HDP'ye ağır bilanço: 4 yılda 15 bin gözaltı, 6 bin tutuklanma

HDP’nin İnsan Hakları Haftası dolayısıyla hazırladığı rapora göre, 2015 yılından bu yana parti ve bileşenlerine yönelik operasyonlarda 15 bin 530 kişinin gözaltına alındı, aralarında 750 üye ve yöneticinin de  bulunduğu 6 bin partili tutuklandı. 

Halkların Demokratik Partisi (HDP) Hukuk ve İnsan Hakları Komisyonu, 10-17 İnsan Hakları Haftası dolayısıyla hazırladığı 2019 yılı Hak İhlalleri Raporu’nu kamuoyuyla paylaştı.

Türkiye nüfusunun yüzde 50’lik kısmının belli bir ideolojiyi desteklemediği için sistematik olarak hak ihlallerine maruz bırakıldığı vurgulanan raporda, “Türkiye 2015 yılında başlayan ve şiddetlenerek artan çatışmalı sürecin gölgesinde, insan haklarının yok sayıldığı bir ülke olarak 2020 yılına doğru ilerlemektedir” değerlendirilmesi yapıldı.

İnsan hakları örgütleri ve resmi kurumların istatistiklerine yer verilen raporda, HDP’ye yönelik sistematik hale gelen gözaltı, tutuklama ve baskılar sıralandı. Buna göre 2019 yılında en az bin 674 HDP üye ve yöneticisi gözaltına alındı, 200’ü tutuklandı. 

Çatışmalı sürecin başladığı 2015 yılından bu yana, HDP üye ve yöneticisi 15 bin 530 kişi gözaltına alındı, yöneticiler dâhil olmak üzere toplam 3 bin 661 kişi tutuklandı.

Temmuz 2016 tarihinden bu yana partili 10 bin 719 kişinin gözaltına alındığı, bunlardan 2 bin 251 kişinin ise tutuklandığı belirtildi. Raporda, toplamda tutuklanan HDP üyesinin sayısının 6 bini aştığı kaydedildi.

Rapora göre, Temmuz 2015’ten bu yana 89 il eşbaşkanı, 193 ilçe eşbaşkanı, bir belde eşbaşkanının tutuklandığına dikkat çekilerek, şu bilgiler yer verildi:

“31 Mart seçimleri sonrası 19 Ağustos 2019 tarihinde yeniden başlayan ‘Kayyım Operasyonları’ sonrasında 17 belediye eşbaşkanımız tutuklanmış, 28 belediyemize kayyım atanmıştır. Temmuz 2015'ten bu yana Eş Genel Başkanlarımızla birlikte 16 milletvekilimiz, 7 Merkez Yürütme Kurulu (MYK), 21 Parti Meclisi (PM) üyemiz, 750'yi aşkın il ve ilçe yöneticimiz tutuklanmıştır. Şu anda 7 milletvekilimiz tutukludur. Bunun yanında, 11 milletvekilinin milletvekilliği düşürülmüştür. Başkanvekilleri dâhil 93 belediye eşbaşkanı tutuklanmış, 84 belediyeye ise kayyım atanmıştır. Şubat 2017'den bugüne kadar yapılan siyasi soykırım operasyonları neticesinde toplam 5 bin 98 kişi gözaltına alınmıştır. 14 doğal, 62 seçilmiş, toplamda 76 delegemiz tutuklanmıştır. Şu anda 26'ncı Dönem Milletvekilleri Figen Yüksekdağ, Selahattin Demirtaş, Çağlar Demirel, İdris Baluken, Gülser Yıldırım, Selma Irmak, Abdullah Zeydan rehin tutulmaktadır.”

Raporda yer verilen ceza alan önceki dönem eş genel başkanları ve milletvekilleri şöyle:

“HDP önceki dönem Eş Genel Başkanları Selahattin Demirtaş ve Figen Yüksekdağ’ın, 4 Kasım 2016 tarihinde tutuklanmalarına gerekçe gösterilen ana dosyaları devam etmektedir. İdris Baluken 16 yıl 8 ay,  Çağlar Demirel 7 yıl 6 ay, Abdullah Zeydan 8 yıl 1 ay 15 gün, Selma Irmak 10 yıl.  2019 yılında 26'ncı Dönem milletvekilleri Sırrı Süreyya Önder ile Ferhat Encü ve Burcu Çelik Özkan tahliye edilmişlerdir.”

Raporda, HDP’nin 26 ve 27’nci dönem milletvekilleri Behçet Yıldırım, Lezgin Botan, Leyla Birlik, Ziya Pir, Altan Tan, Dilek Öcalan Ahmet Yıldırım, Osman Baydemir, Âdem Geveri, Mahmut Toğrul, Besime Konca, Ömer Faruk Gergerlioğlu, Nursel Aydoğan, Filiz Kerestecioğlu, Ayşe Sürücü, Tayip Temel, Pero Dündar, Leyla Güven ile Musa Farisoğulları’nın ise ceza aldıklarını ancak tutuklanmadıkları belirtildi.

HDP’li altı belediye eşbaşkanı ve 50’den fazla belediye meclis üyesinin Olağanüstü Hal (OHAL) kapsamında çıkarılan Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile ihraç edildikleri gerekçesiyle mazbatalarının verilmediği hatırlatılan raporda, 19 Ağustos 2019 tarihinde Diyarbakır, Van ve Mardin büyükşehir belediyelerine kayyım atandığı ve yerel yönetimlere yönelik sistematik kayyım uygulamasına 2019 yılında da devam ettiği ifade edildi. Buna göre, Aralık ayı itibari ile 17 HDP’li Belediye eşbaşkanın tutuklandığı ve 28 HDP’li belediyeye de kayyım atandığı bilgisine yer verildi.

Raporda dikkat çeken diğer bir nokta ise 31 Mart yerel seçimleri sürecinde seçim çalışması yürüten HDP’lilere dönük baskılar oldu. Buna göre seçim süreci boyunca seçim çalışmalarında görev almış 750 partili gözaltına alınırken, bunlardan 107’si tutuklandı.