Suriye'li muhaliflerin siyasi çözüm girişimleri

Suriye'de siyasi çözümün çıkmaza girmesi ile birlikte bazı muhalifler Rusya'dan güvence almaya çalışıyor. Suriye dışında örgütlenen bazı muhalif oluşumların ve siyasilerin ise rejim yapısında yapısal reform ve köklü değişim çağrılarının yapılması "Girişimler Savaşı" olarak adlandırılıyor.

Suriyeli muhaliflerin diğer kanadı ise Türkiye'nin Esed rejimini devirme konusundaki dış politikasını destekleyenler bulunurken, muhalifler arasında BM Özel Temsilcisi Geir Pedersen'in desteğini elde etmek için çalışan "girişimler" de mevcut.

2015 yılının sonunda düzenlenen Riyad Konferansı sırasında, BM'nin 2254 sayılı karar uyarınca kurulan Suriye Muhalefeti Müzakere Yüksek Kurulu, ‘İstanbul merkezli Suriye Ulusal Koalisyonu’nu, ülke içerisindeki en büyük blok olan Ulusal Koordinasyon Komitesi’ni, Kahire ve Moskova’dan iki platformu ve ülkenin güney ve kuzeyindeki silahlı grupların temsilcilerini’ içeriyor. Fakat sahadaki durum son üç yıl içerisinde değişti ve hükümet güçleri ülkenin güneyinin ve Şam'ın doğusundaki Guta bölgesinin kontrolünü ele geçirdi.

Geçen yılın başlarında Soçi’de yürütülen siyasi süreçte, Ulusal Diyalog Konferansı uyarınca bir anayasa komitesi kurulması meselesi üzerine odaklanılırken, Astana süreci kapsamında daha ziyade siyasi boyuta odaklanıldı.

Siyasi çözümün çıkmaza girmesi, yeni BM Özel Temsilcisi Geir Pedersen'in bu yılın başında göreve başlaması, yeni ve kapsamlı bir yaklaşım konusunda açıklamalar ile birlikte muhalif siyasi güçleri birleştirmek üzere birtakım girişimler ortaya atıldı.

Bu girişimlerden 4 tanesi şöyle:

1. Demokratik Ulusal Cephe

Başkanlığını Hasan Abdulazim'in yaptığı bu cephe Rusya, Çin ve Arap ülkelerinin desteğini almaya çalışıyor. Uluslararası sözleşmelere ve bildirilere saygı duyan çok uluslu ve çok kültürlü bir devlet iddiasına sahip olan girişim, siyasial bir çözüm arayışında ve Kürt halkının varlığının tanınmasını ve haklarının verilmesini istiyor.

2. Suriye Ulusal Girişimi

Rusya'nın güvencesini en önemli dayanak olarak gören bu girişim, Şam’da veya Cenevre'de düzenlenecek ulusal bir konferans çağrısı hazırlıkları kapsamında, Suriye Ulusal Girişimi’ni başlatma yolunda ilk adımlarını attılar ve ülke içerisindeki muhaliflerin yanı sıra bölgesel ve uluslararası taraflardan destek almak için çalıştılar.

Kürt hareketine yakın bir görüntü sergilemeyen bu girişim, Suriye'nin toprak bütünlüğünü vurguluyor.

3. Ulusal Kurtuluş Cephesi

Türkiye'de yaşayan muhalifler ve özellikle Suriye'nin kuzeyindeki silahlı grupları içeren Ulusal Kurtuluş Cephesi, Türkiye'nin desteklediği gruplardan oluşan bir girişim ve Suriye'deki sorunların çözümü konusunda Türkiye ile benzer politik yaklaşıma sahipler. 

Beşar Esad rejimine karşı olan grup, Türkiye'nin Suriye'deki tüm çalışmalarını destekliyor ve Türk Ordusu'nun Suriye'deki varlığını Suriye halkının talebi olarak açıklıyor.

4. Suriye Bildirge Meclisi

Suriyeli olup yurtiçi ve yurtdışında yaşayan farklı oluşumları temsil eden isimler arasında iki yıldan uzun bir süredir devam eden gizli görüşmeler neticesinde oluşan bu girişim, Avrupa'nın desteğini esas alıyor ve modern bir Suriye tasarısına sahipler.

Suriye devletinin geleceği için sosyal ve siyasi bir düzene ulaşılması ve vatandaşlığa dayalı yeni toplumsal kurallar koyulması için Suriyelilerin aralarındaki eski ve yeni anlaşmazlıkları çözmek üzere bir araya gelen girişim 11 maddelik bir de bildirge hazırladı.