Jeffrey: İran'ın varlığı bölgedekileri IŞİD'e katılmaya itti

ABD'nin İran Devrim Muhafızları'na bağlı Kudüs Gücü'nün komutanı Kasım Süleymani'yi öldürmesi gündemi meşgul etmeye devam ediyor.

ABD Başkanı Donald Trump, Süleymani'nin ABD Büyükelçilikleri'ne saldırı hazırlığında olduğunu iddia ediyordu. Süleymani'nin öldürülmesinden birkaç gün önce ABD'nin Bağdat Büyükelçiliği önünde toplanan Haşdi Şabi taraftarları elçilik binasını basarak içeri girmişti.

Süleymani ile birlikte Haşdi Şabi komutanı Ebu Mehdi el-Mühendis de öldürülmüştü. IŞİD'e karşı kurulan Haşdi Şabi'nin Süleymani tarafından örgülendirildiği belirtiliyordu. İran ile sorun yaşamasına rağmen ABD de IŞİD'e karşı mücadelede ABD ile koordine içerisinde hareket ediyordu.

Süleymani, Suriye ve Lübnan'da da milisleri örgütleyen bir isimdi. ABD'nin Suriye Özel Temsilcisi Jeffrey ise İran’ın Suriye’deki varlığının bölgedekileri IŞİD’e katılmaya ittiğini iddia etti.

Ankara’da Türkiye Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar’la görüşen ABD’nin Suriye Özel Temsilcisi, İstanbul’da Türkiye Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın’la görüştü ve daha sonra Beşiktaş’ta bir grup gazeteciyle bir araya geldi.

Kısa bir açıklamada bulunduktan sonra gazetecilerin sorularını yanıtlayan Jeffrey, Türkiye ziyaretinden sonra Suriye’deki iç savaşta muhalif kanatta yer alan Suriye Kürt Ulusal Konseyi ile Suriye Muhalif ve Devrimci Güçler Ulusal Koalisyonu’nun üyeleriyle bir araya geleceğini bildirdi.

T24'ün haberine göre İdlib’de 12 Ocak’ta ateşkesin başlayacak olmasından memnun olduklarını dile getiren büyükelçi, Hulusi Akar ile yaptıkları görüşmede Türkiye ile ABD’nin Suriye’de iş birliğini nasıl daha da artırabileceğini konuştuklarını aktardı.

Jeffrey ABD’nin bölgedeki saldırılara karşılık ilk olarak Kataib Hizbullah’ı hedef aldığını söylerken, “Bölgede çok hızlı bir şekilde seyahat eden Süleymani’nin büyükelçiliğimize saldırıyı organize ettiğini ve düzenlenecek daha büyük saldırılar planladığını öğrenince, 2 Ocak’ta Bağdat’a geldiğinde önemli bir şey olacağını biliyorduk” dedi.

Jeffrey, “Biz de şansımızı kullandık ve onu hiçbir şey yapamadan etkisiz hale getirdik” diye konuştu.

ABD Başkanı Donald Trump’ın “IŞİD’i yüzde yüz yok ettik” demesine rağmen Jeffrey ülkesinin radikal İslamcı terör örgütünü Suriye, Irak ve Türkiye için çok büyük bir tehlike olarak gördüğünü söyledi.

Jeffrey bununla beraber, bir muhabirin “IŞİD’i mi daha büyük tehdit olarak görüyorsunuz yoksa İran destekli milisleri mi?” sorusuna yanıt verirken İran’ın bölgedeki “hegomonik genişlemesinden büyük endişe duyduklarını” belirtti.

ABD’nin Orta Doğu konusundaki en tecrübeli diplomatlarından olan Jeffrey, ülkesinin şu anda “İran’ı daha büyük bir sorun olarak gördüğünü, çünkü IŞİD’in fiziksel bir halifelik olarak varlığını kaybettiğini” ifade etti.

Trump hükümetinin “İran’ı geri itme” görüşü konusunda çok açık olduğunu belirten Jeffrey, ülkenin bunu yaparken IŞİD’le mücadeleden vazgeçmeyeceğini söyledi. 

ABD’nin Irak’tan Suriye’deki Deyrizor bölgesine asker gönderdiği iddialarıyla ilgili de konuşan Jeffrey, bazen askerlerin yerinin değiştirilebildiğini ifade ederken, “Irak’tan Deyrizor’a önemli bir asker aktarımı yapılmadı” diye konuştu. Jeffrey son 10 gün içerisinde ABD’nin Irak içinde bazı askerlerin yerini değiştirdiğini ve Kuveyt gibi başka ülkelere güç aktarımı yaptığını, bunun arkasında da Irak’taki bazı üslerin İran tarafından vurulması olduğunu söyledi. Diplomat, “Bu saldırılar sebebiyle kendimizi koruyabileceğimizden emin olmak için Irak’a asker de gönderdik” dedi.

Kuzeydoğu Suriye’de artık çok az ABD gücünün kaldığını vurgulayan Jeffrey, “6 ay önce olandan daha az asker var ve o zaman bile sayı çok azdı” dedi.

ABD’nin Suriye stratejisinin Türkiye, Avrupa Birliği, Birleşmiş Milletler ve Arap Birliği ile uyum içinde olduğunu vurgulayan Jeffrey, İran’ın Suriye’deki varlığının bölgedeki Sunni Müslümanları IŞİD’e katılmaya ittiğini söyledi.

Diplomat ABD’nin Suriye’deki nihai hedeflerinden birinin İran güçlerini ülkeden çıkarmak olduğunu ve bahsi geçen güçlerin bölgede kaosa sebebiyet verdiğini ifade etti. Jeffrey bölgede bazı insanların “Devrim Muhafızları’ndan korktuğumuz kadar hiçbir şeyden korkmuyoruz” dediğini aktardı. 

Benzer bir durumu Irak’ta da gözlemlediğini ifade eden Jeffrey, Süleymani’nin politikalarını uygulayan bazı Iraklı güvenlik güçlerinin Sunni nüfusun kendini yabancı hissetmesine sebep olduğunu dile getirdi.

Jeffrey, ABD’nin Suriye’de muhalefete eğitim verme projesi ve Libya’ya müdahalesinin “inanılmaz derecede başarısız olduğu” değerlendirmesinde de bulundu.

ABD’nin Suriye Özel Temsilcisi, Trump hükümetinin Orta Doğu’da geçmişteki ABD yönetimlerinin düştüğü gibi “bir tuzağa düşmeyeceğinden emin olduğunu” dile getirdi.

ABD’nin Suriye’de ufak bir grup asker bırakmasının nedeninin kesinlikle “PYD/PKK’ya Türkiye’den sembolik koruma sağlamak” olmadığını belirten Jeffrey, askerlerin orada bırakılmasının sebebini IŞİD’le mücadele olduğunu ifade etti.

Büyükelçi kontrol altında olsa da Suriye’de hala IŞİD varlığı olduğunu söyledi ve ABD’nin SDG ile iş birliğinin bu kalıntılarla mücadele olduğunu vurguladı.

İran’ın Kasım Süleymani’nin ABD güçleri tarafından öldürülmesinin ardından yaptığı misilleme saldırısıyla aynı saatlerde Devrim Muhafızları ABD askerlerine ev sahipliği yapan Orta Doğu ülkelerine tehditte bulundu.

Jeffrey, kendisine ABD’nin Türkiye ile Kürecik ve İncirlik üsleri hakkında bir görüşme yapılıp yapılmadığı sorulması üzerine, “Bilseydim de söyler miydim emin değilim” dedi. “2 Ocak’ta bölgenin farklı yerlerinde ABD’ye saldırılacağı ile ilgili tehditler vardı, bu yüzden Süleymani’ye karşı hızlıca harekete geçtik” diye konuşan büyükelçi, “Türkiye’deki ABD’lilere karşı bir tehdit olursa Ankara bunu bize bildirir. Terör hakkında çok iyi bir istihbarat paylaşımına sahibiz, dünyanın en iyilerinden biri” ifadelerini kullandı. Jeffrey, “Türkiye’deki vatandaşlarımıza güvende olduklarını bildirdik” dedi.

Tahran-Washington hattında krizin tekrar patlak vermesinin ardından bazı uzmanlar bu krizin IŞİD’in tekrar bir araya gelmesine ortam yarattığını savunmuştu.

IŞİD, Süleymani’nin öldürülmesinin ardından bir kutlama mesajı yayımlamıştı. Jeffrey bu konu ile ilgili konuşurken Türkiye’nin 15 Temmuz Darbe Girişimi’nden sonra İncirlik Üssü’nü 3 günlüğüne kapatmasından örnek vererek, “bu dönemde ABD’liler arasında IŞİD’le mücadele durakladığı için endişe oluştuğunu” dile getirdi.

“3 yıl önce IŞİD’le savaşıyorduk, bugün hala IŞİD’le savaşıyoruz” diyen Jeffrey, “6 yıllık ilerlememizi kaybetmeden bir-iki haftalık ara verebileceğimizi düşünüyorum” yorumunda bulundu. Jeffrey, “Bu durumdan memnun değiliz, tekrar bu duruma odaklanmak istiyoruz. Irak halkının da çoğu bunu yapmamızı istiyor, bölgedeki ülkelerin tümü bunu istiyor. Kim IŞİD’in tekrar doğduğunu görmek ister ki?” dedi ve sözlerine şöyle son verdi:

“IŞİD’in mutlu olacak hiçbir şeyi yok. Süleymani’nin öldürülmesi ABD’nin Orta Doğu’da askeri olarak faaliyet göstermesini kolaylaştırıyor. Bu IŞİD için çok büyük bir tehdit. O gün hem Kasım Süleymani, hem de IŞİD için kötü bir gündü”