Golan Tepeleri krizi: Neden bu kadar önemli?

ABD Başkanı Donald Trump yine Orta Doğu’yu karıştırdı. Geçtiğimiz dönemde İsrail’in başkenti olarak Kudüs’ü tanıdığını açıklayan ve ülkedeki büyükelçilik binasını Kudüs’e taşıyan Donald Trump, dün gece herkesi şaşkına çeviren bir açıklama yaptı.

Trump her zaman olduğu gibi açıklamayı sıklıkla kullandığı sosyal medya uygulaması Twitter’dan yaptı. Trump, “ABD için İsrail’in Golan Tepeleri üzerindeki egemenliğini tam olarak tanımanın zamanı geldi” açıklamasını yaptı. Trump’ın bu sözleri sonrasında bölgede tansiyon yükseldi. Trump’ın açıklamalarını İsrail yönetimi memnuniyetle karşılarken başta Türkiye olmak üzere birçok ülke bu açıklamaya tepki gösterdi. 9 Nisan’da sandık başına gidecek olan İsrail’de Trump’ın bu hamlesinin iç siyasette zor günler geçiren Netanyahu’ya katkı sağlayacağı görüşü hakim.

Trump’a en büyük tepkiyi ise İsrail ile Golan Tepeleri yüzünden yıllardır bir gerilim yaşayan Suriye’den geldi. Suriye yönetimi, Trump’ın sözlerini sert bir dille kınadı. Suriye devlet ajansının Suriye dışişleri bakanlığının resmi açıklamasına dayandırdığı haberde, “Trump’ın açıklamaları ABD’nin kör bakış açısını gözler önüne seriyor. Açıklama Golan Tepeleri’nin Suriye’nin ve Arapların kontrolü altında olduğu gerçeğini değiştirmiyor” ifadesi kullanıldı.

Suriye resmi haber ajansı tarafından yayınlanan açıklamada, dışişleri bakanlığı kaynağı (Trump’ın) açıklamasının ABD’nin İsrail’e yönelik “zaafını” gösterdiğini belirterek “Açıklamalar Golan’ın Suriye ve Arap toprağı olduğu ve olmaya devam edeceği gerçeğini değiştirmiyor” dedi.

Şam yönetimi tarafından yapılan açıklamada, “Suriye ulusu bu kıymetli Suriye ulusal toprak parçasını elindeki tüm araçları kullanarak geri almaya kararlı” ifadesinin

İran ve Rusya'dan sert tepki

Şam yönetiminin bu açıklamasının ardından Rusya Dışişleri Bakanlığı’ndan bir açıklama geldi. RIA haber ajansının aktardığı açıklamada, “ABD’nin Golan Tepeleri ile ilgili açıklaması Birleşmiş Milletler kararının doğrudan bir ihlalidir” ifadesi kullanıldı.

Trump’ın sözlerine bir tepki de İran’dan geldi. Tahran yönetimi Dışişleri Bakanlığı düzeyinde bir açıklama yaptı. İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Bayram Kasımi, Trump’ın sözlerinin kabul edilemez olduğunu söyledi. Kasımı, “Bu yasa dışı ve kabul edilemez açıklama, bu toprakların Suriye’ye ait olduğu gerçeğini değiştirmiyor” dedi.

Erdoğan: Trump bölgeyi yeni bir krize sokuyor

Cumhurbaşkanı Erdoğan, İslam İşbirliği Teşkilatı Acil İcra Komitesi Toplantısı'nda gerçekleştirdiği konuşmada, "Trump'ın Golan Tepeleri'yle ilgili talihsiz açıklaması bölgeyi yeni bir krizin gerilimin eşiğine getirmiştir. Golan Tepeleri'nin işgalinin meşrulaştırılmasına asla izin vermeyiz, veremeyiz" dedi.

Erdoğan Golan tepeleriyle ilgili şunları söyledi:

"İsrail yönetiminin aralıksız tacizlerine maruz kalan Kudüs'ün hakkını korumak teşkilatın birinci vazifesidir. Filistin'in hak ve hukukunu savunmak bizler için vazgeçilmezdir. Trump'ın Golan Tepeleri'yle ilgili talihsiz açıklaması bölgeyi yeni bir krizin, gerilimin eşiğine getirmiştir. Golan Tepeleri'nin işgalinin meşrulaştırılmasına asla izin vermeyiz, veremeyiz. Bu hassas süreçte doğrudan bizi ilgilendiren hususlarda daha aktif olmamız gerekiyor. "

Golan Tepeleri neden önemli?

Golan Tepeleri’nin tarihi 1967’ye dayanıyor…

İsrail ile bölgedeki Arap ülkeler arasında yaşanan 6 Gün Savaşları sonunda İsrail, Mısır’dan Gazze ve Sina Yarımadası’nı alırken, Suriye’den de konumu dolayısıyla çok stratejik bir nokta olan Golan Tepeleri’ni aldı.

Golan Tepeleri’nin taktiksel açıdan geniş araziye yukarıdan hakim olması sebebiyle çatışma ve savaşlarda büyük bir avantaj unsuruna sahip olduğunu tarih sahnesinde sıklıkla gündeme gelen bir detay.

6 Gün Savaşları’nın ardından kaybettiği toprakları diplomatik yollardan ve kurumlardan geri alamayan Mısır ve Suriye, 1973’te İsrail’e karşı bir savaş başlattı.

Yahudiler için kutsal bir gün olan Yom Kippur’da başlayan 3 haftalık savaşın sonunda İsrail galip ayrıldı ve 6 Gün Savaşları’nın kazanımlarının da ötesine geçti.

Golan Tepeleri üzerinden Suriye’ye ilerleyen İsrail savaşın ardından Suriye topraklarından çekilse de Golan Tepeleri’ni bırakmadı.