Xaneqinli Kürtler: Seçimler yeniden Kürt kimliğine dönülmesi için bir fırsat

Kürdistani Bölgeler arasında yer alan Xaneqin Irak idaresine göre Selahaddin Vilayetine bağlı. Kentte 67 bin  Kürt seçmen bulunuyor.

Bir Kürt vatandaşı, Rûdaw haber ajansına kentteki bir oy verme merkezi önünde "Bugün Kürtlerin oy kullanma günü. İnsanlara gelip oy vermelerini söylüyorum ki bir daha yerlerinden edilmesinler" dedi.

Kentteki Kürtler, tarih boyunca Kürtlerin yaşadığı ancak 1970'lerde Baas rejimi tarafından Araplaştırmaya maruz bırakılan Xaneqin'de seçimi Kürtlerin yerel yönetimdeki rolünü güçlendirmek için bir fırsat olarak görüyor.

Peşmerge Güçlerinin 16 Ekim olayları ile kentten çekilmesinin ardından bir Araplaştırma süreci başlattıldı ve aileler evlerini terk etmek zorunda kalan ailelerin mülklerine güney ile orta Irak'tan gelen Araplar yerleştirildi.

Kürt seçmenler “Kürt listesine, Kürt adaylara oy verin ki gelecekte bizim haklarımızı talep edebilsinler" diyorlar.

İl Genel Meclis seçimleri Xaneqin’de Kürdistan Bayrağı Günü'nde (17-12) bayrağın çekilmesine izin verilmemesinden bir gün sonraya denk geldi. Kentin yerel yönetimi, yasağı il meclisi seçimleri nedeniyle "tüm faaliyetlerin yasaklanmasına" bağladı.

16 Ekim olaylarının ardından Peşmerge Güçlerinin geri çekilmesiyle Heşdi Şabi ve Irak ordusu güçleri Xaneqin'e girdi.  Resmi kurum ve kuruluşlarda  Kürdistan bayrağı indirildi.

Kürt giysili bir kadın, Kürtlerin oylarını boşa harcamamalarını umuyor.

Oy verme merkezinde konuşan başka bir Kürt kadın, "Bugün her Kürt için, özellikle Xaneqin Kürtleri için çok önemli bir gün" dedi.

Aracını Kürt seçmenlerinin hizmetine verdi

Başka bir Kürt seçmen ve kadim Peşmerge  Kürtlerin oy vermesini kolaylaştırmak için arabasını seçmenlerin hizmetinde olduğunu söylüyor ve ekliyor:

"Tüm Xaneqinli derin Peşmergeleri adına tüm Kürtlerden sandık başına gitmelerini talep ediyorum.  Xaneqin’deki şehitlerin kanının ve emeklerimizin boşa gitmemesi için herkes sandık başına gitsin.”

"Özellikle Xaneqin'de çok sayıda şehit verdik" diyen bir başka vatandaş, kent halkına " oy verme" çağrısında bulundu.

Xaneqin'in sınırındaki 83 Kürt köyünden 36'sı boşaltılırken, 32'sine Araplar yerleştirildi. Xaneqin'de yalnızca 15 Kürt köyü kaldı ve bunlar da boşaltılma tehdidi altında.

Bir başka Kürt  vatandaş, "Bugün herkesin oy kullanması çok önemli. Bu şehir tarih boyunca Araplaştırma tehdidi altında yaşadı. Oylarımızla yeniden Araplaştırılma girişimini engelleyebiliriz" dedi.

Xaneqin 1970'lerden beri Araplaştırılma tehdidi altında

Xaneqin'in 1970'li yıllarda 170 bin nüfuslu bir kent konumundayken Irak Planlama Bakanlığı'nın 2019 yılı tahminlerine göre kentin nüfusu şu an 238 bin 337 kişiye ulaşmış durumda. Nüfusun  90 binden fazlası kent merkezinde  yaşamaktadır, halkın büyük bir kısmı Kürtçe (Kalhuri lehçesi) konuşmakta.

Xaneqin, kuzeyde Kifri ilçesi, güneyde Mendeli ilçesi ve Hemrin Dağı, batıda Sirwan Nehri ve doğuda Irak- Rojhılat (İran) sınırı arasında yer alıyor.

Kentteki Kürtler Şii mezhebinden Feili Kürtler olarak tanımlanıyor. Feili Kürtler Saddam döneminde çok büyük bir katliamdan geçirildi.

Xaneqin Kürdistan Bölgesi idaresi dışında kalan Kürt bölgeleri içerisinde Irak’ın “tartışmalı bölgeler” olarak adlandırdığı bölgeler arasında yer alıyor. Söz konusu bölgeler Irak Anayasasında “140. Madde”de tanımlanıyor ve referandum düzenlenmesi gerekiyor. Kürdistan idaresi dışındaki Kürt bölgeleri Kerkük, Ninova ve Selahaddin vilayetleri arasında bölüştürülmüş durumda.