Forbes dergisi: Kürdistan ekonomisi yeniden atağa geçiyor

Dünyaca ünlü Amerikan ekonomi gazetesi Forbes, Güney Kürdistan'ın, 2014 öncesi, aradan geçen üç yıl ve şu anki ekonomik durumunu değerlendirdi.

Zach D. Huff imzalı yazıda, IŞİD 2014'te başlayan saldırılarına kadar başlayıncaya kadar, bir istikrar ve güvenlik adası olarak, başta turizm olmak üzere hızlı bir ekonomik büyüme yaşadığını ancak sonrasında durgunluk evresinin başladığını dile getiriliyor. 

Ancak ilk IŞİD saldırılarından 3 yıl sonra, Irak ordusu ile Kürt peşmergelerin IŞİD'e karşı kazandıkları zaferlerin Kürdistan'da güveni, dolayısıyla ekonomiyi canlandırdığı ifade edilerek şöyle devam ediyor: 

Ekonomik canlılık

"Şimdi, Aynkawa gibi yerlerde geri dönen yabancı işçilerin ve büyük şirketlerin fızıltısı duyulmaya başladı. Şehirde, bir yandan uluslararası medyayı takip eden Avrupai kişiler daha fazla dolaşıyor.

Kentuck Fried ve Hardee gibi markalar gece 2.00'a kadar açıklar. Hatta, Trump sevdalısı bir otelin açılacağı bile söyleniyor. Aynkawa'da, insanın Irak'ta olduğunu unutması çok kolay.

Bir zamanlar, KBY'deki güvenlikten kuşku duyan yabancılar şimdilerde Avrupa ve Amerika standartlarındaki güvenliği takdir ediyorlar. 

Yatırımlar

Değişimin işaretleri, elbette hissedilenlerden ibaret değil. Somut veriler de var. Kürt güçlerinin 2014'te Irak'tan geri aldığı Kerkük'e, sadece geçen yıl içinde 1 milyar dolarlık yatırım aktı. 

Önceden istirarsızlıktan korkan potansiyel yatırımcılar, artık güvenlik alanındaki gelişmelerin farkındalar ve yeni alışveriş merkezleri, konut projeleri alanında ciddi anlamda atağa geçtiler. 

Kamu gelirinin yüzde 85'i petrolden geliyor. Şu an askıda olan Rus enerji devi Rosneft ile olan anlaşma hayata geçerse, şu an 600,000 varil olan günlük ham petrol ihracı bir milyon varile çıkacak.

Petrol gelirine alternatif kaynak arayışı

Bu, Kürdistan Bölgesine, petrol şirketlerine olan borçlarının yüzde 25'ini ödeme fırsatı sağladı. Bu arada KBY, sadece yüzde birlik bir işçi oranını istihdam edebilen petrole olan bağımlılığı azaltmaya ve sayıları 1.400 olan kamu çalışanlarının sayısını azaltmaya yönelik kemer sıkma politikası geliştirmeye çalışıyor. Petrol fiyatlarındaki değişkenlik ve Irak hükümetinin KBY'nin petrol geliri payını kesmesi sonucu kamu çalışanlarının ücretleri ödenemediği fark edildi. 

Petrole bağımlılığı azaltmak ve daha fazla iş imkanı yaratmak amacıyla  turizm, tarım ve imalat alanlarının geliştirilmesi planlanıyor.

2016 yılı turizm rakamları bir iyileşmenin olduğunu gösteriyor. 2015'te 782,000 olan turist sayısı 1,6 milyona yükseldi. 
Yeni gelen yatırımcılar bürokrasiyi çok külfetli görüyorlar. Ancak, vergi ve ruhsatlandırma sistemi şirketler için oldukça uygun: kurumlar vergisi yüzde 15, kişisel gelir vergisi yüzde 5, ve katma değer vergisi yok.

Okullaşma, hastane, yollar

2003-2013 yılları arasındaki 10 yıllık süre içinde okulların sayısı 3,200'den 6000'e çıktı. Okuryazarlık oranı yüzde 53'ten yüzde 84'e çıktı.

Hastane sayısı 22'den 125'e çıktı. 11,000 mil uzunluğunda yol yapıldı. Irak'taki en düşün yoksulluk oranı KBY'de.

Kürtler, en kötü ekonomik, mülteci ve terör sorunlarını arkalarında bırakarak 25 Eylül'de bağımsızlık referandumu yapmaya karar verdiler.  

Bazıları, bağımsız bir Kürdistan'ın sürdürülebilir olup olmayacağına dair kuşkularını dile getiriyor, ancak Orta Doğu'nun en zor koşullarına uyum sağlayabilirlilik kapasitelerini çok az kişi tartışıyor.

Yazının orijinali:

https://www.forbesmiddleeast.com/en/the-kurdish-economy-is-rebounding-after-three-years-of-instability/