Kerkük'te Kürtler uzlaşamadı: İl genel meclisi seçimlerine farklı listelerle girilecek

Irak’ın tüm vilayetleri ile Kerkük’te 18 Aralık'ta düzenlenecek il meclisi seçimleri için hazırlıklar devam ederken Irak Bağımsız Yüksek Seçim Komisyonu’nun ittifaklar için belirlediği süre Pazar günü tamamlandı.

Kerkük’te Türkmenler ve Şiiler ortak liste ile seçime katılacak ancak önceki seçimlere tek liste ile katılan Kürtler bu defa farklı listelerle seçimde yarışacak.

Bölünme Kürtlerin sandalye kaybetmesine yol açacak

Kürdistan Yurtseverler Birliği (KYB), tek bir liste konusunda uzlaşmaya varılamamasından Kürdistan Demokrat Partisi’ni (KDP) sorumlu tutarken Kürdistan İslami Birlik (Yekgırtu) ise bu durumdan her iki büyük partiyi, yani KDP ve KYB’yi suçluyor.

Kürdistan Sosyalist Demokrat Partisi yetkililerinin dediği gibi, "Bölünme nedeniyle Kürtler çok sayıda sandalye ve oy kaybedecek.”

Kürt partiler Kerkük'ün yanı sıra Ninova, Tikrit, Salahaddin gibi Kürt nüfusunun bulunduğu diğer vilayetlerde ortak liste ile seçime girmeyecek. Bu seçimlerde KDP ile KYB, geçmişte bu bölgelerde çok az oy toplamış partilerle koalisyon kurmayı tercih etti.

Kürtler beş liste ile katılacak

Rûdaw'ın edindiği bilgilere göre, Kürt partiler Kerkük'teki seçimlere beş ittifak ve liste ile katılacak. KYB-Komünist Partisi ile ittifak yaparken KDP diğer bazı küçük partilerle koalisyon kurdu. Kürdistan İslami Birlik (Yekgırtu)  ve Adalet Topluluğu’nun (Komel) kurduğu “Meşale Koalisyonu” farklı, Yeni Nesil (Newey Nwê) ve Sosyal Demokrat Parti ise farklı listelerle seçime girecek.

KDP, KYB’den uzak duruyor

Kerkük'teki Kürt seçmenlerin çoğu KYB ve KDP’ye oy veriyor, ancak bu kez her iki büyük parti seçimlere birlikte katılmıyor.

KYB'nin Kerkük'teki Seçim Dairesi Başkanı Şerzad Samed, Rûdaw'a verdiği demeçte, Kürt partilerinin seçimlere tek liste ile katılmamasının sebebinin kendilerinden kaynaklanmadığını savundu.

Şerzad Samed, “Bunun sorumlusu KDP’dir, çünkü onlar daha öncesinde kayıtsız şartsız bizimle ittifak yapmayacaklarını açıkladılar. Biz ise ortak bir Kürdistan listesi olsun istiyorduk. Hatta Kürtlerin menfaati için beyaz kağıdı imzalamaya hazır olduğumuzu belirttik” dedi.

KDP Kerkük Sorumlusu Kemal Kerkuki, geçtiğimiz ay yaptığı açıklamada, il meclisi seçimlerine KYB hariç diğer tüm Kürt taraflarla tek liste ile girmeye hazır olduklarını söylemişti.

Kerkuki, “ Kerkük'ün işgal esilmesine sebep olanlar 16 Ekim (2017) hainleridir. Biz KKP Kerkük-Germiyan Teşkilatı olarak 16 Ekim hainleri hariç tüm partilerle tek liste ile seçime girmekten yanayız” açıklamasını yapmıştı.

KYB ile ortaklık yapmamanın KDP liderliğinin ortak kararı olduğu belirtiliyor.

Rûdaw’a konuşan KDP Kerkük-Germiyan Teşkilatı Başkan Yardımcısı Muhammed Hurşid, “Kerkük'te KYB’li kardeşlerimizle aramızda mesafe var ve müzakereler bir süredir durmuş durumda. Ayrıca KYB ile ortak liste ile katılmayı seçmenlerimiz kabul etmiyor” yorumunu yaptı.

Katılmayan veya bağımsız adaylarla katılan partiler de var

Kürdistan Emekçiler Partisi (Zehmetkeşan) il genel meclisi seçimlerine katılmama kararı aldı.

Değişim Hareketi (Goran) tek başına katılmaya karar verirken diğer bazı Kürt partiler ise bağımsız adaylarla Kerkük ve diğer vilayetlerde yarışacak.

İslami partiler ortak liste ile seçime katılacak

Irak’ta il genel meclisi seçimleri 10 yıl aradan sonra, Kerkük’te ise 18 yıl sonra 18 Aralık 2023 tarihinde yapılacak.

Kürdistan İslami Hareket’in (Bizutmnewe) içinde yer aldığı Yekgırtu  ve Komel’den oluşan İslami partilerin birlikte hareket etmesi bekleniyordu. Ancak Bizutnewe katılmayınca diğer iki parti “Meşale Koalisyonu” adıyla ittifak kurdu.  

Komel Seçim Dairesi Başkanı Bestun Hemesalih, İslami partilerin tek bir listede seçime katılamamasından Bizutnewe’yi sorumlu tuttu.

Bizutnewe Kerkük Teşkilatı ise söz konusu suçlamayı reddeden sert bir açıklama yaptı. Açıklamada, “Maalesef geçtiğimiz günlerde bize dürüstlüğü ve adaleti öğreten İslam ahlakından uzak, iki partinin (Komel ve Yekgırtu) haberimiz olmadan ittifak ilan ettiğini öğrendik” denildi.

Ekim 2021’de Kerkük’te yapılan milletvekili seçimlerinde ildeki seçmen sayısı 986 bin 159 kişiydi.

İslami partiler KDP ve KYB’yi suçluyor

Yekgırtu Seçim Dairesi Başkanı Hemin İskender de Kerkük ve diğer vilayetlerde Kürtlerin ortak liste ile seçime katılmamasının nedenini KDP ve KYB’ye yükledi.

İskender, “Ana sebep KDP ve KYB’nin kendi aralarında anlaşamamalarıdır. Her iki taraf da uzlaşmaya yanaşmadı.  Diğer siyasi partiler de kiminle ittifak yapacakları konusunda serbest kaldı. Bu parçalanmışlık tartışmalı bölgelerde Kürtlere olumsuz yansıyacak” ifadesini kullandı.

 Kerkük'te son il meclisi seçimleri 2005 yılında yapıldı ve daha sonra meclisin görev süresi uzatıldı. Irak’ta 2009 ve 2013'te iki defa il meclisi seçimi yapıldı. Kerkük il meclisi ise 2019'da Irak Parlamentosu tarafından feshedildi.

Muhammed Hacı Mahmud liderliğindeki Sosyalist Demokrat Parti'nin (SDP) Kerkük Genel Merkezi başkanı Resul Rauf, “İl genel meclisi seçimlerinde Kürtlerin bölünmesinin olumsuz etkileri olacak ve çok sayıda sandalye ile oy kaybına yol açacak. Kürt partileri Kerkük ve diğer Kürt bölgelerindeki birleşip tek bir listeye sahip olmalıydı” dedi.

27 Mart 2023 sabahı Irak Parlamentosu zorlu geçen bir geçen bir gecenin ardından milletvekili ve il meclisi seçimlerine ilişkin yasa tasarısını onayladı. Değiştirilen St. Lego sistemi (1.7) ve vilayetler için tek bir seçim bölgesi sisteminin yanı sıra Kerkük vilayetinde seçime gidilmesi bu oturumda alınan en önemli kararlardı.

2005’teki il meclisi seçimlerinde, KDP ve KYB’nin öncülüğünü yaptığı “Kardeşlik Listesi”, Kerkük il meclisindeki 41 sandalyenin 26'sını aldı ve ayrıca valilik makamını da kazandı.

(Haber: Hemin Baban - Derleyen: Necmi Salih) /Rudaw