Irak’ta yeni meclis yarın toplanıyor: Kürtler Cumhurbaşkanı adayı belirleyecek

Irak Cumhurbaşkanı Berhem Salih, 30 Aralık 2021’de kararname yayınlayarak, Parlamento’nun 9 Ocak tarihinde toplanmasını istemişti.

Salih’in kararnamesi sonrası Şii, Sünni ve Kürt partiler arasında hükümetin kurulması için görüşme trafiği hızlandı. Yarın ilk oturumda Başkan ile iki yardımcısının seçilmesi bekleniyor.

Kürdistan Demokrat Partisi (KDP) ve Kürdistan Yurtseverler Birliği’nden (KYB) ortak bir heyet Bağdat’a giderek, seçimde birinci çıkan Sadr Hareketi lideri Mukteda Sadr’a bağlı Sadr Grubu (73 sandalye) ile görüştü.

KDP ve KYB heyetinden Bağdat’ta görüşme

Kürt heyet, daha sonra İran’a yakın Şii siyasi grupların yer aldığı Koordinasyon Çerçevesi adlı çatı kuruluş üyeleriyle de bir araya geldi.

KDP ve KYB’den oluşan ortak heyet, Bağdat’ta Sünni taraflarla da bir görüşme gerçekleştirdi.

Irak’ta 2003 sonrası oluşturulan siyasi denklem gereği Cumhurbaşkanlığı koltuğu da Kürtlerin payına düşüyor.

Bunun için KDP ve KYB arasında bir uzlaşı sağlanması gerekiyor. KDP Sözcüsü Mahmut Muhammed, yaptığı açıklamada, Cumhurbaşkanlığı adayının belirlenmesi konusundaki kararı akşam saatlerine doğru netleştireceklerini söyledi.

Sünniler Parlamento Başkanı konusunda henüz uzlaşamadı

Sünnileri temsil eden Takaddum Partisi ve Azim Koalisyonu parlamento için ittifak kurdu ancak bu iki parti Parlamento Başkanı'nın kim olacağı konusunda henüz uzlaşıya varmış değil.

Söz konusu ittifak içerisinde büyük bir grup eski Parlamento Başkanı Muhammed Halbusi’nin yeniden Meclis Başkanlığı koltuğuna oturmasını isterken, bir diğer grup da eski Parlamento Başkanlarından Mahmut Meşhadani’den yana tavır sergiliyor.

Şiiler arası ortak tutum ihtimali zor

Irak’taki Şii siyasi gruplar arasında ise anlaşmazlıklar sürüyor. Seçimin galibi Sadr'ın, Nuri Maliki’nin liderliğindeki Kanun Devleti Kaolisyonu’nun hükümette yer almasını istemediği ifade edilirken, iki Şii lider arasında uzun yıllardır devam eden küskünlük halinin de giderilemediği biliniyor.

Maliki ve Sadr’ı barıştırmak için Sadr’ın kapısını çalan İran’a yakın Şii liderlerin bu çabalarının sonuçsuz kaldığı kaydediliyor.

Bundan dolayı da Parlamento’da bir Şii konsensüsünün oluşmasının zor olacağı tahmin ediliyor.

Seçimden Sadr grubu birinci çıkmıştı

Irak'ta 10 Ekim’de yapılan seçimleri Sadr Hareketi lideri Mukteda Sadr’a bağlı grup kazandı. Nihai olmayan sonuçlara göre Sadr Grubu 325 sandalyeli Parlamento'ya 73 vekil göndermişti. Eski Başbakanlardan Nuri Maliki’nin Kanun Devleti Koalisyonu da oylarını artırarak 37 sandalye elde etmişti.

İran’a yakın Haşdi Şabi gruplarının yer aldığı Fetih Koalisyonu ise seçimlerde kan kaybetti ve sadece 17 milletvekili çıkarabilmişti. Oyları düşen eski Başbakanlardan Haydar İbadi ve Şii siyasi ve dini lider Ammar Hekim’in oluşturduğu Ulusal Devlet Gücü Koalisyonu da 4 sandalyede kalmıştı.

Eski Parlamento Başkanı Muhammed Halbusi’nin Takaddum (İlerleyiş) Partisi ise Sünni bölgelerdeki oyların çoğunu alarak Meclis'e 38 milletvekili göndermiş, Sünni siyasetçi Hamis Hançer’in Azim Koalisyonu da 20 sandalye kazanmıştı.

Kürdistan Demokrat Partisi (KDP) kazandığı 31 sandalye ile Meclis'te en çok milletvekiline sahip Kürt partisi olurken, Kürdistan Yurtseverler Birliği'nden (KYB) 19, Yeni Nesil Hareketi'nden 9 isim Parlamento'ya girebilmişti.

Türkmenler ise Kerkük ve Musul’da farklı koalisyonlardan toplam 7 milletvekili çıkarmıştı.