ABD'nin Türkiye Yaptırımlarının iptal edilme şartları

ABD Temsilciler Meclisi'nde bu hafta Türkiye hakkında iki önemli tasarı onaylandı. Ermeni Soykırımı'nı resmen tanıyan tasarının kabul edilmesinin yanı sıra Türkiye’ye Suriye’nin kuzeydoğusuna askeri müdahalesinden dolayı yaptırımlar öngören partilerüstü tasarısı da geçenler arasında.

Temsilciler Meclisi, Türkiye’ye yönelik yaptırım tasarısını 403’e 16 oyla onaylarken tasarının kaldırılması şartları arasında IŞİD detayı dikkat çekiyor.

Bölgede ABD müttefiki olarak IŞİD’e karşı mücadele eden Suriye Demokratik Güçleri’ni hedef alan Türkiye operasyonuna atıf yapılan “Fesih Yetkisi” başlıklı bölümde Başkan'ın istemesi halinde yaptırımları iptal edebilmesi için Kongre'ye sunması gereken kanıtlar şu şekilde sıralanıyor:

Türkiye’nin, Suriye'nin kuzeyinde Suriye Demokratik Güçlerine, Kürt ve Arap sivillere ve diğer dini ve etnik azınlık topluluklarına yönelik saldırıları durdurduğu...

NATO müttefikleri veya Uluslararası Koalisyon ile IŞİD’e karşı yürütülen koordineli operasyonlarda yer almayan Türk kuvvetlerinin, Kuzey Suriye'den çekilmesi ve IŞİD'e karşı terörle mücadele operasyonlarını engellemediği...

Temsilciler Meclisi Dışişleri Komisyonu Başkanı Eliot Engel ve komisyonun en kıdemli Cumhuriyetçi üyesi Mike McCaul tarafından ekim ayı ortasında sunulan tasarı, bazı Türk liderleri yaptırım listesine alıyor ve Türk ordusunun silah ve finansmana erişimine kısıtlamalar getiriyor.

Tasarı ayrıca Erdoğan'ın ve ailesinin tahmini mal varlığı ile bilinen gelir bilgilerini de talep ediyor.

Tasarı, ABD Başkanı’nın, Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar dahil Suriye’ye askeri müdahalede rolü olan Türk yetkililere vize yasağı ve mal varlığı dondurma gibi tedbirler uygulanmasını öngörüyor. 4695 sayılı tasarı, Türkiye’ye operasyonda kullanılabilecek savunma teçhizatı, hizmetler ya da teknoloji sağlayan yabancı kişilere de benzer yaptırımlar öngörüyor.

Tasarı, Halkbank ya da ABD Dışişleri Bakanlığı’nın Suriye’deki operasyonla ilişkili olarak Türk Silahlı Kuvvetleri ya da Türk savunma sanayine finansal destek sağlanmasını kolaylaştırdığını tespit ettiği tüm mali kurumlara yaptırımlar getirilmesini içeriyor. Tasarıda ayrıca ABD Başkanı, Türk hükümetine Rusya’dan S-400 füze savunma sistemi satın almasından dolayı kısaca CAATSA olarak bilinen Amerika’nın Hasımlarına Yaptırımlar Yoluyla Karşı Koyması Yasası altındaki yaptırımları devreye sokmakla yükümlü tutuluyor.

Tasarıya göre, Amerikan savunma teçhizatı, hizmetleri ya da teknolojisinin, Silah İhracatı Kontrolu Yasası kapsamına girmesi ve Türkiye’nin Suriye’deki askeri operasyonlarında kullanma ihtimalinin bulunması durumunda, Türk hükümetine satışı yasaklanıyor. ABD Başkanı’nın Türkiye’yi bu maddeden muaf tutamayacağı da kaydediliyor.

Tasarı ayrıca, Türkiye’nin operasyonunun ulusal güvenliğe etkisi ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’la ailesinin net geliri konularında raporlar hazırlanması çağrısında bulunuyor.

Tasarı, Başkan Donald Trump’ın Suriye’den Amerikan askerlerini çekme kararına her iki parti içerisindeki sert öfkenin de bir yansıması olarak görülüyor. Aralarında Trump’a yakın isimlerin de olduğu çok sayıda Cumhuriyetçi ve Demokrat, Başkan’ın asker çekme kararıyla ABD’nin IŞİD’e karşı mücadelede sahada ortaklık kurduğu Kürt güçlere “ihanet ettiğini” ve Türkiye’nin operasyonuna “yeşil ışık” yaktığını savunuyor.