Putin bu krizden de kârlı çıktı

Erdoğan İdlip operasyonu nedeniyle Şam yönetimini şikayet etti ve operasyonların durdurulmasını istedi ancak Putin “Erdoğan’la İdlip’teki terör yuvalarının etkisiz hale getirilmesi ve Suriye'deki durumun normalleşmesi için ek önlemler alınmasını kararlaştırdık” diyerek operasyonlara devam mesajı verdi. 

Suriye ordusunun İdlip’te Rusya desteğiyle ilerlemeye başlaması ve bir TSK gözlem noktasını kuşatması üzerine Tayyip Erdoğan’ın rutin dışı düzenlediği Moskova ziyaretinde, Rusya lideri Vladimir Putin’in Suriye konusundaki genel tutumunu değiştirmediği, Erdoğan’ın sıkışık pozisyonunu Rusya açısından kârlı anlaşmalara tahvil ettiği görüldü.

Putin ile Tayyip Erdoğan arasındaki görüşmesinin ardından düzenlenen ortak basın toplantısında konuştu. İkili ilişkilerin giderek güçlendiğini belirten Putin, sınırda güvenli bölge kurulmasına yönelik çabaları desteklediklerini söyledi.

Erdoğan’la “İdlip’teki terör yuvalarının” etkisiz hale getirilmesi için ek önlemler alınmasının gerekliliğini ifade ettiklerini kaydeden Putin, Rusya ve Türkiye’nin Suriye’nin toprak bütünlüğünden yana olduğunu, bu ülkenin nüfuz alanlarına bölünmesine izin verilemeyeceğini vurguladı.

İdlip’teki terör yuvalarının etkisiz hale getirilmesinde anlaştık

Erdoğan, Esad yönetiminin İdlip’te mayıs ayından bu yana bombardımanlarla sivilleri öldürdüğünü ve Soçi anlaşmasını uygulanamaz hale getirdiğini savundu ancak bu operasyonların arkasındaki asıl güç olan Putin, Erdoğan’ın istediği gibi bir yanıt vermedi. Tersine TSK gözlem noktalarının arkasındaki cihatçı grupları Suriye hükümet güçlerini hedef almakla eleştirdi.

Rus lider, “İdlip gerilimi azaltma bölgesindeki durum, hem bizi hem de Türk meslektaşlarımızı ciddi şekilde endişelendiriyor. Teröristler Suriye hükümet güçlerinin mevzilerine ateş açmayı sürdürüyor, Rus askeri tesislerine saldırı girişimlerinde bulunuyor. İdlip gerilimi azaltma bölgesinin teröristlerin sığınma bölgesi olmaması ve teröristler tarafından yeni saldırılar düzenleyecek bir platform olarak kullanılmaması gerektiğine inanıyoruz. Bu bağlamda Erdoğan’la İdlip’teki terör yuvalarının etkisiz hale getirilmesi ve bölgedeki ve sonrasında Suriye’deki durumun normalleşmesi için ek önlemler alınmasını kararlaştırdık” dedi.

Putin ayrıca, Rusya ve Türkiye’nin İdlip gerilimi azaltma bölgesi sorununun çözümü için neler yapabilecekleri konusunda ortak anlayış ortaya koyduklarını ifade etti. Sınırda güvenli bölge kurulmasına yönelik çabaları desteklediklerini vurguladı.

Suriye’nin toprak bütünlüğü vurgusu

Güvenli bölge konusuyla ilgili bir soru üzerine Putin, “Türkiye’nin sığınmacılarla ilgili yükü büyük, bunu anlıyoruz. Türkiye’nin Suriye sınırındaki güvenliğe ilişkin endişelerini de çok iyi anlıyoruz. Bunlar, Türkiye’nin yasal çıkarları. Sayın Cumhurbaşkanı, çok açık ve çok detaylı şekilde tutumunu ifade etti. Türkiye-Suriye sınırında güvenli bölge kurulması, Suriye’nin toprak bütünlüğünün korunması bakımından iyi olur.”

Rus lider, bu aşamada Suriye’deki ana görevin sahada istikrarı tesis etmek ve siyasi çözüm sürecinin teşvik edilmesini sağlamak olacağını kaydederek, “Rusya ve Türkiye, Astana formatında İran’la yakın işbirliği yapıyor. Bize göre bu format, Suriye krizinin çözümü için en etkili mekanizma durumunda. Erdoğan’la Suriye Anasaya Komitesi konusunu da ele aldık ve komitenin en kısa sürede Cenevre’de çalışmalarına başlamasını umuyoruz” ifadelerini kullandı.

Putin yine kârlı çıktı

Erdoğan’ın zayıf durumunun Putin açısından karşılığı yine kârlı silah ticareti ve enerji anlaşmaları oldu.

Rus-Türk enerji projelerinden söz eden Putin, bu projelerin bölgesel ve Avrupa enerji güvenliğinin temini açısından en önemli unsurlar olduğunu söyledi.

Putin, “Rusya ve Türkiye, enerji alanında yakın işbirliği yapıyor. Bilindiği gibi Rosatom, Türkiye’deki ilk nükleer santral olan Akkuyu NGS’yi inşaat ediyor. İlk güç ünitesinin 2023’te, Türkiye Cumhuriyeti’nin 100. kuruluş yıldönümünde devreye alınması bekleniyor. Türk Akım’ın inşası takvime göre ilerliyor. Yılsonuna kadar Rus gazının bu hat üzerinden Türk tüketicilere ulaşmasını ve daha sonra Türkiye üzerinden Avrupa’ya uzanacak ikinci kolla birlikte Türk Akım’de hacmin artmasını bekliyoruz” diye konuştu.

Savaş uçağı teklifi

Putin, Türk pilotların Rus Su-30SM avcı uçaklarıyla uçmalarını organize edebileceğini söyledi. Bu eğitim ancak bir satış anlaşmasıyla birlikte anlam kazanacağı için Erdoğan’ın önüne açık bir satış teklifi konmuş oldu.

Rus lider, “Türk misafirlerimiz Rus havacılık endüstrisinin başarılarını gördü ve yapılan hava gösterisini izledi. Gösterisi sırasında Su-35 avcı uçakları ve 5. nesil savaş uçağı 57 sergilendi. Türk pilotların Su-30SM avcı uçaklarıyla uçmalarını organize etmeye de hazırım” dedi.

Gazetecilerin Su-35 ile ilgili sorularına ise Putin şöyle cevap verdi:

“Su-35 konusunda ortak çalışmalar yürütülebilir. Su-57 uçağı üzerine de iş birliği yapabiliriz. Bizim elimizdeki imkanlar çok. Sadece satmak değil, ortak üretim için de potansiyelimiz var.”