Suriye'de yeni bir hat: Türkiye ve İran olmayacak

Suriye Demokratik Meclisi (MSD) Halep Eşbaşkanı Miri Şibli, hazırlığı yapılan Astana görüşmelerine Rusya, İran ve Türkiye’nin yanı sıra Fransa, Almanya, Mısır, Ürdün ve BAE'nin katılabileceğini, bölge için yeni bir hat çizileceğini ve İran ile Türkiye’nin bölgedeki varlığının bitirilmeye çalışılacağını söyledi.

Suriye rejim güçleri ile Türkiye destekli Heyet Tahrir El Şam (HTŞ/El Nusra) arasında İdlib’de yaşanan son çatışmalardan sonra geçici ateşkes ilan edilse de Suriye rejimi yer yer bölgeyi bombalamaya devam ediyor.

Han Şeyhun ve Türkiye’nin 9’uncu askeri gözlem noktasının bulunduğu Morek’in rejimin eline geçmesi, uluslararası güçleri karşı karşıya getirdi. Rusya, Türkiye ve İran arasında Ankara'da gerçekleşmesi beklenen 5’inci Soçi görüşmesi öncesi bölgede gerginlik had safhada. Demokratik Suriye Meclisi (MSD) Halep Bürosu Eşbaşkanı Miri Şibli, yaşanan gelişmeleri değerlendirdi. 

Rusya'nın Hamlesi

Uluslararası güçlerden ABD ve Rusya ile bölgesel güçlerden İran ve Türkiye’nin bölgeyi kendi çıkarları doğrultusunda yönetmek istediğini belirten Şibli, Suriye sahasının buna açık örnek olduğunu söyledi. Bu güçlerin arasında gizli anlaşmaların olduğunu belirten Şibli, herkesin pay kapma arayışında olduğunu ifade etti. Bu anlaşmalardan birinin de İdlib’de hayata geçirilmeye çalışılan “silahsızlandırılmış bölge” olduğunun altını çizen Şibli, Rusya’nın Türkiye’yi NATO’dan çıkarmaya dönük hamleler yaptığını kaydetti. S-400 anlaşmasının bu kapsamda olduğunu belirten Şibli, Rusya’nın bu çerçevede her türlü kolaylığı sağladığına işaret etti. 

İdlib Operasyonları

Şibli, Rusya’nın Türkiye’yi kendilerinin de yer aldığı İran ve Çin koalisyonuna çekmeye çalıştığına dikkat çekerek, şunları söyledi: 

“Türkiye coğrafik ve stratejik olarak önemli bir yerde duruyor. Bunun için Rusya Türkiye’yi S-400’lere teşvik ediyor. Türkiye de iki güç arasındaki çelişkilerden yararlanmak istiyor, ancak Kuzey ve Doğu Suriye sınırlarında ABD ve Türkiye arasında varılan anlaşma, Rusya’yı rahatsız etti. Bu yakınlaşmadan kaynaklı Rusya Fırat’ın batısında harekete geçti. Aslında bu anlaşmalar meydana geldiğinde Rusya Türkiye’nin İdlib’de bazı yerlerden çekilmesi için 48 saat süre verdi. Rusya tehdidinde ciddi davrandı. Havadan İdlib’de yapılan operasyonlara büyük bir destek verdi. Hatta Han Şeyhun operasyonunda sahada Rus güçler de vardı. Büyük bir ilerleme kaydedildi ve sonucunda dengeyi değiştirecek bir sonuç elde edildi.”

Astana'da Değişiklik

Soçi görüşmelerinden sonra Eylül ayının sonlarına doğru 14’üncü Astana toplantısının yapılacağını dile getiren MSD Halep Bürosu Eşbaşkanı Miri Şibli, Astana formatının değişebileceğini, görüşmenin taraflarının artacağını kaydetti. 

Rusya, İran ve Türkiye’nin yanı sıra Avrupalı güçlerden Almanya ve Fransa, Arap güçlerden ise Mısır, Ürdün ve Birleşik Arap Emirlikleri'nin (BAE) katılabileceğini ifade eden Şibli, şöyle devam etti: “Bu bir ilk olacak. Astana’da Almanya ve Fransa, Arap güçleriyle birlikte bir araya gelecek, bölge için yeni bir hat çizecekler. Bunun hayata geçmesiyle birlikte İran ve Türkiye’nin bölgedeki varlığı yok edilmeye çalışılacak. Rusya ve ABD’nin anlaşması halinde ise Türkiye’nin bölgede herhangi bir rolü kalmayacak. Sonunda ise ABD ve Rusya bölgede kalarak, yeni bir hat çizecekler. Avrupalı ve Arap güçlerin katılımı ile gerçekleştirilecek toplantılarda Türkiye’nin boşalttığı yerlerin doldurulması da kararlaştırılacak.”

ABD, İdlib'i Neden Vurdu?

Rusya, İran ve Türkiye’nin yanı sıra Avrupalı güçlerden Almanya ve Fransa, Arap güçlerden ise Mısır, Ürdün ve Birleşik Arap Emirlikleri'nin (BAE) katılabileceğini ifade eden Şibli, şöyle devam etti: “Bu bir ilk olacak. Astana’da Almanya ve Fransa, Arap güçleriyle birlikte bir araya gelecek, bölge için yeni bir hat çizecekler. Bunun hayata geçmesiyle birlikte İran ve Türkiye’nin bölgedeki varlığı yok edilmeye çalışılacak. Rusya ve ABD’nin anlaşması halinde ise Türkiye’nin bölgede herhangi bir rolü kalmayacak. Sonunda ise ABD ve Rusya bölgede kalarak, yeni bir hat çizecekler. Avrupalı ve Arap güçlerin katılımı ile gerçekleştirilecek toplantılarda Türkiye’nin boşalttığı yerlerin doldurulması da kararlaştırılacak.”

TSK Gözlem Noktası Kuşatma Altında

Soçi görüşmelerine de değinen MSD Halep Bürosu Eşbaşkanı Şibli, Soçi’de varılan anlaşma kapsamında Türkiye’ye Haleb’ten Şam’a uzanan M5 uluslararası yolun açılması ve radikal grupların 15-20 kilometre bölgeden çıkarılarak, bölgenin “silahsızlandırılmış bölge” ilan edilmesi görevinin verildiğini hatırlattı. Ancak Türkiye’nin bunların hiçbirini yerine getirmeyerek, anlaşmaya uymadığını aktaran Şibli, sonrasında ise Suriye rejiminin bu bölgelere operasyon başlattığını kaydetti. Şu an 9’uncu gözlem noktasında bulunan Türk Silahlı Kuvvetleri'nin kuşatmada olduğunu ifade eden Şibli, askerlerin Rusya ve Türkiye’nin anlaşması dahilinde bölgeden çıkarılacağını söyledi.

Önce Efrin

“İdlib’de büyük bir savaşı olur mu, olursa kimler yer alabilir?” sorularına da yanıt veren Şibli, Demokratik Suriye Güçleri’nin (DSG) tüm Suriyelilerden oluştuğunu söyledi. Şu an DSG’nin İdlib’e yönelik bir savaşta yer alması için herhangi bir anlaşmanın bulunmadığını aktaran Şibli, Suriye rejiminin bu konuda DSG ile resmi bir ilişki henüz kurmadığını ifade ederek, şunları söyledi: “DSG tüm dünya için IŞİD ile savaştı ve onu yok etti. Eğer bir anlaşma olacaksa bizim temel hedefimiz Efrin olur. MSD olarak Suriye rejimi ile birçok defa oturduk, ancak bir sonuca ulaşamadık. Çünkü Suriye rejimi halen eski zihniyetiyle hareket ediyor. Eğer bir anlaşma olacaksa bile bu sadece İdlib’in kurtarılması için değil tüm bu grupların elinde bulunan tüm bölge için olmalıdır.”