan açıklamada, ABD Başkanı Joe Biden'ın Irak Başbakanı Muhammed Şii es-Sudani ile 15 Nisan tarihinde Beyaz Saray'da görüşeceği belirtildi.
"Irak hükümeti İran'ın ciddi nüfuzu altında"
8 Kongre üyesi Biden’a gönderdiği ortak mektupta Irak hükümetinin son dönemdeki durumun atıfta bulunularak, "Irak hükümeti İran'ın ciddi nüfuzu altında. Haşdi Şabi güçlerine ve İran destekli milis gruplara yılda yaklaşık 3 milyar dolar harcıyor. Bu milis gruplar Ekim ayından bu yana ABD güçlerine ve Kürdistan Bölgesi'ne 180'den fazla saldırı düzenledi” ifadelerine yer verildi.
Gazze savaşının başlangıcından bir süre sonra 17 Ekim’den bu yana kendilerine "Irak Direniş Cephesi" adını veren çok sayıda İran destekli Şii grup, Irak, Kürdistan Bölgesi, Suriye ve Rojava’daki ABD üslerine defalarca saldırdı.
14 Mart’ta ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Matthew Miller, Washington'da düzenlediği basın toplantısında, ABD'nin Irak'ı Washington'un İran'a yönelik yaptırımlarına uymaktan bir kez daha muaf tuttuğunu ve Bağdat'ın Tahran'dan elektrik almasına izin verdiğini söyledi.
Mektupta Kongre ve Temsilciler Meclisi üyeleri, Irak'ın İran'dan elektrik satın alma muafiyeti konusundaki endişelerini dile getirerek, "Siz İran'dan elektrik ve doğal gaz ithalatı nedeniyle Irak hükümetine yaptırım affı sağlamaya devam ederken, (Irak) federal rezervlerden aktarılan ABD dolarını kullanıyor” denildi.
"Kürdistan Bölgesi'nden petrol ihracatının yeniden başlamasını talep etmelisiniz"
Mektupta, "Irak hükümeti, hükümetin mali yardımını kesmek ve Kürdistan ekonomisinin büyük kısmının bağlı olduğu Irak-Türkiye petrol boru hattını kapatmak da dahil olmak üzere, Kürt müttefiklerimize karşı Tahran'la aktif olarak çalışıyor" denildi.
Mektupta, "İran'ın Irak üzerindeki etkisini azaltmaya ve Kürdistan'daki ortaklarımızı desteklemeye odaklanmalısınız" denildi.
Senatörlerden Biden'a: Sudani'den bazı talepleriniz olmalı
Mektupta Sudani'n,n ABD'ye yapacağı ziyaretinde şu koşulları talep etmesi istendi:
"Sudani’nin herhangi bir ziyaretinin ön koşulu olarak, Kürdistan Bölgesi'nin petrol ihracatını yeniden başlatabilmesi için Irak-Türkiye petrol boru hattının derhal açılmasını talep edilmesi, Tahran'ın Bağdat'taki hegemonyasının artık ABD'nin Irak kamu ve özel sektörüne yaptığı mali yardım için bir tehdit olmaması telep edilmesi gerekir.”
ABD Temsilciler Meclisi üyeleri ve Kongre (Senato) üyelerinin mektubunda vurgulanan bir diğer konu da Irak hükümeti tarafından Kürdistan Bölgesi'ne mali yetkilerin aktarılması oldu.
Mektupta Biden'dan Irak Başbakanından Kürdistan Bölgesi'nin mali yetkilerini göndermesini istemesi isteniyor:
"Irak hükümetinden Kürdistan Bölgesi'nin mali yetkilerini göndermeye devam etmesini ve Kürdistan ham petrolünün derhal satışına izin vermesini istemelisiniz.”
ABD Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Matthew Miller, 26 Mart 2024 Salı günü düzenlediği basın toplantısında, ABD ve Irak dışişleri bakanlarının Erbil ile Bağdat arasındaki anlaşmazlığı görüştüğünü söyledi. Üst düzey ABD'li yetkililerin Kürdistan Bölgesi'nden petrol ihracatını yeniden başlatmak üzere olduklarını da sözlerine ekledi.
Miller, "Kürdistan Bölgesi'nden petrol ihracatını yeniden başlatmak harika bir fırsat" olduğunu söyleyerek sözlerini şöyle sürdürdü:
"ABD bu konuda en üst düzeyde hattadır. Tüm taraflara boru hattı yoluyla petrol ihracatı konusunda anlaşmaya varmaları çağrısında bulunduk. Boru hattı yoluyla petrol ihracatının tüm tarafların karşılıklı yararına olacağına inanıyoruz.
Miller’in açıklaması Kürdistan Doğal Kaynaklar Bakanlığı Salı günü yaptığı açıklama ile örtüşüyor.
Bakanlık açıklamasında Kürdistan Bölgesi hükümetinin, Irak federal hükümetle petrol ihracatının Nisan 2023'te yeniden başlatılması konusunda anlaşmaya vardığını söyleyerek “Ancak anlaşmaya rağmen petrol ihracatı yeniden başlamadı ve bütçe kanunundaki adil olmayan hükümler nedeniyle süreç daha da karmaşık hale geldi” denildi.
Paris'teki Uluslararası Tahkim Mahkemesi Irak’ın şikayeti üzerine, 25 Mart 2023'ten itibaren Kürdistan Bölgesi’nin Türkiye'ye petrol ihracatını askıya aldı.
Kürdistan Petrol Endüstrisi Birliği (KIO) bir raporda, "Irak-Türkiye petrol boru hattının bir yıldır kapalı olması, Kürdistan Bölgesi'ndeki uluslararası petrol şirketlerini etkiliyor ve dünya pazarlarına günde 450.000 varil petrolün askıya alınmasına neden oluyor" dedi.
