Türkiye ile Rusya arasında iki günlük Suriye zirvesi

Ankara, İdlib’te yaşanan gelişmeler, siyasi süreç, Astana ve Anayasa Komisyonu oluşumu dâhil pek çok Suriye dosyasının ele alındığı ve iki gün süren Türkiye-Rusya görüşmelerine ev sahipliği yaptı.

Rusya’nın Suriye Özel Temsilcisi Aleksandr Lavrentyev ve Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergey Verşinin, Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın ile bir araya gelerek İdlib’te yaşanan gelişmeler ve Suriye’deki siyasi süreci ele aldı.

Taraflar Suriye’de yaşanan son gelişmelerin yanı sıra, Türkiye’nin ulusal güvenliğini sağlama önceliği, 17 Eylül 2018’de Türkiye ve Rusya arasında imzalanan Soçi anlaşmasının korunması ve İdlib’te rejim güçleri ile muhalefet arasında silahsızlandırılmış bölge konularını masaya yatırdı.

Cumhurbaşkanlığı kaynaklarına göre görüşmelerde, Suriye’de anayasal komisyonun oluşturulması, Suriye genelinde terörle mücadele, ülkenin kuzeydoğusunda güvenli bölge, Türkiye’nin kontrol etmek istediği ve ABD’nin önerdiği yerlerde IŞİD terör örgütü ve Ankara’nın PKK’nın uzantısı olarak gördüğü YPG ile mücadele konuları ele alındı.

Görüşmede çeşitli konular ele alındı

Kaynaklar, görüşmede ayrıca her iki tarafın, Suriye’nin toprak bütünlüğü ve ülkenin yeniden inşasına yönelik konuları ele aldığını aktardı. Ayrıca görüşmelerde yakın bir zamanda İstanbul’da yapılması planlanan ve Türkiye, Rusya, İran cumhurbaşkanlarını da içerecek olan Suriye konulu üçlü zirveye atıfta bulunulurken, Türkiye, Rusya, Fransa ve Almanya arasında Ağustos ayında gerçekleşecek dörtlü zirve konusu masaya yatırıldı.

Kaynaklara göre, iki ülke liderleri arasında Suriye konusundaki işbirliğin devamı ve etkili iletişimin sürdürülmesi gerektiğinin önemi vurgulandı.

Dışişleri Bakan Yardımcısı Büyükelçi Sedat Önal, Rus heyeti ile bir araya gelerek yaptığı görüşmede, genel olarak Suriye ve Ortadoğu’daki gelişmelere ek olarak,  İdlib’te Rusya’nın desteği ile artan askeri operasyonlar ve bölgede bulunan sivillerin yanı sıra Rus ve Türk askeri personelinin korunması gerektiği ihtiyacını vurguladı.

Dışişleri Bakanlığı kaynaklarına göre, iki tarafın Suriye krizinin siyasi olarak çözülmesi, Anayasa Komisyonun oluşumunun tamamlanması ve Soçi’de düzenlenen Ulusal Diyalog Kongresi’ndeki Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin 2254 sayılı kararını ele aldığı belirtildi.

Görüşmelerde, üçlü zirveyi takiben önümüzdeki Ağustos ayının sonunda İstanbul’da düzenlenecek Türkiye, Rusya, Almanya ve Fransa arasındaki dörtlü zirveye de değinildi.

Kaynaklara göre zirvede, İdlib’teki gerginlik ve rejimin ihlallerin azaltılmasının yanı sıra anayasa komisyonun oluşturulması için çalışmaların başlaması ele alınabilir.

Ankara’dan Moskova’ya rejim çağrısı

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu geçtiğimiz günlerde, Türk gözlem noktasına yapılan saldırının ardından İdlib’te devam eden askeri tırmanış sebebi ile Rusya’yı bölgedeki saldırıların durmasına ilişkin Esed rejimini kontrol altına alma çağrısında bulundu. Gözlemevine yapılan saldırıda bir Türk askeri şehit olurken, bazı askerler ise yaralanmıştı.

Geçtiğimiz Nisan ayından bu yana rejim güçleri, Rusya’nın desteği ile Hama, İdlib ve Lazkiye kırsallarındaki askeri operasyonlarını sürdürüyor. Operasyonlar, Astana müzakerelerinin başarısızlığı ve Anayasa Komisyonunun oluşturulamamasının ardından hız kazandı.

Gözlemciler, Türkiye’nin Suriye rejim güçlerinin ilerleyişini durdurmak adına İdlib’teki silah ve askeri lojistik desteğini artırdığını ifade etti.

İdlib, Hama’nın kuzeyindeki kırsal bölgelerde devam eden çatışmalar ve artan bombardımanların gölgesinde yaklaşık 4 milyon insana ev sahipliği yaptı.

Ankara son haftalarda bölgenin kontrolünü sağlamak adına Moskova ile çözüm arayışı çabası içerisindeyken Rusya, stratejik bölgede rejimin geri çekilme konusuna mahal vermeme durumunda ısrarcı. Türkiye, Rusya ile imzalanan Soçi anlaşması uyarınca bölgedeki terörist grupların ihraç edilmesi ve anlaşmanın yükümlülüklerini yerine getirmeyi kabul etti.

Gözlemciler, Türkiye’nin İdlib’teki nüfuzunu korumak, sınırdaki büyük göç dalgasını önlemek ve yeni mültecileri kabul edemeyeceğini açıklamasını ardından Rusya ile müzakerenin devam edeceği kanaatinde.

TSK sınıra takviyeyi sürdürüyor

Öte yandan Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) önceki gün Suriye sınırında bulunan askeri noktalara sevkiyat gerçekleştirdi. Tank ve zırhlı araçlar, Kilis’ten Şanlıurfa’ya doğru geçerek Türkiye-Suriye sınırına doğru ilerleyişini sürdürdü.

Geçtiğimiz günlerde TSK, sınırdaki birlikler ve İdlib’teki gözlem noktalarına takviye amaçlı özel komando ve askeri araçları kapsayan geniş kapsamlı sevkiyat gerçekleştirmişti.

Bölgede çatışmalar sürerken Birleşmiş Milletler (BM), Suriye’nin kuzeybatısında yer alan İdlib’e 34 kamyon dolusu insanı yardım gönderdi. Yardım araçları Türkiye’nin Cilvegöz Sınır Kapısı’ndan Suriye’ye giriş yaparken, yardımların, İdlib ve çevresinde bulunan ihtiyaç sahiplerine dağıtılacağı ifade edildi.