Joe Biden'ın kabinesi kimlerden oluşacak?
ABD'de Joe Biden'ın döneminde, Amerikan tarihinin toplumsal farklılıkları en iyi temsil eden kabinelerinden birinin kurulması bekleniyor. Biden'ın dışişleri ve savunma bakanlıkları ile istihbarat alanındaki adayları arasındaysa, Türkiye'yi çok yakından tanıyan, bazıları 'liberal müdahaleci' olarak bilinen birçok isim yer alıyor.
ABD'de 20 Ocak günü yemin ederek göreve başlayacak olan Joe Biden, 'Amerikan toplumundaki farklılıkları temsil etme' sözünü yerine getirerek kabinesinde çok sayıda kadın, siyah ve Latin isme yer verecek. Biden'ın aday gösterdiği isimlerin Senato'dan onay alması halinde, Amerikan tarihinin toplumsal farklılıkları en iyi temsil eden kabinelerinden birinin kurulacağı belirtiliyor.
Biden'ın dışişleri ve savunma bakanlıkları ile istihbarat alanındaki adayları arasındaysa, Türkiye'yi çok yakından tanıyan, özellikle de geçmişte Suriye konusunda birlikte çalışılan birçok isim yer alıyor. İşte Biden'ın bakan ve danışman adaylarından öne çıkan isimler:
Dışişleri Bakanı Adayı, Anthony Blinken
Biden, Amerikan yönetiminin en güçlü pozisyonlarından biri kabul edilen dışişleri bakanlığına, Türkiye'de iktidar çevrelerinin çok yakından tanıdığı Antony Blinken'ı aday gösterdi. Demokrat Parti içindeki dış politika çevrelerinde 30 yıldır politika yapıcı bir isim olan Blinken, uzun zamandır Biden'ın dış politika danışmanlığını yapıyor. Dış politikası çokça eleştirilen Barack Obama'nın döneminde, ABD Dışişleri'nin iki numaralı ismi olmanın yanı sıra ulusal güvenlik danışmanı yardımcısı görevlerini de yürütüyordu. Aynı zamanda, Biden'ın da ulusal güvenlik danışmanıydı. Blinken, 'liberal müdahaleciliği' savunmasıyla da tanınıyor.
Anthony Blinken, Türkiye'yi yakından tanıyan bir isim. Obama döneminde özellikle Suriye, IŞİD ve Suriye Demokratik Güçleri (SDG) ile ilgili politikalarda önemli roller almış; 15 Temmuz darbe girişiminden sonra Türkiye'yi ziyaret etmişti. 2017'de New York Times'a yazdığı makalede, Trump yönetiminin Suriye'den çekilmesine karşı çıkarak 'IŞİD'in yenilgiye uğratılabilmesi için ABD'nin Suriyeli Kürtleri silahlandırması gerektiğini' savunmuştu.
"Türkiye ile Yapıcı ve Olumlu Bir İlişki İstiyoruz"
Blinken, 9 Temmuz 2020'de Hudson Enstitüsü'nde katıldığı bir söyleşideyse, Biden'ın seçilmesi halinde Türkiye'ye dair nasıl bir siyaset izleyeceğinin şifrelerini vermişti. Blinken, "Elbette ki Türkiye ile daha yapıcı ve olumlu bir ilişkiye sahip olmanın yolunu bulmak istiyoruz fakat bu, bizzat Türkiye hükümetinin kendisinin de aynı şeyi istemesini gerektiriyor. Gerçek sorunların ve farklılıkların olduğu açık ama aynı zamanda iki tarafın da daha etkili bir şekilde birlikte çalışmasının gayet mantıklı olduğu alanlar var. Mesela Suriye bunlardan biri" demişti.
İlk Siyahi Savunma Bakanı Lloyd Austin
Biden, savunma bakanlığına ise emekli general Lloyd Austin'i aday gösterdi. Austin, atamasının kesinleşmesi halinde ABD'nin ilk siyah savunma bakanı olacak. Hem ABD'nin Irak'taki güçlerinin eski komutanı, hem de Ortadoğu'daki tüm askeri faaliyetlerinden sorumlu olan Merkez Kuvvetler Komutanlığı'nın (CENTCOM) eski komutanı olarak, Türkiye'yi iyi tanıyan bir isim.
Austin, ABD'nin Suriye'deki silahlı isyancılara destek ve eğitim vermesini öngören 500 milyon dolarlık 'eğit-donat programını' yürütmüş; sonrasına da IŞİD'le mücadele eden Kürt gruplara destek verilmesi süreçleri yönetmişti. Ekim 2014'te IŞİD'in Suriye'deki Kürt grupların kontrolü altındaki Kobani'ye yönelik saldırılarını püskürtmek için ABD önderliğindeki uluslararası koalisyonun hava operasyonları düzenlemesinde önemli rol oynadı. Eylül 2015'te Senato Silahlı Hizmetler Komitesi'nde soruları yanıtlarken de, ABD'nin YPG'ye destek verdiğini kabul eden ilk askeri yetkili oldu.
CIA Başkanlığına Eski Büyükelçi William Burns Gelecek
Biden'ın, CIA başkanlığına atamak istediği isim ise eski Rusya büyükelçisi William Burns. Burns, Amerikan Dışişleri Bakanlığı'nda 33 yıllık kariyere sahip bir isim. 1998-2001 arasında Ürdün, 2001-2005 arasında da Rusya büyükelçiliği yaptı. Obama yönetiminde dışişleri bakan yardımcısı pozisyonunda bulunan Burns Türkiye'yi de ziyaret etmişti.
Burns, 29 Ağustos 2020'de The Atlantic dergisinde yayımlanan makalesinde, Donald Trump yönetimini eleştirirken Türkiye'ye de atıfta bulunmuştu. "Türkiye Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ve Suudi Arabistan'da Muhammed bin Selman gibi diğer otoriter liderler, Trump'ın anlayış göstermesine güvenerek ABD'den faydalanmak isteyebilir" ifadelerini kullanmıştı. 64 yaşındaki Burns, adaylığının onaylanması halinde kariyerinin tamamını Dışişleri'nde geçirmiş ilk CIA başkanı olacak.
Ankara'nın Tepkisini Çeken Brett McGurk'e Koordinatörlük
Biden'ın ekibinde yer alacağı açıklanan ve Türkiye'de yakından tanınan bir diğer isim ise eski IŞİD'le Mücadele Özel Temsilcisi Brett McGurk oldu. Yeni dönemde ABD’nin Ortadoğu ve Kuzey Afrika koordinatörlüğünü yürütecek olan McGurk, Türkiye’de Suriye’ye yaptığı ziyaretler ve IŞİD'le mücadelede işbirliği bağlamında SDG'yle kurduğu yakın ilişkilerle tanınıyor. McGurk, önceki görevinin son aylarında Ankara'nın tepkisini çekmişti. McGurk, Trump'ın Suriye'den çekilme kararına karşı çıkmış ve Ankara'nın 'güvenilir bir ortak olmadığını' savunmuştu.
İlk Latin İç Güvenlik Bakanı Alejandro Mayorkas
Biden, 11 Eylül saldırılarından sonra kurulan ve göç, sınır sorunları, siber güvenlik ve terörle mücadele gibi ülke içindeki güvenlik meselelerinden sorumlu İç Güvenlik Bakanlığı’na, Alejandro Mayorkas’ı aday gösterdi. Obama döneminde ABD Vatandaşlık ve Göç Hizmetleri Direktörü olan Mayorkas, adaylığının onaylanması halinde ilk göçmen ve Latin iç güvenlik bakanı olacak.
İlk Kadın Maliye Bakanı Janet Yellen
Maliye bakanlığı içinse, eski Merkez Bankası (Fed) Başkanı Janet Yellen aday gösterildi. Finans çevreleri ve piyasaların, Yellen tercihine olumlu baktığı belirtiliyor. Yellen, adaylığının onaylanması halinde bu koltuğa oturacak ilk kadın bakan olacak. Yellen özel kalem müdürü olarak da Didem Nişancı’yı seçti.
İçişlerine İlk Amerikan Yerlisi Bakan
Biden, İçişleri Bakanlığı'na ise Deb Haaland'ı aday gösterdi. Temsilciler Meclisi'nde New Mexico eyaletinin Demokrat temsilcilerinden biri olan Haaland atanması halinde ABD'de kabineye giren ilk Amerikan yerlisi olacak. 2018'deki ara seçimlerde Temsilciler Meclisi'ne giren Haaland, Sharica Davids'le beraber Kongre'deki ilk iki Amerikan yerlisi kadınından biri olmuştu. Haaland, atamasının yapılması halinde kamusal ve federal toprakların, buralardaki doğal kaynakların, Yerli İşleri Bürosu'nun ve Ulusal Park Hizmetleri'nin yönetimini üstlenecek.
"Yargı Bağımsızlığı Merrick Garland'a Emanet
Biden'ın adalet bakanlığına aday gösterdiği isim ise Merrick Garland oldu. Garland'ın, Trump döneminde zedelenen yargı bağımsızlığını yeniden tesis etmek için çalışacağı belirtiliyor. Demokrat Parti'nin daha ilerlemeci kanadıysa, Biden'ın bu pozisyona daha reformcu bir ismi getirmesini istiyordu. Garland 2016'da Obama tarafından Yüksek Mahkeme'ye aday gösterilmiş ancak Senato'daki Cumhuriyetçiler bu adaylığı engellemişti.
İlk Eşcinsel Ulaştırma Bakanı Pete Buttigieg
Biden, Ulaştırma Bakanlığı için başkan adaylığı yarışındaki rakiplerinden Pete Buttigieg'i aday gösterdi. Buttigieg Senato tarafından onaylanırsa, ilk eşcinsel bakan olacak.
İlk Kadın Ulusal İstihbarat Direktörü Avril Haines
Biden, Amerikan istihbarat kurumlarının çatı kurumu olarak tanımlanan Ulusal İstihbarat Direktörlüğü’ne, daha önce CIA Başkan Yardımcılığı yapan Avril Haines’i aday gösterdi. Haines, Senato onayını alması halinde bu göreve getirilen ilk kadın yetkili olacak.
Tüm İletişim Ekibi Kadınlardan Oluşacak
Öte yandan, Obama döneminin dışişleri sözcülerinden Jen Psaki'nin Beyaz Saray sözcüsü olacağı ve Biden’ın iletişim ekibinin tamamının kadınlardan oluşacağı açıklandı. Princeton Üniversitesi Kamu ve Uluslararası İlişkiler Bölümü Dekanı Cecilia Rouse'un da Beyaz Saray Ekonomi Danışmanı koltuğuna oturan ilk siyah Amerikalı olacağı belirtildi. Biden’ın Yönetim ve Bütçe Dairesi Başkanlığı için aday gösterdiği Neera Tanden da bu göreve gelen ilk Güney Asya kökenli kadın olacak.
İklim Politikaları Eski Bakan John Kerry'e Emanet
Trump yönetiminin çekilme kararı aldığı Paris İklim Anlaşması’na yeniden katılacağını açıklamış olan Biden, Amerikalı gençlerin ve parti içindeki ilerici kanadın özellikle önem verdiği iklim değişikliği konusunda çalışmak üzere de eski Dışişleri Bakanı John Kerry’yi seçti.
